Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023

Εγκεκριμένες ή Συνιστώμενες Θεραπείες Παχυσαρκίας.

 Συνδυασμός στοιχείων συμπεριφοράς, διατροφής και φυσικής δραστηριότητας : σχεδιασμένο για να επιτυγχάνει και να διατηρεί απώλεια βάρους 5% ή περισσότερο από την αρχική τιμή του ασθενούς, την οποία η FDA θεωρεί ότι είναι κλινικά σημαντική και έχει συσχετιστεί με βελτίωση της υγείας.

Εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα για μακροχρόνια διαχείριση βάρους : Ορλιστάτη Φαιντερμίνη-τοπιραμάτη, Ναλτρεξόνη-βουπροπιόνη, Λιραγλουτίδη και Σεμαγλουτίδη

Εγκεκριμένες από τον FDA συσκευές απώλειας βάρους : Γαστρικό δακτυλίδι (gastric banding) , Γαστρικό μπαλόνι (gastric balloon),  Γαστρική εκκένωση (gastric emptying).

Εγκεκριμένες από το FDA συσκευές διαχείρισης βάρους Κατάποση συσκευής που καταλαμβάνει χώρο και αφαιρείται από το στόμα (oral removable palatal space occupying device) ή ingested, transient space occupying device Λαπαροσκοπική γαστρεκτομή sleeve,  Γαστρική παράκαμψη Roux-en-Y (bypass).

Τα ολοκληρωμένα προγράμματα παρέμβασης στον τρόπο ζωής ποικίλλουν ως προς τον σχεδιασμό τους, αλλά τα περισσότερα προγράμματα που μελετήθηκαν διαρκούν 1-2 χρόνια και περιλαμβάνουν 12 ή περισσότερες συνεδρίες το πρώτο έτος. Πολλοί έχουν μια βασική φάση που ακολουθείται από μια φάση συντήρησης και στοχεύουν στην απώλεια βάρους 5% ή περισσότερο. Τέτοιες παρεμβάσεις έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν τους ανθρώπους να διατηρήσουν την απώλεια βάρους και έχουν συσχετιστεί με κλινικές βελτιώσεις στην αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα λιπιδίων και τον γλυκαιμικό έλεγχο.  

Δευτέρα 26 Ιουνίου 2023

Παχυσαρκία

 Στην ιατρική, τα μέσα ενημέρωσης και δημόσια , η αιτία της παχυσαρκίας συχνά υπεραπλουστεύεται ως βασική θερμιδική ανισορροπία: αυξημένη πρόσληψη και μικρή κατανάλωση. Αυτό οδηγεί συνήθως σε μια θεραπευτική προσέγγιση που επικεντρώνεται αποκλειστικά στη δίαιτα περιορισμένων θερμίδων και στην αυξημένη σωματική δραστηριότητα χωρίς να λαμβάνει υπόψη σημαντικές βιο/ψυχο/κοινωνικές πτυχές της παχυσαρκίας (διατροφικό περιβάλλον, κοινωνικοί καθοριστικοί παράγοντες υγείας).

Η παχυσαρκία είναι ιατρική πάθηση που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η γενετική, η διατροφή, το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας, ο ύπνος, η φαρμακευτική αγωγή και το ψυχοκοινωνικό stress. Η αυξημένη μάζα σώματος μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη δυσλειτουργία του λιπώδους ιστού και σωματικό stress, που μπορεί να οδηγήσει σε δυσμενείς συνέπειες για την υγεία, όπως καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό, διαβήτης τύπου 2, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, καρκίνος, υπνική άπνοια, αρθρίτιδα, ψυχικές παθήσεις, και πρόωρο θάνατο. Το κόστος νοσηλείας είναι 46% υψηλότερο και οι δαπάνες για συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι 80% υψηλότερες μεταξύ των ατόμων με παχυσαρκία από ό,τι μεταξύ εκείνων χωρίς υπέρβαρο ή παχυσαρκία. Οι συνήθως χρησιμοποιούμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις , με τις συστάσεις για τη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, δεν κατάφεραν να ανακόψουν τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας και να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά αυτό το σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει αποδεκτή και η χρήση της βαριατρικής χειρουργικής για συγκεκριμένους πληθυσμούς με παχυσαρκία.

Οι τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες υποστηρίζουν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής ως θεμελιώδη συνιστώσα της διαχείρισης και θεραπείας της παχυσαρκίας . Αυτή η προσέγγιση ενσωματώνει εντατική συμπεριφορική θεραπεία, προγραμματική υποστήριξη και στρατηγικές και εργαλεία κατάλληλα για το τοπικό περιβάλλον τροφίμων και πόρων, με στόχο την επίτευξη και τη διατήρηση βιώσιμων βελτιώσεων στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα. Έρευνες της τελευταίας δεκαετίας έχουν δείξει την αποτελεσματικότητα φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας από την ομάδα των αγωνιστών GLP-1 και έχουν συμπεριληφθεί στις πρόσφατα δημοσιευμένες κατευθυντήριες οδηγίες θεραπείας για παιδιά και εφήβους με παχυσαρκία.

Πέμπτη 22 Ιουνίου 2023

Το βιβλίο του ταξιδιού

 Υπάρχουν πράγματα του Έξω και πράγματα του Έσω. Τα του Έξω είναι φαινόμενα, ζούμε μέσα τους σαν άνθρωποι σε όνειρο και πρέπει να αποδεχόμαστε τους νόμους τους και ας ξέρουμε πως δεν είναι η αλήθεια. Όταν κάποιος ζει σε έναν τόπο και σε μια εποχή δεν μπορεί παρά να σέβεται τους ισχύοντες νόμους αυτής της εποχής, αλλά δεν πρέπει να ξεχάσει πως αυτή η τάξη πραγμάτων είναι μόνο παροδική. Επειδή η αλήθεια βρίσκεται κάπου αλλού κι όποιος δεν είναι προετοιμασμένος να την ακούσει μπορεί να τη βρει φρικτή και τρομακτική και να καταριέται τη μέρα που την έμαθε.

Εγώ όμως πιστεύω πως ο κάθε άνθρωπος νιώθει με όλη του την ύπαρξη τι είναι πραγματικά αληθινο.

Απλώς δεν θέλει να το ξέρει.

Περί των δυο φύσεων της Χάγια

 Γιατί ο γερο-Σορ ονόμασε την κόρη του Χάγια; Απολ που να ήξερε πως αυτό το μικρό σκουληκάκι που είχε γεννηθεί τότε, χαράματα, μέσα στον αποπνικτικό χώρο του σαλονιού, όπυ το ζεστό νερό άχνιζε μέσα σε κατσαρόλες πάνω στη σόμπα για να ζεστάνει το σπίτι στη διαπεραστική παγωνιά του Ιανουαρίου, θα γινόταν η αγαπημένη του κόρη, το πιο έξυπνο από τα παιδιά του; Μήπως θα μπορούσε αυτό να οφείλεται στο ότι την έκαναν πρώτη, από το καλύτερο σπέρμα του, στο άνθος της δύναμης του, όταν το κορμί της γυναίκας του , όπως και το δικό του ήταν λείο και τεντωμένο, οι σκέψεις τους αθώες, γεμάτες καθαρή και καλή πίστη; Το κορίτσι είχε έλθει στον κόσμο χωρίς ζωή, δεν ανέπνεε. Μετά τη δραματική γέννα, η ησυχία βάραινε σαν μολύβι. Εκείνος φοβόταν πολύ πως η μικρή θα μπορούσε να πεθάνει. Ήταν ένας φόβος θανάτου. Ο θάνατος σίγουρα έκανε βόλτες έξω από το σπίτι. Λίγο αργότερα μόνο, όταν η μαμή είχε πια μουρμουρίσει τα ξόρκια της, το μικρό σκουληκάκι ανάπνευσε με θόρυβο κι άρχισε να φωνάζει. Η πρώτη λέξη που τον έκανε να σκέφτεται αυτό το παιδί ήταν η λέξη "χάι", ζω. Χαϊμ θα πει ζωή, αλλά όχι η καθαρά σωματική ζωή, παρά μια ζωή που μπορεί να προσεύχεται, να σκέφτεται, να νιώθει.

                                                                                                     Όλγκα Τοκάρτσουκ

Δευτέρα 19 Ιουνίου 2023

Μετά την Άλωση

 Το 1453 οριοθετεί τη νεότερη περίοδο της πολιτικής και πνευματικής ιστορίας του ελληνισμού. Το έθνος είναι σκλαβωμένο στους Τούρκους με αποτέλεσμα να αποκοπεί από τη Δύση και να βυθιστεί σε βαθύ σκοτάδι αμάθειας. Ο απόηχος των πνευματικών εξελίξεων της Ευρώπης φτάνει στην Ελλάδα με καθυστέρηση αιώνων. Παρ' όλα αυτά υπάρχει κάποια πνευματική κίνηση στην Ελλάδα, όπου οι λόγιοι προβληματίζονται ιδιαίτερα με τη γλώσσα της παιδείας του έθνους αλλά και με άλλα πνευματικά ζητήματα. Κατά την περίοδο αυτή σταθεροποιείται η μορφή των νεοελληνικών διαλέκτων και ιδιωμάτων, διαμορφώνονται οι κοινές γλώσσες των μεγάλων αστικών κέντρων και ιδιαίτερα της Πόλης και της κρητικής λογοτεχνίας και οριστικοποιείται η μορφή και ο τύπος του δημοτικού τραγουδιού. Φτάνει στο αποκορύφωμα της η κρητική λογοτεχνία. Εμφανίζονται οι πρώτες αρχές της δημώδους νεοελληνικής πεζογραφίας και διαδίδονται λαϊκά λογοτεχνικά βιβλία κατά τον 17ο και 18ο αι. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο που χρησιμοποιεί μετά την Άλωση αρχαϊζουσα γλώσσα, συμβιβάζεται σε μια απλούστερη ομιλουμένη. Το έθνος προβληματίζεται με το γλωσσικό όργανο διδασκαλίας στο σχολείο που διχάζει τους λογίους σε αρχαϊστές, δημοτικιστές και οπαδούς της μέσης οδού.

Μετά τη μετοικεσία των ελληνικών πληθυσμών από την Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία αρχίζουν να χάνονται παλιές διάλεκτοι π.χ Ποντιακά. Σήμερα , με την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου του λαού μας οι διάλεκτοι και τα ιδιώματα τείνουν να εξαφανιστούν. Στη μεσαιωνική και νεότερη περίοδο διαμορφώνεται η κοινή γλώσσα των μεγάλων αστικών κέντρων. Έχουμε δείγματα από την Πολίτικη κοινή, που επιβίωσε ως τους πρώτους αιώνες της τουρκοκρατίας με επιδράσεις του αλλοδαπού πληθυσμού της Πόλης. Την Αθηναϊκή κοινή που διαμορφώθηκε από ντόπιους Αθηναίους και από πολλούς αλλοδαπούς. Η κοινή της κρητικής λογοτεχνίας, που βασίστηκε στο κρητικό ιδίωμα, πλούσια γλώσσα με πολλές εκφραστικές δυνατότητες. Στενά δεμένο με την ελληνική γλώσσα είναι επίσης το δημοτικό τραγούδι, έντεχνο λαϊκό είδος προφορικού λόγου. Ο ρόλος του σημαντικός στην επικράτηση του δημοτικισμού και τη διαμόρφωση της ποιητικής γλώσσας στον τόπο μας.

Πέμπτη 15 Ιουνίου 2023

Retinol-Binding Protein 4 και αντίσταση στην ινσουλίνη

 Ένα από τα γονίδια που αλλοιώθηκε περισσότερο σαν απάντηση σε αλλαγές στην έκφραση GLUT4 στα λιποκύτταρα ήταν το γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη 4 που δεσμεύει τη ρετινόλη (RBP4), την κύρια πρωτεΐνη που παρέχει ρετινόλη (βιταμίνη Α) στους ιστούς. Η RBP4 ανήκει στην οικογένεια των  πρωτεϊνών δέσμευσης (lipocalin family), η οποία περιλαμβάνει επίσης πρωτεΐνες που δεσμεύουν λιπαρά οξέα και στεροειδή. Ξεκίνησαν πολυάριθμες μελέτες που δείχνουν ότι τα επίπεδα RBP4 στον ορό και στον λιπώδη ιστό είναι αυξημένα σε πολλές καταστάσεις ανθεκτικότητας στην ινσουλίνη στους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, του διαβήτη τύπου 2, του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, της λιποδυστροφίας που σχετίζεται με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας, καθώς και σε άτομα με δυσλιπιδαιμία, στεφανιαία νόσο, και υπέρταση, ακόμη και απουσία διαβήτη. Ωστόσο, δεν έχουν δείξει όλες οι μελέτες αυξήσεις στα επίπεδα RBP4.

Τα αδύνατα, μη διαβητικά μέλη της οικογένειας των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 έχουν τουλάχιστον 30 έως 50% αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη. Τα επίπεδα RBP4 του λιπώδους ιστού και του ορού είναι αυξημένα πριν η νόσος είναι εμφανής στα μέλη της οικογένειας στα οποία αναπτύσσεται διαβήτης. Υπάρχει ισχυρή αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων RBP4 ορού και της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, όπως προσδιορίζεται από μελέτες . Η διαδικασία βελτίωσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, μειώνει και τα επίπεδα RBP4 στον ορρό (με απώλεια βάρους, άσκηση, βαριατρική χειρουργική και φάρμακα που βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη). Η μείωση των επιπέδων RBP4 στον ορό μπορεί να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και την πρόληψη ή τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2.

Τρίτη 13 Ιουνίου 2023

Βιολογία λιποκυττάρων και μεταβολική υγεία

 Τις τελευταίες δεκαετίες, η κατανόησή μας για τη βιολογία των λιποκυττάρων και το πώς ρυθμίζει το μεταβολισμό ολόκληρου του σώματος έχει υποστεί επανάσταση. Πριν από πενήντα χρόνια, ο λιπώδης ιστός θεωρούνταν μια αδρανής αποθήκη αποθήκευσης που συσσωρεύει λιπίδια σε κατάσταση σίτισης και απελευθερώνει λιπαρά οξέα και γλυκερίνη κατά τη διάρκεια της νηστείας. Η εργασία πολλών ερευνητών αποκάλυψε ότι ο λιπώδης ιστός είναι ένας ενδοκρινής αδένας που απελευθερώνει ορμόνες και άλλα βιοενεργά μόρια που ονομάζονται αδιποκίνες. Ένα βασικό παράδειγμα είναι η λεπτίνη, η οποία ρυθμίζει την πρόσληψη τροφής και την ενεργειακή δαπάνη μέσω επιδράσεων στο κεντρικό νευρικό σύστημα.  Ωστόσο, ο λιπώδης ιστός απελευθερώνει επίσης ανοσορυθμιστές, όπως κυτοκίνες και πεπτίδια, που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και την πήξη. Επίσης, ο λευκός λιπώδης ιστός ρυθμίζει το ενεργειακό ισοζύγιο μέσω διεργασιών όπως το browning ή “beiging” (κατά το οποίο προκύπτουν καφέ ή μπεζ κύτταρα στον λευκό λιπώδη ιστό) . Ο λιπώδης ιστός είναι επίσης ένας πολύ ενεργός μεταβολικός ιστός που συνθέτει και διασπά λιπίδια και μεταβολίζει υποστρώματα όπως λιπαρά οξέα και αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας.

Το ενδιαφέρον έχει αυξηθεί για τη «φλεγμονή» του λιπώδους ιστού, η οποία ορίζεται από τη διήθηση των ανοσοκυττάρων και την προφλεγμονώδη έκκριση κυτοκίνης. Ενώ ορισμένοι τύποι ανοσοκυττάρων είναι κρίσιμοι για την αναδιαμόρφωση του λιπώδους ιστού ως απάντηση στη νηστεία και τη σίτιση, η προφλεγμονώδης ενεργοποίηση αυτών των κυττάρων και των λιποκυττάρων σχετίζεται και μπορεί να επιδεινώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Άλλοι μηχανισμοί λιπώδους ιστού και μεσολαβητές της συστηματικής αντίστασης στην ινσουλίνη περιλαμβάνουν την υποξία, την ίνωση, τα diHOMEs (διαμεσολαβητές διυδροξυοκτεκανοϊκού οξέος), τα εξωσώματα και το microRNA (miRNA). Οι προαναφερθείσες διαδικασίες συγκλίνουν για να ρυθμίσουν τη συστηματική ευαισθησία στην ινσουλίνη, την έκκριση ινσουλίνης, την πρόσληψη τροφής, την ενεργειακή δαπάνη και το σωματικό βάρος.

GLUT4 και Λιποκύτταρα 

Οι μελέτες του GLUT4, του κύριου μεταφορέα γλυκόζης που ρυθμίζεται από την ινσουλίνη, παρείχαν σημαντικές γνώσεις για το ρόλο των λιποκυττάρων στη μεταβολική υγεία . Η GLUT4 εκφράζεται κυρίως σε λιποκύτταρα, σκελετικούς μύες και καρδιακούς μυς, με χαμηλή έκφραση σε άλλους ιστούς. Σε ανθρώπους και τρωκτικά με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2, τα επίπεδα GLUT4 ρυθμίζονται προς τα κάτω στον λιπώδη ιστό αλλά είναι φυσιολογικά στους μύες. Αυτή η παρατήρηση ήταν έκπληξη επειδή πολύ λίγη γλυκόζη προσλαμβάνεται από τον λιπώδη ιστό. Η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης μετά από ένα γεύμα διεγείρει την πρόσληψη γλυκόζης κυρίως στους μυς. Ωστόσο, η μείωση της GLUT4 στα λιποκύτταρα σε καταστάσεις ανθεκτικές στην ινσουλίνη αύξησε την πιθανότητα ότι η μειωμένη πρόσληψη γλυκόζης στα λιποκύτταρα θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη διαβήτη.

Πέμπτη 8 Ιουνίου 2023

Λιποκύτταρα, ευαισθησία στην ινσουλίνη και Διαβήτης τύπου 2

 Από την ανακάλυψή της το 1921, η ινσουλίνη είναι μια σωτήρια θεραπεία για τον αυτοάνοσο διαβήτη τύπου 1 και για πολλές περιπτώσεις διαβήτη τύπου 2, παρόλο που οι νεότερες θεραπείες έχουν μειώσει τη χρήση ινσουλίνης για τη νόσο τύπου 2. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη αυξήθηκε από 108 εκατομμύρια το 1980 σε 422 εκατομμύρια το 2014, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Αν και αυτή η αύξηση είναι εν μέρει αποτέλεσμα της μείωσης του ορίου γλυκόζης αντανακλά επίσης αλλαγές στη διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα, το λίπος, το stress και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Παρά τις σημαντικές θεραπευτικές προόδους, μεταξύ 2000 και 2019, η θνησιμότητα που σχετίζεται με τον διαβήτη αυξήθηκε. Ο διαβήτης εξακολουθεί να είναι μια κύρια αιτία τύφλωσης, νεφρικής ανεπάρκειας, καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικού και ακρωτηριασμού κάτω από το γόνατο παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, πρέπει να εντοπιστούν νέα μοριακά και κυτταρικά μονοπάτια στα οποία βασίζεται ο διαβήτης για να επιτρέψουν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Ειδικότερα, για τον διαβήτη τύπου 2, ο οποίος χαρακτηρίζεται από αντίσταση στις δράσεις της ινσουλίνης, χρειάζονται νέες προσεγγίσεις για την ενίσχυση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη.

Οι κοινές μορφές διαβήτη τύπου 2 προκαλούνται από μία πληθώρα γενετικών και επιγενετικών παραγόντων και μοριακών αλλαγών που σχετίζονται με τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης άσκησης και ύπνου, περιβαλλοντικές επιρροές, κιρκάδιους ρυθμούς και μικροχλωρίδα του εντέρου . Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν τον μεταβολισμό, ο οποίος μεταβάλλει τα μορφολογικά χαρακτηριστικά, το μεταβολισμό και τις λειτουργίες του λιπώδους ιστού. Αντίθετα, οι αλλαγές στη λειτουργία των λιποκυττάρων επηρεάζουν τον μεταβολισμό, συμπεριλαμβανομένης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη στο ήπαρ και τους μύες, την έκκριση ινσουλίνης από τα βήτα κύτταρα του παγκρέατος και την πρόσληψη τροφής καθώς και την ενεργειακή δαπάνη που ρυθμίζεται από τον εγκέφαλο και το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, και επηρεάζουν τελικά το σωματικό βάρος.

Δευτέρα 5 Ιουνίου 2023

Το βιβλίο της άμμου

 Τα έπαιρνα κατάκαρδα αυτά που μας έλεγε ο Ισοχάρ. Έλεγε πως υπάρχουν τέσσερα είδη αναγνωστών. Υπήρχε ο αναγνώστης- σφουγγάρι, ο αναγνώστης - χωνί, ο αναγνώστης - σουρωτήρι και ο αναγνώστης - κόσκινο. Το σφουγγάρι απορροφάει τα πάντα, ότι βρίσκει. Είναι σαφές πως μετά θυμάται πολλά απ' αυτά αν και δεν ξέρει πως να βγάλει τα σημαντικότερα

Το χωνί δέχεται από τη μια άκρη του τα πάντα κι από την άλλη όμως τα όσα διάβασε βγαίνουν και χάνονται. Το σουρωτήρι επιτρέπει να περάσει το κρασί, κρατώντας πίσω την οινολάσπη. Αυτός γενικώς δεν θα έπρεπε να διαβάζει, καλύτερα ν' ασχολιόταν με κάποια χειρωνακτική εργασία. Το κόσκινο πάλι, διαχωρίζει την ήρα από το σιτάρι για να κρατήσει ότι καλύτερο απ' αυτό

"Θα ήθελα να είστε σαν το κόσκινο, και να μην κρατάτε τα άσχημα και τα βαρετά" μας έλεγε ο Ισοχάρ