Σεξουαλική λειτουργία
Απώλεια libido και στυτική δυσλειτουργία είναι τα πρώτα σημάδια του υπογοναδισμού και τα πρώτα που ανταποκρίνονται στη θεραπεία (από τις πρώτες 2-4 εβδομάδες). Υπάρχουν ερωτηματολόγια για αντικειμενική αξιολόγηση των ασθενών, ακατάλληλα για τη διάγνωση του υπογοναδισμού, αλλά κατάλληλα για την παρακολούθηση θεραπείας υποκατάστασης. Σε ηλικιωμένους ασθενείς μπορεί να συνυπάρχει αρτηριοσκλήρυνση οπότε τα συμπληρώματα τεστοστερόνης μπορεί να μην επαρκούν για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας. Συνδυασμός με αναστολείς PDE 5 (αναστολείς της 5-α φωσφοδιεστεράσης- σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη, βαρδεναφίλη) βοηθά σημαντικά. Στους ηλικιωμένους προσοχή στα αντιυπερτασικά που μπορεί να επιδεινώσουν τη στυτική δυσλειτουργία. Οι β-blockers μπορεί να μειώσουν την αιμάτωση των γενν. οργάνων με εξαίρεση τη νεμπιβολόλη και οι θειαζίδες μπορεί να προκαλέσουν στυτική δυσλειτουργία με άγνωστο ακόμα μηχανισμό
Oστική πυκνότητα- Κατάγματα
Η υποκατάσταση με τεστοστερόνη κλείνει τις επιφύσεις σε υπογοναδικούς εφήβους και αναστρέφει την πιθανότητα οστεοπόρωσης σε ενήλικες. Η επίδραση της τεστοστερόνης στον σκελετό γίνεται μέσω της μετατροπής της σε οιστραδιόλη, επομένως είναι απαραίτητο η υποκατάσταση να γίνεται με φυσική τεστοστερόνη. Επιπλέον σημαντικός στη δράση της στα οστά είναι ο πολυμορφισμός του ανδρογονικού υποδοχέα. Οι πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες για διάγνωση και θεραπεία οστεοπόρωσης σε άνδρα συστήνουν μέτρηση τεστοστερόνης στον βασικό έλεγχο και υποκατάσταση όταν οι τιμές είναι < 7 nmol/L
Παχυσαρκία-Μεταβολικό σύνδρομο-ΣΔ 2-Καρδιαγγειακά νοσήματα
Οι ασθενείς με υπογοναδοτροπικό υπογοναδισμό έχουν πενταπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο. Η πιθανότητα είναι μεγαλύτερη σε άτομα με Klinefelter. Η υποκατάσταση με τεστοστερόνη μειώνει το βάρος. Αρκετές μελέτες έχουνε δείξει ότι η χαμηλή τεστοστερόνη είναι προγνωστική μεταβολικού συνδρόμου και έχει χρησιμοποιηθεί σαν συμπληρωματική θεραπεία μεταβολικού συνδρόμου και ΣΔ 2. Η επιβίωση σε ΣΔ 2 με επίπεδα τεστοστερόνης < 10.4 nmol/L βελτιώθηκε όταν έλαβαν υποκατάσταση (και με σημαντική βελτίωση στη στυτική δυσλειτουργία αυτών των ασθενών). Σήμερα η αγγειακών αιτίων στυτική δυσλειτουργία θεωρείται δείκτης κινδύνου στεφανιαίας νόσου. Η τεστοστερόνη σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να έχει καρδιοπροστατευτικό αποτέλεσμα (πιθανώς μέσω αύξησης προγονικών ενδοθηλιακών κυττάρων στην κυκλοφορία). Πρόσφατες μελέτες έδειξαν αυξημένη πιθανότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου σε ασθενείς που λαμβάνουν τεστοστερόνη, όμως φαίνονται λανθασμένοι οι στατιστικοί υπολογισμοί και είναι κακή η κατανομή και η παρακολούθηση των ασθενών και τα control groups διαφορετικά. Ωστόσο θα πρέπει να γίνουν επιπλέον μελέτες για να δοθούν κατευθυντήριες οδηγίες
Καρκίνος προστάτη
Οι κατευθυντήριες οδηγίες του 2008 για late-onset υπογοναδισμό ορίζουν ότι: δεν υπάρχει καμμία απόδειξη ότι η θεραπεία με τεστοστερόνη αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου στον προστάτη ή καλοήθους υπερπλασίας προστάτη ή μετατροπής υποκλινικού σε κλινικά ανιχνεύσιμο καρκίνο προστάτη. Ωστόσο υπάρχει η αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι η τεστοστερόνη μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη και να επιδεινώσει τα συμπτώματα σε άνδρες με τοπικά εκτεταμένο και μεταστατικό καρκίνο προστάτη. Αν τα ανδρογόνα εμπλέκονται στην παθογέννεση του καρκίνου είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα ενδοπροστατικά επίπεδα τεστοστερόνης και DHT είναι ανεξάρτητα από τα επίπεδα ορρού. Η αντιμετώπιση θεραπείας του καρκίνου με στέρηση ανδρογόνων μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικό σύνδρομο, στεφανιαία νόσο, οστεοπόρωση και κατάγματα καθώς και αλλαγή στην ποιότητα ζωής. Η τελευταία οδηγία είναι ότι υποκατάσταση με τεστοστερόνη θα πρέπει να δοθεί τουλάχιστον ένα χρόνο μετά επιτυχή θεραπεία για καρκίνο προστάτη, χωρίς ενδείξεις υποτροπής, με Gleason score πριν το χειρουργείο < 8 και PSA < 10 ng/ml. Ωστόσο χρειάζεται εξαιρετική προσοχή και συνεχής παρακολούθηση γιατί λείπουν μελέτες μεγάλης κλίμακας
Απώλεια libido και στυτική δυσλειτουργία είναι τα πρώτα σημάδια του υπογοναδισμού και τα πρώτα που ανταποκρίνονται στη θεραπεία (από τις πρώτες 2-4 εβδομάδες). Υπάρχουν ερωτηματολόγια για αντικειμενική αξιολόγηση των ασθενών, ακατάλληλα για τη διάγνωση του υπογοναδισμού, αλλά κατάλληλα για την παρακολούθηση θεραπείας υποκατάστασης. Σε ηλικιωμένους ασθενείς μπορεί να συνυπάρχει αρτηριοσκλήρυνση οπότε τα συμπληρώματα τεστοστερόνης μπορεί να μην επαρκούν για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας. Συνδυασμός με αναστολείς PDE 5 (αναστολείς της 5-α φωσφοδιεστεράσης- σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη, βαρδεναφίλη) βοηθά σημαντικά. Στους ηλικιωμένους προσοχή στα αντιυπερτασικά που μπορεί να επιδεινώσουν τη στυτική δυσλειτουργία. Οι β-blockers μπορεί να μειώσουν την αιμάτωση των γενν. οργάνων με εξαίρεση τη νεμπιβολόλη και οι θειαζίδες μπορεί να προκαλέσουν στυτική δυσλειτουργία με άγνωστο ακόμα μηχανισμό
Oστική πυκνότητα- Κατάγματα
Η υποκατάσταση με τεστοστερόνη κλείνει τις επιφύσεις σε υπογοναδικούς εφήβους και αναστρέφει την πιθανότητα οστεοπόρωσης σε ενήλικες. Η επίδραση της τεστοστερόνης στον σκελετό γίνεται μέσω της μετατροπής της σε οιστραδιόλη, επομένως είναι απαραίτητο η υποκατάσταση να γίνεται με φυσική τεστοστερόνη. Επιπλέον σημαντικός στη δράση της στα οστά είναι ο πολυμορφισμός του ανδρογονικού υποδοχέα. Οι πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες για διάγνωση και θεραπεία οστεοπόρωσης σε άνδρα συστήνουν μέτρηση τεστοστερόνης στον βασικό έλεγχο και υποκατάσταση όταν οι τιμές είναι < 7 nmol/L
Παχυσαρκία-Μεταβολικό σύνδρομο-ΣΔ 2-Καρδιαγγειακά νοσήματα
Οι ασθενείς με υπογοναδοτροπικό υπογοναδισμό έχουν πενταπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο. Η πιθανότητα είναι μεγαλύτερη σε άτομα με Klinefelter. Η υποκατάσταση με τεστοστερόνη μειώνει το βάρος. Αρκετές μελέτες έχουνε δείξει ότι η χαμηλή τεστοστερόνη είναι προγνωστική μεταβολικού συνδρόμου και έχει χρησιμοποιηθεί σαν συμπληρωματική θεραπεία μεταβολικού συνδρόμου και ΣΔ 2. Η επιβίωση σε ΣΔ 2 με επίπεδα τεστοστερόνης < 10.4 nmol/L βελτιώθηκε όταν έλαβαν υποκατάσταση (και με σημαντική βελτίωση στη στυτική δυσλειτουργία αυτών των ασθενών). Σήμερα η αγγειακών αιτίων στυτική δυσλειτουργία θεωρείται δείκτης κινδύνου στεφανιαίας νόσου. Η τεστοστερόνη σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να έχει καρδιοπροστατευτικό αποτέλεσμα (πιθανώς μέσω αύξησης προγονικών ενδοθηλιακών κυττάρων στην κυκλοφορία). Πρόσφατες μελέτες έδειξαν αυξημένη πιθανότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου σε ασθενείς που λαμβάνουν τεστοστερόνη, όμως φαίνονται λανθασμένοι οι στατιστικοί υπολογισμοί και είναι κακή η κατανομή και η παρακολούθηση των ασθενών και τα control groups διαφορετικά. Ωστόσο θα πρέπει να γίνουν επιπλέον μελέτες για να δοθούν κατευθυντήριες οδηγίες
Καρκίνος προστάτη
Οι κατευθυντήριες οδηγίες του 2008 για late-onset υπογοναδισμό ορίζουν ότι: δεν υπάρχει καμμία απόδειξη ότι η θεραπεία με τεστοστερόνη αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου στον προστάτη ή καλοήθους υπερπλασίας προστάτη ή μετατροπής υποκλινικού σε κλινικά ανιχνεύσιμο καρκίνο προστάτη. Ωστόσο υπάρχει η αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι η τεστοστερόνη μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη και να επιδεινώσει τα συμπτώματα σε άνδρες με τοπικά εκτεταμένο και μεταστατικό καρκίνο προστάτη. Αν τα ανδρογόνα εμπλέκονται στην παθογέννεση του καρκίνου είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα ενδοπροστατικά επίπεδα τεστοστερόνης και DHT είναι ανεξάρτητα από τα επίπεδα ορρού. Η αντιμετώπιση θεραπείας του καρκίνου με στέρηση ανδρογόνων μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικό σύνδρομο, στεφανιαία νόσο, οστεοπόρωση και κατάγματα καθώς και αλλαγή στην ποιότητα ζωής. Η τελευταία οδηγία είναι ότι υποκατάσταση με τεστοστερόνη θα πρέπει να δοθεί τουλάχιστον ένα χρόνο μετά επιτυχή θεραπεία για καρκίνο προστάτη, χωρίς ενδείξεις υποτροπής, με Gleason score πριν το χειρουργείο < 8 και PSA < 10 ng/ml. Ωστόσο χρειάζεται εξαιρετική προσοχή και συνεχής παρακολούθηση γιατί λείπουν μελέτες μεγάλης κλίμακας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου