Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Πέμπτη 31 Ιουλίου 2014

Methanobrevibacter smithii

Ο αποικισμός του γαστρεντερικού σωλήνα με μεθανογόνα επηρεάζει σημαντικά τον μεταβολισμό και την αύξηση βάρους στα πειραματόζωα. Το μεθάνιο στην αναπνοή συνδέεται με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ). Έγινε μελέτη για την εκπνοή μεθανίου και υδρογόνου σε test αναπνοής (ενδεικτικό του μεθανογόνου Methanobrevibacter smithii-που αποικίζει το ΓΕΣ και απαιτεί υδρογόνο) και τη σχέση με το σωματικό βάρος και το ποσοστό λίπους
Η παχυσαρκία αποτελεί σημαντική και ταχαίως αυξανόμενη πρόκληση για τη δημόσια υγεία αφού σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για στεφανιαία, υπέρταση, αγγειακό εγκεφαλικό, ΣΔ 2, ορισμένες μορφές καρκίνου και πρόωρο θάνατο. Έχει αρχίσει έρευνα για τη σχέση της εντερικής χλωρίδας και του μεταβολισμού. Μεταβολές στα Bacteroidetes και Firmicutes του εντέρου σημαίνουν αύξηση βάρους σε πειραματόζωα και ανθρώπους. Επιπλέον επικοισμός με M smithii σημαίνει περαιτέρω αύξηση βάρους. Το M smithii παράγει μεθάνιο με τον αναερόβιο μεταβολισμό του, δημιουργεί σχέσεις με άλλα μικρόβια, επιτρέπει την αυξημένη παραγωγικότητα και τον μεταβολισμό αυτών των μικροβίων, διευκολύνει την παραγωγή λιπαρών οξέων μικρής αλύσου και αυξάνει την παροχή θερμίδων στον ξενιστή
Το M smithii είναι το βασικό μεθανογόνο του ανθρώπειου γαστρεντερικού σωλήνα (GI) και αυξημένο μεθάνιο στην αναπνοή σημαίνει αυξημένη αποβολή M smithii στα κόπρανα. Επιπλέον τα μεθάνιο/θετικά παχύσαρκα άτομα έχουν κατά μέσο όρο 6.7 kg/m2 μεγαλύτερο ΒΜΙ από τα μεθάνιο/αρνητικά άτομα
Έγινε μελέτη με 792 άτομα για πρώτη φορά από τους Gordon, Bäckhed και συνεργάτες και φάνηκε η σχέση μικροβιακής χλωρίδας και αύξησης βάρους, καθώς και η αφθονία των Firmicutes vs Bacteroidetes σε σχέση με την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων. Η εντερική χλωρίδα έχει εμπλακεί σε μηχανισμούς αύξησης βάρους με ενισχυμένη παραγωγή λιποπολυσακχαρίτη που προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη, καταστολή του λιπώδη παράγοντα που επάγεται από νηστεία, καταστολή της AMP-κινάσης για την οξείδωση λιπαρών οξέων στο ήπαρ, ρύθμιση ινκρετινών, και παραγωγή/απορρόφηση λιπαρών οξέων μικρής αλύσου, προσφέροντας αυξημένο υπόστρωμα λίπους στον ξενιστή. Το M smithii φαίνεται ότι βρίσκεται σε όλο τον εντερικό σωλήνα και ο αριθμός των τμημάτων του εντέρου που έχει αποικιστεί σχετίζεται άμεσα με την αύξηση βάρους στα πειραματόζωα και ενισχύεται με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Μια παρατήρηση στη μελέτη ήταν ότι το μεθάνιο επιβραδύνει την διέλευση τροφής από το έντερο κατά 59%, προκαλώντας δυσκοιλιότητα και παράταση το χρόνου απορρόφησης θερμίδων από τον οργανισμό
Δεν βρέθηκε κάποιο στοιχείο που να δείχνει ότι η παραγωγή μεθανίου αυξάνει με την ηλικία. Η διατροφή φάνηκε ότι επηρεάζει συνολικά την εντερική χλωρίδα
Συμπερασματικά : Η παρουσία υδρογόνου και μεθανίου στην αναπνοή σχετίστηκε με αυξημένο σωματικό βάρος και λίπος. Υποτέθηκε ότι αυτό οφείλεται σε αποκισμό με M smithii (που απαιτεί υδρογόνο) και που επηρεάζει την διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών για τον ξενιστή και μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του βάρους του

Τρίτη 29 Ιουλίου 2014

Ιατρική στην Αρχαία Αίγυπτο

Η αιγυπτιακή ιατρική έχαιρε μεγάλης φήμης στην αρχαιότητα.  Ο Όμηρος (γύρω στο 1000 πΧ) κάνει λόγο για τους Αιγύπτιους ως τους καλύτερους γιατρούς. Ο Ηρόδοτος (5ος αιώνας πΧ) σχολιάζει με ενθουσιασμό τους Αιγύπτιους γιατρούς και αναφέρει ότι ο πληθυσμός της Αιγύπτου ήταν ιδιαίτερα υγιής. Επιγραφές που χρονολογούνται ήδη από την Πέμπτη Δυναστεία (2700 πΧ) δείχνουν την ύπαρξη γιατρών και οδοντιάτρων, ιδίως στην βασιλική αυλή
Βέβαια το υπερφυσικό στοιχείο, κυρίως με τη μορφή της θρησκείας, παρέμενε κυρίαρχο στο χώρο της αρρώστιας και της θεραπείας. Αναφερόμαστε  σ' έναν πολιτισμό που ο βασιλιάς ήταν θεός και οι ιερείς έπαιζαν σημαντικό πολιτικό ρόλο. Κάθε μέλος του σώματος συνδέονταν με έναν θεό. Ο Ρα, ο Θωθ και η Ίσις ήταν μεγάλοι θεραπευτές θεοί. Η Σεχμέτ, η θεά των λοιμών μπορούσε τόσο να προκαλεί επιδημίες όσο και να τις διώχνει
Στους τελευταίους αιώνες του αιγυπτιακού πολιτισμού όλοι οι θεοί επισκιάστηκαν από έναν νέο θεραπευτή θεό, τον Ιμχοτέπ. Ο Ιμχοτέπ αποτελεί ιστορική φυσιογνωμία, ήταν ανώτερος αξιωματικός του Φαραώ, και έζησε το 2900 πΧ περίπου. Το όνομα του σημαίνει "αυτός που περπάτησε εν ειρήνη". Του αποδίδονται πολλά επιτεύγματα. Θεράπευε με την "εγκοίμηση", δηλαδή στη διάρκεια του ύπνου του αρρώστου στο ναό του
Η γνώση για την αιγυπτιακή ιατρική βασίζεται σε παπύρους, που όμως αλλοιώνονται εύκολα και έτσι έχουν διασωθεί ελάχιστα έργα που αφορούν την ιατρική πρακτική. Οι πάπυροι αποκαλύπτουν υψηλό επίπεδο κλινικής παρατήρησης στις περιγραφές φαινομένων. Χρήση μαχαιριού (νυστεριού) δεν αναφέρεται. Ο χειρουργός στην αρχαία Αίγυπτο περιοριζόταν στη θεραπεία τραυμάτων και την αποκατάσταση οστών. Αναφέρονται ράμματα και νάρθηκες, αλλά και ξόρκια ενάντια στους ανέμους που φέρνουν τις επιδημίες
Οι πάπυροι περιέχουν συνταγές φτιαγμένες με περισσότερες απο πεντακόσιες ουσίες. Συμπεριλαμβάνουν μέταλλα (μόλυβδο, άλατα χαλκού), φυτικά υλικά (γεντιανή, σέννα, καστορέλαιο, ρόδι) και ζωικό υλικό. Οι συνταγές περιείχαν συχνά ποσότητα Deckapotheke (ούρα και περιττώματα ανθρώπων και ζώων). Δεν αναφέρεται δίαιτα ή φλεβοτομία. Δίνεται έμφαση στην καθαριότητα και την υγιεινή και για πρακτικούς λόγους αλλά και για να παρουσιάζονται αγνοί στα μάτια των θεών
Στα αιγυπτιακά κείμενα αναφέρονται τρεις κατηγορίες θεραπευτικού προσωπικού: γιατροί, εξορκιστές και "ιερείς της Σεχμέτ", οι οποίοι πιστεύεται ότι ήταν χειρουργοί ή ειδικοί στην ψηλάφηση του σφυγμού και στην αντιμετώπιση παθήσεων των αρτηριών. Τα περισσότερα απ'όσα γνωρίζουμε αφορούσαν φυσικά τους γιατρούς της αυλής, οι οποίοι έχαιραν ιδιαίτερων τιμών, και ήταν οργανωμένοι σε αυστηρή ιεραρχία όπως οι αξιωματικοί και οι ιερείς

Δευτέρα 28 Ιουλίου 2014

Ο άρτος ημών ο επιούσιος

Το παλιό του όνομα επιβίωσε, ιδίως με τον εξελληνισμό κατά τον 19ο αιώνα: ο Άρτος
Η κατασκευή του έγινε αρτοποιία. Σήμερα μιλάμε για <<αρτίδια>>, δηλαδή ψωμάκια
Η αρτοκλασία, ο εκκλησιαστικός άρτος, τα αντίδωρα είναι γευστικώς διαφορετικά από το καθημερινό, το <<επιούσιο>> ψωμί
Στα τουρκικά το ψωμί λέγεται εκμέκ. Από την πρώτη ύλη του ψωμιού προκύπτουν πολλά παράγωγα, υλικά ταυτοχρόνως και λεκτικά: λαλαγκίτες, τηγανίτες, τηγανόψωμα, λουκουμάδες και το εκμέκ-κανταίφι, γλυκίσματα και συγχρόνως τροφές
Στην τουρκοκρατούμενη Καβάλα στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οι καπνεργάτες κινητοποιήθηκαν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, ένας φρόνιμος οθωμανός νομάρχης τους δικάιωσε λέγοντας ότι πρόκειται για <<εκμέκ καβγασί>>, διένεξη για το ψωμί, γιατί το ψωμί ήταν συνώνυμο, όπως και σήμερα, με τη διατροφή
Όπως ο άρτος έχει και το ψωμί την πολυσημία του. Σημαίνει εισόδημα: από τη διανομή των φορολογικών και φεουδαλικών προσόδων στη μεσαιωνική Κύπρο. Ψωμίζω, ψωμοζήτας, ψωμομένος, ψωμοτύρι. Επίσης ψωμί=αξίωμα, προυχόντων και αρματολών, λέξη και λειτουργία που επιβιώνει στο δημοτικό τραγούδι
Το ψωμί είχε σαν πρώτη ύλη τη ζύμη και βασικό τρόπο μεταποίησης τον οικογενειακό ή δημόσιο φούρνο. Πρώτη ύλη σίκαλη, κεχρί, κριθάρι, αραβόσιτος χωριστά ή σε ανάμειξη και μπορεί και βρώμη. Το σταρένιο ψωμί ήταν <<χάσικο>>, καθαρό, το καλύτερο κοσκινισμένο από <<μεταξωτή>> σίτα, άφηνε πολλά πίτουρα
Το ψωμί της αγοράς και ο τρόπος διαμόρφωσης της τιμής του: από τη σκοπιά οικονομικών νοοτροπιών, ο τρόπος διχάζεται. Είτε παραμένει σταθερή η τιμή είτε προσαρμόζεται στην κίνηση των τιμών και στις μεταβολές της αξίας του νομίσματος των καθημερινών συναλλαγών. Διασώζεται η σταθερή τιμή του με τεχνάσματα, μειώνεται το βάρος του <<καρβελιού>>
Στα 1600 αγόραζε κανείς στην Πόλη με έναν ακτσέ 200 δράμια ψωμιού, στα 1624 150 δράμια. Και μέσα στη χρονιά μπορούσαν να συμβούν παρόμοιες αυξομειώσεις που τις επέβαλλε η αλλαγή της εσωτερικής αξίας του νομίσματος
Η μετρική ωστόσο και νομισματική μονάδα δεν καθόριζαν και τις ανάγκες του διατροφικού προτύπου. Τα δημητριακά με διάφορους τρόπους αποτελούσαν την βάση της διατροφής, συνδυαζόμενα και με άλλα προϊόντα. Για την αγορά του περιούσιου άρτου θα έπρεπε να διατεθούν περισσότερα χρήματα από εκείνα που υποδεικνύουν οι μετρικές και νομισματικές μονάδες. Ανάγκη, λοιπόν, χρηματικών διαθεσιμοτήτων για τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες για ν' αγοράσουν τον Άρτον τον επιούσιον
Του κόσμου βέβαια που μετέχει στην αγορά της πόλης, τα εισοδήματα δεν είναι ταυτόσημα με το μεροκάματο. Προέρχονται κι από τη λιανική μεταπρασία, τη μικροεμπορία, το εισόδημα του ψαρά, του νερουλά, του υπαίθριου ή στεγασμένου πωλητή, από τον μικρό μισθό του ιμάμη και τόσων άλλων κυτταρικών συντελεστών της οικονομίας
Το καθ'εαυτό ημερομίσθιο αφορά ένα κλάσμα αυτής της προκαπιταλιστικής, και με εσωτερικές διαβαθμίσεις, οικονομίας. Αλλά θα πηγαίναμε μακριά, αν θίγαμε το κομμάτι στο οποίο υπόκειται η αφηρημένη έννοια <<ημερομίσθιο>>

Παρασκευή 25 Ιουλίου 2014

Ενωμένη Ευρώπη

Λέγεται ότι το όραμα μιας ενωμένης Ευρώπης γεννήθηκε μέσα από την εμπειρία της φρίκης των δύο ενδοευρωπαϊκών - που εξελίχτηκαν σε παγκόσμιους- πολέμων, στον 20ο αιώνα
Και εκπροσωπήθηκε το όραμα από αναστήματα πολιτικών ανδρών διακεκριμένα. Τα κριτήρια/κίνητρα που πρυτάνευσαν είχαν οπωσδήποτε το ρομαντισμό της ειρηνικής συνύπαρξης, αλλά ήταν κυρίως χρησιμοθηρικά: να επιβιώσει η Ευρώπη, όχι για να διασώσει την πολιτισμική ιδιομορφία του καθενός από τους λαούς της, αλλά πρωτίστως να διασώσει την ισχύ της στην διεθνή οργάνωση της παραγωγής και στη λειτουργία της οικονομίας. Μόνο με την οικονομική και παραγωγική της δυναμική θα μπορούσε η Ευρώπη να ανταγωνιστεί τις οικονομίες που αναδύονταν στην Άπω Ανατολή και την κυριαρχία των ΗΠΑ στη διεθνή αγορά
Το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης αυτονόητα υποτάχθηκε στις απαιτήσεις και τη λογική των οικονομολόγων παρακάμπτοντας την ιστορική δυναμική και γονιμότητα της ξεχωριστής κουλτούρας (καλλιέργειας-παράδοσης) κάθε έθνους-κράτους της Ευρώπης
Ο περιορισμός της ευρωπαϊκής ενοποίησης στο οικονομικό πεδίο, ευνοεί μια επιπόλαιη τάση που θέλει την Ευρώπη ένα περίπου αντίγραφο των ΗΠΑ. Επιπόλαιη γιατί υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά με την κοινωνία των ΗΠΑ. Διαφορά καταγωγής: η αμερικανική είναι μια κοινωνία μεταναστών, που συγκροτήθηκε και οργανώθηκε με τη λογική των αναγκών του μετανάστη. Κοινός στόχος για την συνύπαρξη είναι η αναζήτηση οικονομικής επιτυχίας. Οι άξονες συνοχής των ευρωπαϊκών κοινωνιών ήταν πρωτευόντως άλλοι: η Ιστορία, η γλώσσα, μια συνείδηση ιδιαιτερότητας λόγω της μετοχής/εμπειρίας στα επιτεύγματα σκέψης/Τέχνης, ήθη, έθιμα, νοοτροπία
Η αμερικανική είναι η κοινωνία της <<ευκαιρίας>>. Άξονας συνοχής δεν είναι η προέλευση, η Ιστορία ή η καλλιέργεια, αλλά η κοινή για όλους ευκαιρία να πλουτίσουν αν εργαστούν σκληρά, να διακριθούν στον ανταγωνισμό. Κυρίαρχος ο νόμος της ζούγκλας. Η λογική της λατρείας του χρήματος, ορατή σε κάθε πτυχή οργάνωσης του βίου , δεν εμπόδισε να παραχθούν κι εκεί θαυμαστά πανεπιστήμια και εκπληκτικά ερευνητικά κέντρα . Η έρευνα, η καινούρια γνώση και οι τεχνολογικές εφαρμογές είναι ποσοτικά ιλιγγιώδεις αλλά και απερίφραστα χρηστικές. Αποβλέπουν στην εμπορεύσιμη <<παραγωγή>>
Αυτή είναι η καισαρική διαφορά της αμερικανικής από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες: στην Οξφόρδη, στη Σορβόννη ή στην Ουψάλα μπορούσες πάντοτε να σπουδάσεις π.χ. σασκριτικά- μια γλώσσα νεκρή και άχρηστη- να κερδίσεις τη γνώση για τη γνώση, μόνο για τη χαρά της γνώσης κι όχι σαν χρηστικό μέσο για παραγωγή. Η διαφορά υπάρχει σε όλα τα επίπεδα του συλλογικού βίου. Η γνώση για τη γνώση πηγαίνει μαζί με την ομορφιά για την ομορφιά, τη φιλία για τη χαρά της κοινωνίας, την Τέχνη για την απόλαυση της εκφραστικής του αρρήτου, τον έρωτα για την μέθη της αυτοπροσφοράς- ο άνθρωπος για την σχέση όχι για την χρήση
Αλλά προτεραιότητα στη χαρά της σχέσης σημαίνει απόλυτη προτεραιότητα της ετερότητας: να σώζει ο κάθε άνθρωπος ενεργά την μοναδικότητα του, την ετερότητα που παράγει η διαφορά καταγωγής, καλλιέργειας, παράδοσης, εμπειρίας. Να μη μεταμορφωθούμε οι Ευρωπαίοι σε απρόσωπους καταναλωτές, σε αδιαφοροποίητα αμερικανάκια

Πέμπτη 24 Ιουλίου 2014

Οδυσσέας Ελύτης

Το φωτόδενδρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά

Μ΄ ένα τίποτα έζησα
Μονάχα οι λέξεις δε μου αρκούσανε
Σ΄ ενός περάσματος αέρα
ξεγνέθοντας απόκοσμη φωνή τ΄ αυτιά μου
φχιά
φχιού φχιού
εσκαρφίστηκα τα μύρια όσα
Τι γυαλόπετρες φούχτες
τι καλάθια φρέσκες μέλισσες και σταμνιά φουσκωτά όπου
άκουγες ββββ να σου βροντάει ο αιχμάλωτος αέρας.
Κάτι
Κάτι δαιμονικό μα που να πιάνεται σαν σε δίχτυ στο σχήμα του Αρχαγγέλου
Παραλαλούσα κι έτρεχα
Έφτασα κι αποτύπωνα τα κύματα στην ακοή απ΄ τη γλώσσα
-Ε καβάκια μαύρα, φώναζα, κι εσείς γαλάζια δέντρα τι ξέρετε από μένα;
-Θόη θόη θμος
- Ε; Τι;
- Αρίηω ηθύμως θμος
- Δεν άκουσα τι πράγμα;
- Θμος θμος άδυσος
Ώσπου τέλος ένιωσα
κι ας πα΄ να μ΄ έλεγαν τρελό
πως από ΄να τίποτα γίνεται ο Παράδεισος.

Τρίτη 22 Ιουλίου 2014

Λιπίδια και διαβήτης (2)

Η American Diabetes Association (ADA) όρισε ότι τα επίπεδα λιπιδίων νηστείας θα πρέπει να ελέγχονται ανά έτος σε ασθενείς μα διαβήτη εκτός αν είναι low-risk profile οπότε ελέγχονται ανά 2ετία. Low-risk σημαίνει LDL<100 mg/dl, HDL >50 mg/dl και τριγλυκερίδια <150 mg/dl
Θεραπεία
Αλλαγή τρόπου ζωής
Διατροφή, αυξημένη φυσική δραστηριότητα, απώλεια βάρους, διακοπή καπνίσματος, προσαρμοσμένα στην ηλικία του ασθενούς, τον τύπο του διαβήτη και άλλα συνοδά νοσήματα Μείωση κορεσμένων λιπαρών και χοληστερόλης, αύξηση ω-3 λιπαρών, φυτικές ίνες (πχ βρώμη, όσπρια, εσπεριδοειδή), φυτικές στερόλες και καλός γλυκαιμικός έλεγχος
Φάρμακα
Στατίνες: αναστέλλουν την 3-υδροξυ-3-μεθυλογλουταρυλο-συνένζυμο Α (HMG-CoA) ρεδουκτάση κι έτσι καταστέλλουν την σύνθεση χοληστερόλης και κατά συνέχεια αυξάνουν τον αριθμό και την δράση των LDL υποδοχέων. Είναι πιο αποτελεσματικές στην μείωση της LDL χοληστερόλης, ενώ έχουν μέτρια επίδραση στην αύξηση της HDL-C και την μείωση των τριγλυκεριδίων. Υπάρχουν επτά στατίνες σε φαρμακευτική μορφή: λοβαστατίνη, σιμβαστατίνη, πραβαστατίνη, φλουβαστατίνη,  ατορβαστατίνη, ροσουβαστατίνη, και πιταβαστατίνη. Η δράση τους είναι πολλαπλή: βελτίωση ενδοθηλιακής λειτουργίας, μείωση αγγειακής φλεγμονής και συσσώρευσης αιμοπεταλίων, αντιθρομβωτική δράση, σταθεροποίηση αθηροσκληρυντικών πλακών, νεοαγγείωση ισχαιμικού ιστού, ινωδόλυση και ανοσοκαταστολή
Στατίνη και διαβήτης 
Σημαντική επίδραση στην πρόληψη καρδιαγγειακών συμβαμάτων / στεφανιαίας νόσου. Σε μετα/ανάλυση 14 τυχαιοποιημένων δοκιμών θεραπείας με στατίνη, με 18686 ασθενείς φάνηκε μείωση κατά 9% της θνησιμότητας/ανά mmol / L μείωση της LDL σε άτομα με διαβήτη, και 21% μείωση σε μείζονα αγγειακά συμβάματα
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πιθανότητα αυξημένου κινδύνου εμφάνισης ΣΔ με τη χρήση στατινών
Φαίνεται όμως ότι η μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων υπερέχει κατά πολύ του κινδύνου ΣΔ
Υπάρχουν ενδείξεις για σημαντική μείωση της LDL ακόμα και με πολύ μικρή δόση στατίνης. Όταν μέγιστη ανεκτή δόση στατινών δεν μειώνει σημαντικά την LDL (<30% από την αρχική τιμή του ασθενούς) τότε δεν βοηθά ούτε η συνδυασμένη θεραπεία. Λίγες κλινικές δοκιμές υπάρχουν για ΣΔ 2 <40 ετών ή για ΣΔ 1. Και σ' αυτό τον πληθυσμό δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι η συνδυασμένη θεραπεία υπερτερεί της μονοθεραπείας με στατίνη στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου
Πρόσφατες συστάσεις (ADA)
Σε ασθενείς διαβητικούς με καρδιαγγειακή νόσο , ή αυτούς >40 ετών με έναν ή περισσότερους προδιαθεσικούς παράγοντες (οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, υπέρταση, κάπνισμα, δυσλιπιδαιμία ή αλβουμινουρία) έναρξη θεραπείας με υψηλή δόση στατίνης. Στόχος είτε LDL<70 mg/dL είτε μείωση LDL στο 30–40% της αρχικής τιμής με τη μέγιστη ανεκτή δόση στατίνης
Οι αναθεωρημένες 2013 ACC/AHA Cholesterol Treatment Guidelines προτείνουν έναν αλγόριθμο πρόβλεψης κινδύνου και σε ασθενείς με διαβήτη και scor >7.5% προτείνεται έναρξη στατίνης με σκοπό μείωση της LDL>50%. Υπάρχουν όμως ανησυχίες ότι ο νέος τρόπος υπερεκτιμά σημαντικά τον κίνδυνο και μπορεί λανθασμένα να δοθεί στατίνη σε πολλούς ανθρώπους. Κατά πόσο μια μέτρια δόση στατίνης θα πρέπει να δίνεται σε όλους τους ασθενείς με διαβήτη 40-75 ετών, ανεξάρτητα από τα αρχικά τους λιπίδια, μένει να διερευνηθεί
Άλλες θεραπείες
Ο διαβήτης και κυρίως ο τύπου 2 έχει ιδιαίτερο τύπο δυσλιπιδαιμίας με αυξημένα τριγλυκερίδια και χαμηλά επίπεδα HDL. Η υπερτριγλυκεριδαιμία συνήθως υποχωρεί με τη διατροφή και την αλλαγή του τρόπου ζωής. Σε σοβαρή υπερτριγλυκεριδαιμία (>1000 mg/dl) χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή για να μειωθεί ο κίνδυνος οξείας παγκρεατίτιδας. Σε διαβητικούς με χαμηλή HDL-C και τριγλυκερίδια > 200 mg / dL συστήνεται φιμπράτη
Φιμπράτες 
Η επίδραση τους στον μεταβολισμό των λιπιδίων γίνεται μέσω peroxisome proliferator-activated receptors (PPAR-alpha). Διαγείρουν την β-οξείδωση των λιπαρών οξέων κυρίως στα μιτοχόνδρια και μειώνουν τα λιπαρά οξέα και τις τριακυλογλυκερόλες. Υπάρχουν αρκετές φιμπράτες. Η ανησυχία σχετικά με ηπατομεγαλία και όγκο ήπατος στα τρωκτικά περιόρισε σημαντικά τη χρήση τους. Έχουν εγκριθεί για κυκλοφορία η φενοφιμπράτη και η γεφιμπροζίλη. Αρκετές μελέτες έχουν ασχοληθεί με την δυνατότητα τους να μειώνουν τα καρδιαγγειακά συμβάματα με αποτελέσματα αμφιλεγόμενα. Από διάφορες αναλύσεις έχει βρεθεί ότι η δυνατότητα τους να μειώνουν καρδιαγγειακά συμβάματα είναι μεγαλύτερη σε άτομα με ινσουλινο/αντίσταση και μεταβολικό σύνδρομο, καθώς και ότι βελτιώνουν την ινσουλινο/ευαισθησία σε διαβητικούς ασθενείς
Νικοτινικό οξύ 
Η νιασίνη είναι το πιο αποτελεσματικό διαθέσιμο φάρμακο για αύξηση της HDL-C. Μειώνει τα καρδιαγγειακά συμβάματα, αλλά έχει δυσμενή επίδραση στον γλυκαιμικό έλεγχο. Σε ήπιες δόσεις (750-2000 mg / ημέρα) βελτιώνει LDL,HDL και τριγλυκερίδια με μέτρια μεταβολή στα επίπεδα γλυκόζης. Ωστόσο δεν μειώνει τα καρδιαγγειακά συμβάματα στους ασθενείς με διαβήτη. Σε μελέτες που δόθηκε σε συνδυασμό με στατίνη φάνηκε μια πιθανή αύξηση στα ισχαιμικά επεισόδια , ως εκ τούτου δεν συνιστάται συνδυασμένη νιασίνη/στατίνη σε άτομα με διαβήτη για την πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου
Συμπερασματικά: οι ασθενείς με διαβήτη παρουσιάζουν διαταραχή του μεταβολισμού των λιποπρωτεϊνών, αθηροσκλήρυνση μεγάλων αγγείων και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι στατίνες είναι αποτελεσματικές για πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ασθενείς με διαβήτη και η μείωση της καρδιαγγειακής νόσου σχετίζεται στενά με την μείωση της LDL-C. Απαραίτητη η αντιμετώπιση και άλλων παραγόντων κινδύνου όπως η υπέρταση, η υπεργυκαιμία και η παχυσαρκία

Δευτέρα 21 Ιουλίου 2014

Λιπίδια και διαβήτης (1)

Η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κύρια αιτία θανάτου σε ενήλικες με σακχαρώδη διαβήτη. Η αγγειακή νόσος έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία: υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, διαβήτης, παχυσαρκία, χρόνια φλεγμονή, καθιστική ζωή, κάπνισμα
Δυσλιπιδαιμία και διαβήτης
Στον ΣΔ τύπου 1 έχουμε αύξηση τριγλυκεριδίων λόγω ελαττωμένης δράσης της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης (LPL) στον μυικό και λιπώδη ιστό, μείωση της HDL-C και αύξηση των μικρών-πυκνών μορίων της  LDL. Επίσης έλλειψη ινσουλίνης σημαίνει αύξηση της  LDL-C και της απολιποπρωτείνης Β, επειδή η έκφραση των υποδοχέων της LDL ρυθμίζεται μερικώς από την ινσουλίνη. Έχει αναφερθεί  ότι ακόμα και όταν τα επίπεδα λιπιδίων είναι φυσιολογικά η apo-B είναι περισσότερο αθηρογόνα
Στον ΣΔ τύπου 2 έχουμε αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων νηστείας και μεταγευματικά και μειωμένα επίπεδα HDL. Παρά τα σχετικά φυσιολογικά επίπεδα LDLτα άτομα με ΣΔ 2 έχουν μικρότερα και πιο πυκνά σωματίδια. Αυτή η δισλιπιδαιμία συνήθως δεν διορθώνεται πλήρως με την ρύθμιση του σακχάρου και συνήθως υπάρχει σε ασθενείς προ/διαβητικούς με ινσουλινο/αντίσταση
Τέλος στον ΣΔ τα λιπίδια μπορεί να επηρεαστούν από παράγοντες άλλους από την γλυκόζη και την ινσουλίνη, όπως από νεφρική νόσο, υποθυρεοειδισμό, αλκοόλ, λήψη οιστρογόνων ή συγγενείς δυσλιπιδαιμίες
Παθοφυσιολογία διαβητικής δυσλιπιδαιμίας
Στις λιποπρωτείνες του διαβήτη δημιουργούνται βλάβες λόγω της δράσης ινσουλίνης/υπεργλυκαιμίας . Η ινσουλίνη τροποποιεί τη δράση της LPL (έκφραση γονιδίου, πρωτεϊνοσύνθεση, έκκριση). Η ινσουλινο/αντίσταση προκαλεί αυξημένη παραγωγή ApoC-III, VLDL και ApoB-100, αυξημένη παραγωγή λιπαρών οξέων από το σπλαχνικό λίπος και αυξημένη παραγωγή VLDL από το ήπαρ με αποτέλεσμα περαιτέρω μείωση της LPL. Έτσι έχουμε παρατεταμένη λιπαιμία μεταγευματικά. Άλλο χαρακτηριστικο είναι η μείωση της HDL και apoA-I
Διαβητική δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακή νόσος
Επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι ο διαβήτης προκαλεί πρώιμη και σοβαρή αθηροσκλήρυνση. Το 30-40% των ασθενών με οξέα στεφανιαία σύνδρομα έχουν διαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο. Από μελέτες φαίνεται ότι ο διαβήτης από μόνος του δεν αρκεί, η συνύπαρξη όμως με δυσλιπιδαιμία αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο. Σε μελέτη με 5000 άνδρες με ήπιο διαβήτη βρέθηκε ότι για κάθε αύξηση της χοληστερόλης αίματος κατά 20 mg/dl ξεκινώντας από 180 mg/dl μέχρι > 280 mg/dl και παρουσία διαβήτη αυξάνει ο κίνδυνος κατά 3-5 φορές. Στην μελέτη UKPDS βρέθηκε ευθεία σχέση της LDL-C με τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Σε 3000 ασθενείς με πρωτο/διαγνωσμένο ΣΔ 2 αύξηση της LDL-C κατά 1 mmol/L έδειξε αύξηση κινδύνου για έμφραγμα μυοκαρδίου κατά 57%
Έχει επίσης αναφερθεί ότι μια αύξηση της HbA1c κατά 1% σχετίζεται με αύξηση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων κατά 18%. Έτσι προτάθηκε αυστηρή μείωση της HbA1c, ωστόσο παρά την πρόληψη των μικροαγγειακών επιπλοκών δεν φάνηκε όφελος στην πρόληψη των καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Αυτό υπογραμμίζει περαιτέρω την πολυπλοκότητα της αγγειακής νόσου

Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014

Ο μικρός ναυτίλος

Ότι μπόρεσα ν' αποχτήσω
μιά ζωή από πράξεις ορατές για όλους,
επομένως να κερδίσω την ίδια μου διαφάνεια,
το χρωστώ σ΄ένα είδος ειδικού θάρρους
που μου 'δωκεν η Ποίηση:
να γίνομαι άνεμος για τον χαρταετό
και χαρταετός για τον άνεμο
ακόμα κι όταν ουρανός δεν υπάρχει
Δεν παίζω με τα λόγια
Μιλώ για την κίνηση που ανακαλύπτει κανείς
μέσα στη <<στιγμή>>
Όταν καταφέρει να την ανοίξει
και να της δώσει διάρκεια
Οπόταν, πραγματικά, και η Θλίψις γίνεται Χάρις
και η Χάρις Άγγελος
η Ευτυχία Μοναχή
και η Μοναχή Ευτυχία
με λευκές μακριές πτυχές πάνω από το κενό
ένα κενό γεμάτο σταγόνες πουλιών 
αύρες βασιλικού
και συριγμούς υπόκωφου Παραδείσου

Τετάρτη 16 Ιουλίου 2014

Χιούμορ

<<Εντυπωσιάζεσαι>> μου λέει <<από το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να κάνει χιούμορ ακόμα και σε στιγμές αγωνίας. Ή εξαθλίωση : τον Αύγουστο του 1921, στην εκστρατεία της Άγκυρας, καταμεσής της κολασμένης Αλμυράς Ερήμου, οι Έλληνες στρατιώτες και τσολιάδες, παρότι ξεπέρασαν κάθε όριο ανθρώπινης αντοχής είχαν όρεξη για χιούμορ: στις άμαξες με τα διάφορα υλικά που μετέφεραν, και τα οποία έσερναν κάτι ψωραλέα άλογα, είχαν κρεμάσει πινακίδες όπου είχαν γράψει <<ΕΧΠΡΕΣ ΑΓΚΥΡΑ>>.
Μα δεν έχει ένα μεγαλείο το χιούμορ; Και την ίδια στιγμή κάτι μυστηριώδες; Τι κάνει έναν άνθρωπο, απελπισμένο, και με τον θάνατο να φαντάζει βέβαιος, να αστειεύεται με την ίδια του την κατάσταση; Και αυτό το αστείο να νικά, εν τέλει τον χρόνο;
Την περασμένη βδομάδα είχε ξεκινήσει να μου μιλά για το βιβλίο του Τζιμ Χολτ <<Η ιστορία και η φιλοσοφία των ανεκδότων>>. Ο Χολτ έχει γράψει περί του χρόνου, του απείρου, του Αϊνστάιν, της θεωρίας των χορδών, της αγιοσύνης, της αλήθειας και των ανοησιών (bullshit επί λέξει). Είναι συστηματικός και φανατικός συλλέκτης ανεκδότων. Στο βιβλίο του λοιπόν γράφει ότι αυτοί που συνήθως δεν γελούν και δεν έχουν χιούμορ είναι μεταξύ των άλλων, οι δικτάτορες. Ο Στάλιν, γράφει, ήταν αγέλαστος. Άλλοι μεγάλοι αγέλαστοι ήταν οι Τζόναθαν Σουίφτ, η Μάργκαρετ Θάτσερ και βέβαια ο Ιησούς. Ο Χόλτ δεν θα μπορούσε να μην μνημονεύσει το <<Όνομα του Ρόδου>> του Έκο, όπου οι αγέλαστοι καλόγεροι μα και η αναζήτηση του <<ιερού δισκοπότηρου>> των απανταχού κλασικών φιλολόγων, του χαμένου κειμένου του Αριστοτέλη περί κωμωδίας
<<Η απόλυτη απουσία του χιούμορ από την Αγία γραφή>> σημειώνει ο Ουάιτχεντ <<είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Ιησούς έκλαψε. Μήπως όμως γέλασε κιόλας;>> Άγνωστο
<<Ο Κοσμάς Πολίτης έλεγε ότι το χιούμορ είναι παιδί της μελαγχολίας>>. Όταν είμαστε μελαγχολικοί, εκλαμβάνουμε τα πάντα με μια θανατερή ισοπεδωτική κυριολεξία. Το ίδιο ισχύει και με τους στενόμυαλους, σοβαροφανείς ανθρώπους, είτε είναι μελαγχολικοί είτε όχι. Η αμφισημία των πραγμάτων και ο αυτοσαρκασμός τους είναι άγνωστη λέξη- ή μάλλον τους προκαλεί αίσθημα απειλής: παίρνουν τόσο πολύ σοβαρά τον ευατό τους που δεν τα αντέχουν. Ορίστε λοιπόν :κυριολεξία, το δηλητήριο του χιούμορ
Μια τόση δα μετατόπιση όμως μπορεί και από το κλάμα να βγει γέλιο

Δευτέρα 14 Ιουλίου 2014

Σκηνές από το βίο του Ματίας

Η σιωπή του δάσους τον χειμώνα, όπως είναι γνωστό, δε μοιάζει με καμμιάν άλλη. Ούτε με της θάλασσας ούτε μ' αυτήν της μοναξιάς σ' ένα κλειστό δωμάτιο. Η άπνοια της παγωνιάς μέσα από τα γυμνά κλαδιά σταματάει τον χρόνο. Δεν υπάρχουν έντομα να τυραννάνε το χώμα, τα πουλιά είναι κωφάλαλα και οι αλεπούδες στέκουν ακίνητες σαν ζωγραφιές. Το θαμπό φως σταματάει τους δείκτες των ρολογιών και το χώμα απορροφάει τους τριγμούς απ' τα χοντροπάπουτσα των κυνηγών
Ο Ισαάκ καθόταν με το κεφάλι σκυμμένο και κοίταζε το παγωμένο χώμα κάπου ανάμεσα στ' ανοιχτά του πόδια
<<Είδα κάποτε έναν πίνακα στις Βρυξέλλες για τον χειμώνα>> είπε κάποια στιγμή, κι η φωνή του πριόνισε τη σιγή. <<Πάνε χρόνια, ο ζωγράφος ήταν από τότε πεθαμένος>>
<<Πως τον λέγανε;>> ρώτησε ο Ματίας
<<Μπρέγκελ>> απάντησε ο Ισαάκ, κι έχοντας πια αλλού το μυαλό του άρχισε να ψάχνει μέσα στο σακκίδιο
<<Αυτό είναι για σένα>> είπε ύστερα από λίγο, <<δώρο για να με θυμάσαι κι όταν ακόμα γεράσεις>>
Άπλωσε τα χέρια και του πρόσφερε έναν καλοδουλεμένο τόμο με χρυσά γράμματ και μαλακό δέρμα
<<Αν φοβάσαι τις εικόνες να το πάρω πίσω>>
Ο Ματίας άνοιξε μερικές σελίδες και γούρλωσε τα μάτια. Μπροστά του ανοίγονταν λεπτομερέστατες ζωγραφιές που απεικόνιζαν με ακρίβεια γυμνά σώματα, κόκκαλα, γυμνασμένους μυς.. Κρατούσε στα χέρια του τον άτλαντα ανατομίας του Αντρέα Βεζάλιους
<<Ο Βεζάλιους έζησε εδώ στη Βασιλεία και δίδαξε στο πανεπιστήμιο, πάνε πια εκατό χρόνια. 'Ανθρωποι τυφλωμένοι τον χλεύασαν, τον κυνήγησαν..>>
<<Εσύ θείε το διάβασες;>>
<<Χτες το βράδυ, όταν όλοι είχαν πάει για ύπνο, κάθισα δίπλα στο λυχνάρι...>>
<<Και;..>>
<< Τα μάτια μου κάθε τόσο σταματούσαν. Το ανθρώπινο σώμα μας φανερώνει την τελειότητα της σοφίας του Θεού. Τους τελευταίους μήνες, Ματίας, ότι μου θυμίζει το χάιδεμα του Θεού, με κάνει και δακρύζω. Για μένα τα χρόνια πέρασαν, η ζωή μου πια είσ' εσύ>>
<<Και στο Άμσερνταμ θείε, δε θα ξαναγυρίσεις;;>>
<<Τόπος μου είναι όπου είσαι εσύ>>

Παρασκευή 11 Ιουλίου 2014

Συν/ρυθμιστές στεροειδικών υποδοχέων

Συν/ρυθμιστές της πρόσληψης σε πυρηνικούς υποδοχείς (nuclear receptors - NRs) και άλλους μεταγραφικούς παράγοντες είναι απαραίτητοι για την σωστή έκφραση των γονιδίων και χωρίζονται σ' αυτούς που ενισχύουν κι αυτούς που καταστέλλουν τη μεταγραφή του γονιδίου
Οι συν/ρυθμιστές των στεροειδικών υποδοχέων (SRC) είναι 3 ομόλογα μέλη (SRC-1, SRC-2, και SRC-3) σημαντικά για τις δράσεις των στεροειδικών ορμονών. Οι μεταβολικές τους δράσεις συμπεριλαμβάνουν μεταβολική ομοιόσταση, φλεγμονή και ρύθμιση ενέργειας
Έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα >450 συν/ρυθμιστές. Τα 3 μέλη των SRCς έχουν στο Ν-αμινοτελικό άκρο μια περιοχή υπεύθυνη για την αλληλεπίδραση πρωτεϊνών με μεταγραφικούς παράγοντες, κεντρικότερα υπάρχει μια περιοχή πλούσια σε σερίνη/θρεονίνη που καθορίζει την SRC-δραστικότητα, στη συνέχεια υπάρχει περιοχή που διευκολύνει τη δέσμευση και τέλος στο καρβοξυτελικό άκρο υπάρχουν δύο περιοχές που συνδέονται με άλλους συν/ρυθμιστές
Ειδικότερα ο SRC-1 φαίνεται ότι επιδρά με τον υποδοχέα των οιστρογόνων (ER) και της προγεστερόνης (PR) και ρυθμίζει τη λειτουργία της μήτρας. Απώλεια του SRC-1 ελαττώνει την ανάπτυξη της μήτρας και φαίνεται ότι είναι σημαντικός ρυθμιστής στην εξέλιξη της ενδομητρίωσης. Στον καρκίνο του μαστού, ο SRC-1 είναι ογκογονίδιο που συνδέεται με κακή έκβαση
Ο SRC-2 έχει σχέση με καθυστέρηση ανάπτυξης, με βλάβη στην σπερματογέννεση και εκφύλιση όρχεων, με ανάπτυξη καρκίνου (κυρίως του προστάτη), ενώ μεταλλάξεις του σχετίζονται με οξεία μυελοειδή λευχαιμία
Ο SRC-3 οδηγεί σε ελάττωση ανάπτυξης, μειωμένα οιστρογόνα και καθυστέρηση εφηβείας και έχει μελετηθεί σαν ογκογονίδιο στον καρκίνο του μαστού
Αλλά έχουν δράση και σε ποικίλλους ιστούς
Στον εγκέφαλο: ρυθμίζουν το CRH/GR μονοπάτι, τον κιρκάδιο ρυθμό, τον μεταβολισμό των νευρομεταφορέων, και την λήψη τροφής
Στην καρδιά: έλεγχο υπερτροφίας και ρυθμικότητας
Στο λεπτό έντερο: απορρόφηση λίπους
Στον μυικό ιστό: ισορροπία ενέργειας και μυική ισχύ
Στα επινεφρίδια: δομή και στεροειδογέννεση
Στο ήπαρ: διατήρηση ευγλυκαιμίας, γλυκόζης νηστείας, απορρόφηση λίπους και λιπόλυση
Στον μεταβολισμό των λιπών: ο SRC-1 αυξάνει την χρησιμοποίηση λιπιδίων, οι SRC-2 και SRC-3 την αποθήκευση λίπους
Στον μεταβολισμό των υδατανθράκων: ο SRC-1 ρυθμίζει τον μεταβολισμό του πυρουβικού και η έκφραση του αυξάνεται στη διάρκεια της νηστείας, ο SRC-2 αυξάνει την γλυκόζη νηστείας, ο SRC-3 ρυθμίζει την έκκριση ινσουλίνης
Στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών: οι SRC-1 και SRC-3 ρυθμίζουν την χρήση, ενώ ο SRC-2 ελέγχει τον ημερήσιο ρυθμό μεταβολισμού των αμινοξέων
Συμπέρασμα: η SRC ομάδα σχετίζεται με συμπεριφορά σίτισης/ύπνου, απάντηση στο stress και αναπαραγωγή. Είναι πιθανόν να υπάρχουν συγκεκριμένα σήματα που ρυθμίζουν την SRC δραστηριότητα ανάλογα με τις μεταβολικές ανάγκες (ρυθμίζουν την έκφραση γονίδιων βάσει των απαιτήσεων του κυττάρου). Υπάρχουν πολλαπλές μεταβολικές δράσεις που ρυθμίζονται από τον SRC-2: προάγει την πρόσληψη λιπιδίων από το ήπαρ και προγραμματίζει τα γονίδια για την μεταφορά και χρησιμοποίηση λιπαρών οξέων, επιδρά στο λίπος και τον σκελετό, είναι βασικός ρυθμιστής του κιρκάδιου ρυθμού, έχει απ' ευθείας δράση στους όρχεις και την μήτρα.
Ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι πως η SRC ομάδα συμμετέχει σε τόσο διαφορετικές και αλληλένδετες ρυθμίσεις του μεταβολισμού. Παραμένουν ερωτηματικά για τον τρόπο λειτουργίας τους κυρίως στο πάγκρεας και το έντερο. Λίγες μελέτες επικεντρώνονται στην πιθανή ύπαρξη αισθητήρων υπεύθυνων για την ενεργοποίηση ή καταστολή των SRCς και αυτός είναι ένας σημαντικός τομέας για μελλοντική έρευνα

Τετάρτη 9 Ιουλίου 2014

ΣΠΥΡΟΣ ΑΣΔΡΑΧΑΣ- Άριστον ύδωρ


Το Πινδαρικό <<άριστον ύδωρ>> συνέλκει όλα τα <<εσωτερικά νερά>>: τις πηγές που <<άνω ποταμών χωρούσι>>, τα ποτάμια και τους παραποτάμους, τις νεροσυρμές, τις λίμνες, τα νερά που αναβλύζουν, τα πηγάδια, ακόμα και τους λόμπους και τις στέρνες που τροφοδοτεί η βροχή
Δεν θ' αναλωθεί τούτο το βραχύ σημείωμα κάνοντας λόγο για τις υδραυλικές οικονομίες, αλλά για τις ταπεινότερες, τις αρδευτικές: τις καλλιέργειες, όπως τις γνώρισε μακραίωνα ο τόπος μας, τα ποτιστικά νερά
Ας θυμηθούμε ότι τα εσωτερικά νερά έχουν στοιχειώσει τον τόπο και τα πλάσματα του: τα νερά σε όλες τις επιχωριάζουσες γλωσσικές μορφές τους-στα ελληνικά, στα σλάβικα, στα τούρκικα, στα ιταλικά. Οι λέξεις με πρώτο ή δεύτερο συνθετικό το νερό είναι άπειρες
Τα ποτιστικά νερά τα διαχειρίζονταν κατανέμοντας τα στις καλλιέργειες με βάση το χρόνο: κόβανε το νερό των ρυακιών ώστε να κατανεμηθεί στα αυλάκια των αρδευόμενων κτημάτων. Ένα λατινόγλωσσο βενετικό κείμενο του τέλους του 17ου αιώνα, αναφερόμενο στο Ληλάντιο Πεδίο της Εύβοιας, μνημονεύει τον <<ποτάμαρχο>> που έργο του ήταν να μοιράζει τα ποτιστικά νερά. Στην Αθήνα τον έλεγαν <<ποταμάρχη>>. Υπήρχε λοιπόν έλεγχος των ποτιστικών νερών, όχι όμως κυριότητα, έλεγχος κοινοτικός
Ας τονιστεί ότι ο ελλαδικός χώρος είχε υψηλό ποσοστό αρδευόμενων καλλιεργειών. Στη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, ο τουρκικός πληθυσμός (υποδεέστερος του ελληνικού) έλεγχε το μέγιστο των αρδευόμενων γαιών, ιδίως στην Πελοπόννησο
Κοινό αγαθό το νερό, δεν το ιδιοποιείται ο χρήστης, το διαχειρίζεται η κρατική ή τοπική εξουσία ως κοινοτική συλλογικότητα. Ο δαμασμός των νερών γίνεται έργο ευποιίας και προσφοράς. Γίνονται υδραγωγεία και γέφυρες
 Υπάρχει ωστόσο και η ατομικότερη διαχείρηση: το μαγγανοπήγαδο, η εφυής κατασκευή με τα μικρά δοχεία γύρω από τον τροχό που τον κινεί το άλογο. Το νερό διοχετεύεται σε αυλάκια και ποτίζει το αγρόκτημα
Θα ήταν πολύ μακρύς ο λόγος αν κανείς μιλούσε για τη μαγεία των νερών. Νερά καθρέφτες όπου θαυμάζει την ομορφιά του ο Νάρκισσος, το αθάνατο νερό, νερό πολύτιμο που ο φιλάργυρος δεν το δίνει ούτε στον άγγελο του. Νερά που αναπαρασταίνει η ζωγραφική, αλλά και η μουσική όπως ο Μολδάβας του Σμέτανα. Νερό της στέρησης (θα πούμε το νερό νεράκι), νερό της δίψας και του καμάτου: <<άριστον ύδωρ>>, που από διαχειριζόμενο έγινε εμπόρευμα
Το κοινό αγαθό δεν μπορεί να το ιδιοποιηθεί παρά το πνεύμα του Κακού: ο Δράκοντας που κρατά την πηγή και ζητά το εξιλαστήριο ετήσιο θύμα. Ο μύθος είναι παμπάλαιος. Τον κακό κλειδοκράτορα της πηγής τον σκότωσε στη Λιβύη ο άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος. Σκοτώνει τον Δράκοντα κι απελευθερώνει την πηγή, τη νερομάνα
Ωστόσο το άριστον ύδωρ δεν είναι πάντα φιλικό στους ανθρώπους: πλημμυρίζει κι άλλοτε γίνεται στεκούμενο κι αρρωστημένο. Γίνεται ένα αδιαπέραστο σύνορο που για να το περάσεις πρέπει να στήσεις γέφυρα και να θυσιάσεις την όμορφη γυναίκα του πρωτομάστορα. Άλλοτε το πετροβολάς και του ζητάς να στρέψει πίσω, όπως του Κίτσου η μάννα που ήθελε να περάσει αντίπερα στα κλέφτικα λημέρια
Ας θυμηθούμε και ταπεινότερα πράγματα: τον μπότη ή νεμπότι, το πήλινο δοχείο χωρίς επίστρωση, που από τους ιδρωμένους πόρους του κράταγε δροσερό το νερό, κάτι αντίστοιχο με τον αμφορέα
Κι ας μη λησμονούμε το ταπεινό ανθογυάλι με τα μυρωδικά λουλούδια : <<μανουσάκια στο ποτήρι/μπάλσαμο στο παραθύρι>>

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2014

Μακροπρολακτινώματα

Τα προλακτινώματα είναι τα συχνότερα λειτουργικά αδενώματα της υπόφυσης (10/100000 πληθυσμού). Τα μικροπρολακτινώματα είναι συχνότερα στις γυναίκες (62% των προλακτινωμάτων στις γυναίκες είναι μικροπρολακτινώματα) και τα μακροπρολακτινώματα στους άνδρες (74%)
Εμφανίζουν συμπτώματα λόγω αυξημένης προλακτίνης και ανεπάρκειας υποφυσιακών ορμονών (γαλακτόρροια, αμηνόρροια, στειρότητα, στυτική δυσλειτουργία) ή πίεσης από τον όγκο (κεφαλαλγία, περιορισμός οπτικού πεδίου, νευρολογική σημειολογία). Επομένως ο σκοπός της θεραπείας είναι η μείωση της προλακτίνης, η μείωση της μάζας του όγκου και η βελτίωση της λειτουργίας της υπόφυσης
Πριν τους αγωνιστές ντοπαμίνης η χειρουργική αφαίρεση ήταν ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης των μακρο-αδενωμάτων. Πλήρης αφαίρεση και φυσιολογικά επίπεδα προλακτίνης έχουν επιτευχθεί μέχρι και στο 1/3 των ασθενών
Σήμερα οι αγωνιστές ντοπαμίνης (βρωμοκρυπτίνη, καμπεργολίνη, κιναγολίδη και περγολίδη) είναι θεραπεία πρώτης γραμμής, αποτελεσματική στη μείωση των επιπέδων PRL και στη συρρίκνωση του όγκου. Πρόσφατα υπάρχουν αναφορές δυσλειτουργίας καρδιακών βαλβίδων σε ασθενείς που λαμβάνουν υψηλές δόσεις αγωνιστών ντοπαμίνης για νόσο Parkinson και δημιουργούνται ανησυχίες για την ασφάλεια τους μακροπρόθεσμα
Η αντινοθεραπεία είναι μια επιλογή αλλά το θεραπευτικό αποτέλεσμα καθυστερεί και οι πιθανές παρενέργειες είναι υπο/υποφυσισμός, αγγειακή βλάβη, δευτεροπαθή νεοπλάσματα και αυξημένη θνητότητα
Φαίνεται ότι τα προλακτινώματα στους άνδρες είναι μεγαλύτερα και μπορεί να προ/υπάρχουν μέχρι και 10 χρόνια πριν τη διάγνωση. Ιστολογικά έχουν επιθετικότερη συμπεριφορά. Οι αγωνιστές ντοπαμίνης μειώνουν τα επίπεδα προλακτίνης και το μέγεθος του όγκου. Η καμπεργολίνη φαίνεται ότι έχει καλύτερα αποτελέσματα από τους άλλους αγωνιστές και λιγότερες παρενέργειες
Η συνήθης δόση για τον έλεγχο της προλακτίνης στα μακροπρολακτινώματα είναι για την καμπεργολίνη 1 mg/εβδομάδα και για την βρωμοκρυπτίνη 7,5 mg/ημέρα. Υψηλότερες δόσεις αυξάνουν τις πιθανές παρανέργειες
Οι αγωνιστές δίνονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Σε μια μελέτη, ασθενείς σε αγωγή με καμπεργολίνη, με μείωση του μεγέθους του όγκου κατά 50%, και σε απόσταση τουλάχιστον 5 mm από το οπτικό χίασμα, μετά τη διακοπή της αγωγής και για δύο χρόνια, δεν είχαν ένδειξη υποτροπής σε ποσοστό 64%, και σε πέντε χρόνια σε ποσοστό 25%. Μεταξύ των αγωνιστών της ντοπαμίνης η θεραπεία που είχε τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν με καμπεργολίνη για > 2 χρόνια. Οι δόσεις των φαρμάκων μειώνονται στο χαμηλότερο επίπεδο που κρατά τα επίπεδα προλακτίνης σε φυσιολογικά όρια ή που κρατά το μέγεθος του όγκου στάσιμο
Αρκετές μελέτες δείχνουν καρδιακή δυσλειτουργία κυρίως με την περγολίδη και καμπεργολίδη με αθροιστική δράση που σχετίζεται με τη δόση. Η περγολίδη αποσύρθηκε το 2007. Το 2008 εκδόθηκε οδηγία οι ασθενείς που λαμβάνουν καμπεργολίνη ή βρωμοκρυπτίνη να παρακολουθούνται ΥΗΓ/καρδιογραφικά. Το 2011 το  FDA εξέδωσε οδηγία για την καμπεργολίδη να γίνεται έλεγχος για βαλβιδική νόσο πριν την έναρξη της αγωγής και ανά 6-12 μήνες στη διάρκεια της θεραπείας . Όσον  αφορά την βρωμοκρυπτίνη αναφέρεται κίνδυνος ίνωσης καρδιακών βαλβίδων αλλά δεν δίνονται συγκεκριμένες οδηγίες ελέγχου από το FDA
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των αγωνιστών ντοπαμίνης είναι ότι δεν προκαλούν υπο/υποφυσισμό. Αν και έχει ειπωθεί ότι η δυσλειτουργία της υπόφυσης που παρατηρείται σε μακροπρολακτινώματα μπορεί να οφείλεται σε διακοπή του υποθαλαμο/υποφυσιακού πυλαίου συστήματος- βλάβη αναστρέψιμη μετά χειρουργική επέμβαση, η επέμβαση μπορεί να βλάψει φυσιολογικό υποφυσιακό ιστό και να προκαλέσει υπολειτουργία και άποιο διαβήτη. Με την επέμβαση περισσότερο απο 1/3 των ασθενών παρουσίασε απώλεια όρασης, διαρροή εγκεφαλονωτιαίου, μηνιγγίτιδα και πνευμονική εμβολή.  Επιπλέον η ακτινοθεραπεία έχει σχετιστεί με εγκεφαλική αγγειακή νόσο και με την πιθανότητα ενός δεύτερου ενδοκράνιου νεοπλάσματος. Βεβαίως ο αριθμός των περιστατικών είναι μικρός και οι επιπλοκές είχαν αυξημένη συχνότητα στην δεκαετία 1970-1980 πριν την χρήση των αγωνιστών ντοπαμίνης. Έκτοτε η χειρουργική τεχνική έχει βελτιωθεί σημαντικά
Συμπέρασμα: για τον έλεγχο της προλακτίνης, την μείωση του όγκου και την διατήρηση της υποφυσιακής λειτουργίας οι αγωνιστές ντοπαμίνης προτείνονται ως θεραπεία πρώτης γραμμής
Η επέμβαση/ακτινοθεραπεία δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εκτός αν υπάρχει αντίσταση στους αγωνιστές

Πέμπτη 3 Ιουλίου 2014

Φρειδερίκου Νίτσε

- Μόνο το μεθαύριο ανήκει σ' εμένα. Μερικοί γεννιούνται μετά τον θάνατο τους
- Χρειάζεται η προτίμηση που δείχνουν οι δυνατοί σε ερωτήματα, που κανείς σήμερα δεν έχει το θάρρος να αγγίξει, το θάρος για το απαγορευμένο, η πορεία για τον λαβύρινθο, η πείρα των επτά μοναξιών. Καινούρια αυτιά για καινούρια μουσική. Μια καινούρια συνείδηση για αλήθειες βουβές
- Αλλά αυτό εξηγεί τα πάντα. Ποιός έχει λόγους να ξεφύγει από τη πραγματικότητα μ' ένα ψέμμα;
Εκείνος που υποφέρει απ' αυτήν. Αλλά το να υποφέρεις από την πραγματικότητα σημαίνει ότι είσαι μια αποτυχημένη πραγματικότητα
- Σχεδόν δύο χιλιετίες, κι ούτε ένας καινούριος Θεός!!
- Με την ηθική είναι ευκολώτερο να σέρνεις από τη μύτη την ανθρωπότητα
Ο παλιός Θεός, εξ' ολοκλήρου <<πνεύμα>>, εξ' ολοκλήρου μεγάλος ιερέας, εξ' ολοκλήρου τέλειος, κάνει βόλτα στον κήπο του: παρ' όλα αυτά, βαριέται. Εναντίον της ανίας, ακόμα κι οι Θεοί αγωνίζονται μάταια
Τι κάνει λοιπόν αυτός;
Επινοεί τον άνθρωπο- ο άνθρωπος είναι διασκεδαστικός
Αλλά να που κι ο άνθρωπος βαριέται. Η συμπόνια του Θεού, για τη μοναδική αγωνία που χαρακτηρίζει όλους τους παράδεισους (να βαριέσαι αφόρητα) , δεν γνωρίζει όρια: ύστερα από λίγο δημιουργεί κι άλλα ζώα
Το πρώτο λάθος του Θεού: ο άνθρωπος δεν βρήκε τα ζώα διασκεδαστικά, επέβαλε λάθος την κυριαρχία του σ' αυτά και μάλιστα ήθελε να είναι <<ζώο>>
Έτσι ο Θεός δημιούργησε τη γυναίκα
Αυτό ήταν πράγματι το τέλος της ανίας - αλλά και άλλων πραγμάτων
Η γυναίκα ήταν το δεύτερο λάθος του Θεού. Από τη γυναίκα έμαθε ο άνδρας να γεύεται τον καρπό από το δένδρο της γνώσης. Τι συνέβη ύστερα; Ο παλιός Θεός καταλήφθηκε από πανικό . Ο άνθρωπος είχε γίνει το μεγαλύτερο λάθος του, ο Θεός είχε δημιουργήσει έναν ανταγωνιστή, η επιστήμη σε κάνει ίσο με τον Θεό
Ηθικό δίδαγμα: η επιστήμη είναι απαγορευμένη, είναι το πρώτο αμάρτημα, το σπέρμα κάθε αμαρτίας, το προπατορικό αμάρτημα. Ο πανικός του Θεού δεν μείωσε την εξυπνάδα του. Πως μπορεί κανείς ν' αντισταθεί στην επιστήμη; Με το να φύγει ο άνθρωπος απ' τον παράδεισο. Η ευτυχία κι η τεμπελιά δίνουν αφορμή για ιδέες. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να σκέφτεται. Η ένδεια δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να σκέφτεται. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να κοιτά έξω, δεν πρέπει να κοιτά μέσα του, δεν πρέπει να κοιτά τα πράγματα μ' εξυπνάδα και προσοχή, για να μάθει, δεν πρέπει να κοιτά καθόλου, πρέπει να υποφέρει
Η έννοια της ενοχής και της τιμωρίας
Η αμαρτία, αυτή η κατ' εξοχήν μορφή αυτο-βεβήλωσης του ανθρώπου, επινοήθηκε για να κάνει αδύνατη την επιστήμη, την κουλτούρα, την ανύψωση και την ευγένια

Τετάρτη 2 Ιουλίου 2014

Οι σημαίες κυματίζουν

Ο γλωσσικός εθνικισμός ήταν δημιούργημα ανθρώπων που έγραφαν και διάβαζαν, όχι ανθρώπων που μιλούσαν. Οι γραπτές γλώσσες συνδέονται στενά αλλά όχι κατ' ανάγκη με επικράτειες και θεσμούς. Η εκδοχή του εθνικισμού ήταν κατ' ουσίαν εδαφικής υφής. Το κύριο πρότυπο ήταν το κράτος της γαλλικής επανάστασης, που στηριζόταν στην αρχή της επικράτειας ή τουλάχιστον κάτι που έμοιαζε με κάποια από τις υπάρχουσες πολιτικές οντότητες οι οποίες διέθεταν πλήρη πολιτικό έλεγχο πάνω σε μια σαφώς οριζόμενη επικράτεια και τους κατοίκους της
Η ταύτιση των εθνών με μια αποκλειστική επικράτεια δημιούργησε τόσα προβλήματα σε μεγάλες περιοχές του κόσμου της μαζικής μετανάστευσης που διαμορφώθηκε ένας εναλλακτικός ορισμός της εθνότητας, κυρίως στην αυτοκρατορία των Αψβούργων και στην εβραϊκή διασπορά. Εδώ η εθνότητα θεωρήθηκε κάτι που υπάρχει, όχι σε συγκεκριμένο τμήμα του χάρτη στο οποίο ζει μιά ομάδα κατοίκων, αλλά σε όσα μέλη τέτοιων ομάδων ανδρών και γυναικών θεωρούσαν ότι ανήκαν σε μια εθνότητα, ασχέτως του που τύχαινε να ζουν
Οι υποστηρικτές των δύο θεωριών - οτι το <<έθνος>> ταυτίζεται με μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή ή ότι το <<έθνος>> ταυτίζεται με το σύνολο των ανθρώπων που ανήκουν σε αυτό - αντιπαρατέθηκαν σε μια παθιασμένη διαμάχη, κυρίως στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα καθώς και μεταξύ των εβραίων. Καμμιά από τις δύο θεωρίες δεν ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητική
Βέβαια καθώς έφθιναν οι πραγματικές κοινότητες στις οποίες ήταν συνηθισμένοι οι άνθρωποι (χωριό, οικογένεια, ενορία, συντεχνία, αδελφότητα ή ότι άλλο) τα μέλη ένιωσαν την ανάγκη να τις αντικαταστήσουν με κάτι άλλο. Σε μια αυξανόμενα δημοκρατική εποχή οι αρχές - που δεν μπορούσαν πλέον να βασίζονται στην αυθόρμητη υποταγή των κοινωνικών τάξεων στους κοινωνικά ανωτέρους τους κατά τον παραδοσιακό τρόπο, ή στην παραδοσιακή θρησκεία ως αποτελεσματική εγγύηση κοινωνικής υπακοής - είχαν ανάγκη από κάποιον τρόπο που θα δημιουργούσε άρρηκτους δεσμούς μεταξύ των υπηκόων του κράτους αποτρέποντας την υπονόμευση ή τη διαφωνία
Το <<έθνος>> ήταν η νέα κρατική θρησκεία των πολιτών. Ήταν αυτό που συνέδεε όλους τους πολίτες με το κράτος τους, ένας τρόπος να φτάνει το κράτος-έθνος απ' ευθείας σε κάθε πολίτη και να εξουδετερώνει κάθε άλλη πίστη που απειλούσε την πίστη στο κράτος: η πίστη στη θρησκεία, η πίστη σε κάποια εθνικότητα ή εθνότητα που δεν ταυτίζονταν με το κράτος, ίσως όμως πρωτίστως η πίστη στην τάξη