Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

Ηλικία και Ενδοκρινολογία

Τι επίδραση έχει η ηλικία στο σωματικό βάρος;
Η αύξηση της ηλικίας σημαίνει σημαντικές αλλαγές στη σύσταση του σώματος, που μπορεί να επηρεάζεται από το ενδοκρινικό περιβάλλον και έχει σημαντικές ενδοκρινικές και μεταβολικές συνέπειες. Με την αύξηση της ηλικίας αυξάνει ο λιπώδης ιστός και μειώνονται ο μυικός ιστός και η οστική μάζα. Μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια αύξηση του βάρους μέχρι περίπου τα 55 χρόνια και στην συνέχεια το βάρος μειώνεται, και κυρίως μετά τα 65-70 έτη. Αυτή η μείωση , ανεξάρτητα αν γίνεται με πρόθεση ή όχι συνδέεται με αυξημένη νοσηρότητα και αναπηρία και αυτό είναι παράδοξο
Η απώλεια βάρους στα πλαίσια νόσου, η οποία αυξάνει την παραγωγή κυτοκινών, μπορεί να σημαίνει δυσανάλογη απώλεια μυικής μάζας - σαρκοπενία - και να οδηγήσει σε καταβολικό στάδιο. Η παχυσαρκία που προκύπτει σε νεαρούς και μεσήλικες έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις από την παχυσαρκία που προκύπτει σε μεγαλύτερη ηλικία
Ποιές είναι οι αλλαγές στον μυικό ιστό;
Με την αύξηση της ηλικία υπάρχει απώλεια κυρίως σκελετικών μυών, η λεγόμενη σαρκοπενία και σημαίνει μείωση στη μυική ισχύ. Φαίνεται ότι μεταξύ 30-80 ετών χάνεται το 60% της μυικής ισχύος, με την απώλεια να αυξάνει με την ηλικία, και ένα 25% να χάνεται μεταξύ 70-75 ετών. Αυτές οι αλλαγές έχουν σημαντικές λειτουργικές συνέπειες στα ηλικιωμένα άτομα. Η σχέση ανάμεσα στην μυική μάζα, την μυική δύναμη και την λειτουργική δυνατότητα. Η απώλεια μυικής μάζας σημαίνει αλλαγή στον μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας και εάν δεν μειωθεί η πρόσληψη θερμίδων σημαίνει συσσώρευση λίπους
Ποιές είναι οι αλλαγές στην οστική μάζα και πυκνότητα;
Μελέτες δείχνουν ότι η μέγιστη οστική μάζα προκύπτει στο τέλος της εφηβείας στις γυναίκες και μία 10ετία αργότερα στους άντρες. Λόγω της στενής δομικής και λειτουργικής σχέσης μυών και οστών η μέγιστη οστική πυκνότητα αντιστοιχεί με την μέγιστη ανάπτυξη του σκελετού. Η οστική μάζα διατηρείται ή μειώνεται αργά (<0.2% ανά έτος) μέχρι την ηλικία των 40 στις γυναίκες και των 50 στους άντρες. Η μείωση της φυσικής δραστηριότητας στους μεσήλικες μπορεί να σημαίνει μεγαλύτερη απώλεια οστού, όμως υπάρχει ισορροπία στον σκελετό λόγω της συνήθους αύξησης βάρους όποτε ο σκελετός αναγκάζεται να σηκώσει μηχανικά το μεγαλύτερο αυτό βάρος. Η απώλεια οστικής μάζας αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Φαίνεται ότι η απώλεια στο ισχύο φτάνει στο 1% ανά έτος, με ανάλογη απώλεια και στη οσφύ. Πιθανή καθίζηση σπονδύλων ή ανάπτυξη οστεόφυτων μπορεί να δείξουν ψευδώς αυξημένη οστική πυκνότητα και γι' αυτό σε ηλικιωμένα άτομα προτιμάται η μέτρηση οστικής πυκνότητας στο ισχύο

Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2018

Εντερικό μικροβίωμα - Δίαιτα

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που διαμορφώνουν το μικροβίωμα του εντέρου είναι η διατροφή. Μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει την έκταση αλλαγής της μικροβιακής χλωρίδας από τις διαιτητικές αλλαγές
Η αντίδραση του μικροβιώματος σε μεγάλες αλλαγές της δίαιτας είναι άμεση. Μεγάλες μελέτες έχουν δείξει μετατόπιση της μικροβιακής σύνθεσης και λειτουργικότητας μόλις δύο ημέρες από την διαιτητική παρέμβαση. Η μετατόπιση από μια διατροφή που βασίζεται σε λαχανικά και κρέας και η προσθήκη 30 gr φυτικών ινών καθημερινά προκαλεί συνθετικές και λειτουργικές αλλαγές στο μικροβίωμα
Παρά τις ραγδαίες αλλαγές με την αλλαγή δίαιτας απαιτούνται μακροπρόθεσμες διαιτητικές συνήθειες για να προκύψουν σημαντικές αλλαγές στο μικροβίωμα
Τέλος υπάρχει σημαντική μεταβλητότητα, ανάλογα με τον ασθενή
Τα φάρμακα επηρεάζουν σημαντικά το εντερικό μικροβίωμα. Ειδικά η θεραπεία με αντιβίωση. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η θεραπεία με αντιβίωση από το στόμα οδηγεί σε συγκεκριμένη επέκταση των Firmicutes. Η αφθονία τους έχει σχετιστεί με παχυσαρκία και ΣΔ 2
Η θεραπεία με βανκομυκίνη εξαλείφει συγκεκριμένα Gram θετικά βακτήρια, οπότε υπερισχύουν τα Gram αρνητικά τα οποία μπορεί να επηρεάσουν τον μεταβολισμό του ξενιστή και την ευαισθησία του στην ινσουλίνη. Η αμοξικιλλίνη δεν επηρέασε σημαντικά το μικροβίωμα
Η μετφορμίνη, από του στόματος αντιδιαβητικό, επηρεάζει το μικροβίωμα του εντέρου. Σε πρόσφατη μελέτη φάνηκε σημαντική αλλαγή του μικροβιώματος σε σχέση με το εικονικό φάρμακο. Έχει προταθεί ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα της μετφορμίνης, εν μέρει τουλάχιστον, προκαλούνται από την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου από τον μικροβιακό ιστό. Στα άτομα που έλαβαν μετφορμίνη παρατηρήθηκαν μεταβολές στην βιοσύνθεση λιποπολυσακχαριτών και στον μεταβολισμό λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου. Είναι ενδιαφέρον ότι οι γνωστές ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου όπωσ διάρροια, ναυτία, εμετός και φούσκωμα συσχετίστηκαν με αύξηση της Escherichia στο έντερο
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (πραζόλες) έχουν εμπλακεί στη ρύθμιση του μικροβιώματος. Μετά από 4 εβδομάδες θεραπεία με 40 mg ομεπραζόλης μεταβλήθηκαν σημαντικά ορισμένα είδη (π.χ.Clostridium difficile) 
Ο ρόλος της ανθρώπινης γενετικής στη διαμόρφωση της σύνθεσης του μικροβιώματος παραμένει υπό συζήτηση. Αν και η ιεράρχηση των προϊόντων που οδηγούν στην μικροβιακή σύνθεση του εντέρου παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, είναι προφανές ότι υπάρχει μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ εθνότητας, γενετικής, διατροφικών συνηθειών, φαρμάκων και τρόπου χορήγησης τους που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018

Ιστορία της Ιατρικής

Το φεουδαρχικό κράτος που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται σιγά-σιγά από τα παλαιότερα χρόνια, γνωρίζει την άνθηση του από τον 7ο μέχρι τον 12ο αιώνα, σε όλους του χώρους όπου κυριαρχούν οι διάφορες θρησκείες. Ο ρόλος του είναι η διατήρηση της φεουδαρχικής δομής, που είναι καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση και συντήρηση στατικών πολιτισμικών δομών και νοοτροπιών, ενώ σημαντικές νέες πνευματικές αναζητήσεις θα σημειωθούν για πρώτη φορά στην όψιμη μεσαιωνική Δύση
Η ιατρική γίνεται σιγά-σιγά παντού κοσμική, και το Πανεπιστήμιο, που αρχίζει να εμφανίζεται σ' αυτά τα χρόνια, θα δώσει νέα αντίληψη γι' αυτή την επιστήμη
Διαμορφώνονται ορθολογιστικοί τρόποι αντιμετώπισης της αρρώστιας και θεραπείας. Θα παρθούν τα πρώτα μέτρα δημόσιας υγιεινής κάτω από τον φόβο μεγάλων επιδημιών, που σαρώνουν τον κόσμο, και ιδιαίτερα την Ευρώπη
Ο θρίαμβος του εμπορίου και οι νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, θα δώσουν ώθηση σε επαναστατικές αναζητήσεις στους χώρους της επιστήμης ειδικά στις πλούσιες πολιτείες του Ιταλικού Βορρά, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όμοιες αναζητήσεις υπάρχουν και στους χώρους των πλούσιων μουσουλμανικών χωρών της κεντρικής Ασίας, όπως το βασίλειο του Χορέζμ με κέντρο τη Σαμαρκάνδη, τα Ινδικά κράτη και η Κίνα αλλά και το ύστερο Βυζάντιο που γνωρίζει την πνευματική αναλαμπή του 14ου αιώνα
Όμως η μογγολική πλημμύρα καταστρέφει τα μουσουλμανικά κράτη και σταματάει την ινδική πρόοδο για πολλά χρόνια, ενώ το Βυζάντιο χάνεται κατακτημένο από τους Τούρκους. Όσο για την Κίνα, η αναστολή από κοντόφθαλμους ηγεμόνες της εμπορικής δραστηριότητας αυτά τα χρόνια, θα καθηλώσει τη χώρα στις φεουδαρχικές δομές και στην ιδιόμορφη δογματική αντίληψη που επικρατούσε για τον κόσμο και την επιστήμη
Έτσι οι δυνατότητες για μια ανάπτυξη της γνώσης και, της ιατρικής γίνονται προίκα και προνόμιο της Ευρώπης

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018

Εντερικό μικροβίωμα

Παράγοντες που επηρεάζουν
Το ανθρώπινο μικροβίωμα του εντέρου είναι ένα σύνθετο οικοσύστημα που αποτελείται από περίπου 1014 βακτήρια. Αυτός ο αριθμός ισούται με τον αριθμό των ανθρώπινων κυττάρων. Το γενετικό υλικό της μικροχλωρίδας του εντέρου, υπερβαίνει τον ανθρώπινο γονιδίωμα κατά περίπου 100 φορές. Η μικροβιακή κοινότητα του εντέρου έχει πέντε βασικά μικροβιακά φύλλα: Actinobacteria, Bacteroidetes, Firmicutes, Proteobacteria,και Verrucomicrobia. Το μεταβαλλόμενο pH και η συγκέντρωση οξυγόνου επηρεάζουν τόσο τη σχετική όσο και την απόλυτη αφθονία βακτηρίων κατά μήκος της γαστρεντερικής (GI) οδού. Η εγγύς GI οδός έχει βακτήρια που ανήκουν στα φύλλα Firmicutes και Proteobacteria και στο γένος Lactobacilli, ενώ η άπω GI οδός είναι πλούσια σε Bacteroidetes, Firmicutes και Akkermansia muciniphila 
Αν και ο ορισμός του υγιούς μικροβιώματος μένει ακόμα να καθοριστεί, είναι σαφές ότι σε υγιή άτομα η σύνθεση του μικροβιώματος ποικίλλει σημαντικά. Είναι ενδιαφέρον ότι παράλληλα με την αύξηση της εκβιομηχάνισης παρατηρείται μείωση της πολυμορφίας του μικροβιώματος, συνέπεια της σύγχρονης ζωής, της εισαγωγής νέων φαρμάκων και της αυξημένης διαθεσιμότητας επεξεργασμένων τροφίμων. Η μικροβιακή σύνθεση του εντέρου είναι μεταβλητή, πολύ διαφορετική μεταξύ των ατόμων και τροποποιείται συνεχώς από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες. Η μεταβλητότητα αρχίζει ήδη από τη γέννηση και καθορίζεται κυρίως από τη σύνθεση μικροβίων της μητέρας. Είναι ενδιαφέρον ότι το έντερο του νεογέννητου δεν είναι αποστειρωμένο. Τα παιδιά που γεννιούνται φυσικά (κολπικά) έχουν μικροβιακή σύνθεση που μοιάζει με την κολπική μικροχλωρίδα της μητέρας. Τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική τομή έχουν σύνθεση που μοιάζει με τα μικρόβια του δέρματος της μητέρας. Εάν αυτή η διαφορά επηρεάζει την ανάπτυξη ασθένειας αργότερα, μένει να καθοριστεί.
Φαίνεται ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον πλούτο του εντέρου ανάλογα με την ηλικία και την εθνικότητα του ατόμου. Επίσης υπάρχουν διαφορές που σχετίζονται με την ηλικία, και στα γονίδια τα οποία εμπλέκονται στον μεταβολισμό των αμινοξέων, την βιοσύνθεση των λιποπολυσακχαριτών, την αποδόμηση του RNA και την βιοσύνθεση των στεροειδικών ορμονών. Φαίνεται ότι η ηλικία και η εθνικότητα σημαίνουν διαφορές στο εντερικό μικροβίωμα

Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2018

Παχυσαρκία - Μικροβίωμα

Η παγκόσμια αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας αποτελεί πρωτοφανή πρόκληση για τη δημόσια υγεία και την παγκόσμια οικονομία. Η παχυσαρκία έχει σχετισθεί με πληθώρα μεταβολικών διαταραχών που περιλαμβάνουν δυσλιπιδαιμία και αντίσταση στην ινσουλίνη, παράγοντες σημαντικούς για την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου, μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας και διαφόρων μορφών καρκίνου
Είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία
Παράγοντες που συμβάλλουν έντονα είναι η μειωμένη φυσική δραστηριότητα και η αυξημένη πρόσληψη τροφής
Η συμβουλή του Ιπποκράτη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ήταν " να τρώτε μόνο μια φορά την ημέρα, να μην κάνετε μπάνιο, να κοιμάστε σε σκληρό κρεβάτι, και να περπατάτε γυμνοί όσο το δυνατόν περισσότερο"
Δυστυχώς η πρόληψη και η θεραπεία της παχυσαρκίας και των επιπλοκών της έχει αποδειχθεί λίγο πιο περίπλοκη. Παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει , οι επιτυχημένες στρατηγικές είναι περιορισμένες
Η αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας συμπίπτει με την επικράτηση του ΣΔ (σακχαρώδη διαβήτη) τύπου 2
Το 2009 ο De Fronzo εισήγαγε ένα μοντέλο στην έρευνα για τον διαβήτη: εκτός από τα μυικά, ηπατικά και β-κύτταρα, τα λιποκύτταρα, η γαστρεντερική οδός, τα α- κύτταρα, τα νεφρά και ο εγκέφαλος έχουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του ΣΔ. Πολλοί είναι οι καθοριστικοί παράγοντες, ωστόσο η ιεραρχία τους σε μεγάλο βαθμό παραμένει άγνωστη
Την τελευταία 10ετία έχει αναγνωριστεί και το μικροβίωμα του εντέρου ως ένας νέος δυναμικός παράγοντας στην παθοφυσιολογία του ΣΔ
Επίσης αυξάνεται η επίπτωση του ΣΔ 1. Η γενετική προδιάθεση μόνο δεν μπορεί να εξηγήσει τη δυσανάλογη αύξηση στην εμφάνιση του. Σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε περιβαλλοντικές επιδράσεις, όπως π.χ. η πρώιμη λοίμωξη από εντεροϊό. Της κλινικής εμφάνισης του ΣΔ προηγείται χρόνια συστηματική φλεγμονή και αυτοαναοσία που σχετίζονται με αλλαγές στη μικροβιακή σύνθεση του εντέρου
Το ενδιαφέρον και η αναγνώριση του ρόλου του εντέρου έχει αυξηθεί μετά την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, οικονομικά προσιτών (high-throughput sequencing technologies). Αυτές οι τεχνολογίες επέτρεψαν την διερεύνηση και λειτουργική ανάλυση του εντερικού μικροβιώματος σε ανθρώπους

Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2018

Εντερικό μικροβίωμα - Παχυσαρκία - Διαβήτης

Η παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας, και του σακχαρώδη-διαβήτη- λόγω παχυσαρκίας είναι πολύπλοκη. Ένας από τους πιο πρόσφατα  προσδιορισμένους παράγοντες αυτών των μεταβολικών διαταραχών είναι το εντερικό μικροβίωμα. Τα στοιχεία για τον ρόλο του εντέρου ως κινητήριου παράγοντα προέρχονται κυρίως από πειραματόζωα
. Το ενδιαφέρον και η αναγνώριση του μικροβιώματος στον μεταβολισμό έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια
. Μεταβολίτες των βακτηρίων και συστατικά που προέρχονται από βακτήρια μπορεί να επηρεάζουν σημαντικά τον μεταβολισμό
. Μια ενδιαφέρουσα αλληλεπίδραση μεταξύ της γενετικής, των τροποποιημένων μικροβίων/μεταβολιτών του εντέρου, και της ανοσίας μπορεί να διαδραματίζει ρόλο στην ανάπτυξη του ΣΔ τύπου 1
. Η πρώιμη παρέμβαση σε ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης παχυσαρκίας και ή ΣΔ 2 μπορεί να ωφεληθεί από τη μικροβιακή διαμόρφωση του εντέρου, σε μια εξατομικευμένη προσέγγιση, με διατροφικές στρατηγικές βασισμένες σε μικροβιοτικά ή εξατομικευμένη μεταμόσχευση μικροβίων
. Mια προσέγγιση της βιολογίας των συστημάτων θα επιταχύνει την κατανόηση μας για την συμβολή του μικροβίου στην ανθρώπινη υγεία και στη μεταβολική νόσο
. Οι μελέτες προοπτικής και παρέμβασης σε μεγάλες ομάδες ανθρώπων σε συνδυασμό με ειδικές μελέτες, απαιτούνται για να κατανοηθεί αν και πως το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει την μεταβολική λειτουργία

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2018

Klinefelter και μεταβολικές διαταραχές

Ο μεταβολισμός είναι ισορροπία ανάμεσα στον αναβολισμό και τον καταβολισμό. Ο σχετικός υπογοναδισμός του Klinefelter (KS) προκαλεί μείωση της αναβολικής δυνατότητας των μυών που παρεμποδίζει την λειτουργία των μυών και τον μεταβολικό κύκλο των υδατανθράκων και των λιπών. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε εναπόθεση λίπους στην κοιλιά και αντίσταση στην ινσουλίνη. Πιστεύεται ότι αναπτύσσονται κύτταρα Leydig με αντίσταση στην ινσουλίνη στα οποία η παραγωγή τεστοστερόνης μειώνεται περαιτέρω. Ωστόσο δεν έχει ακόμη επιλυθεί αν προηγείται η παχυσαρκία ή ο υπογοναδισμός
Οι άρρενες KS συχνά υποφέρουν από κινητικές δυσλειτουργίες όπως μειωμένη μυική ισχύς και τρόμος, χωρίς να είναι γνωστή η υποκείμενη αιτία. Η μείωση της μυικής μάζας είναι εμφανής από την παιδική ηλικία και έχει παρατηρηθεί κυρίως στα κάτω άκρα
Γλυκόζη και ινσουλίνη
Σε ενήλικες KS η γλυκόζη είναι αυξημένη σε επίπεδα προδιαβητικά και τα επίπεδα ινσουλίνης επίσης (ινσουλινο/αντίσταση). Τα δεδομένα σχετικά με την επίδραση της τεστοστερόνης στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και στην ινσουλίνη είναι κάπως αντιφατικά. Φαίνεται ότι η θεραπεία με τεστοστερόνη βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη έμμεσα μέσω της μείωσης του σπλαχνικού λίπους. Επίσης έχουν βρεθεί αυξημένα επίπεδα λεπτίνης καθώς και υπερπαραγωγή της πρωτείνης CCL2, μιας μικρής χημειοκίνης που εκφράζεται σε θέσεις φλεγμονής και σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη
Aπαιτούνται  μακροπρόθεσμες προοπτικές τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες για την διευκρίνηση των επιδράσεων της θεραπείας με τεστοστερόνη στον μεταβολισμό της γλυκόζης και στην αντίσταση στην ινσουλίνη στο KS, λαμβάνοντας υπ' όψιν γενετικές πτυχές, αλλαγές στη σύνθεση του σώματος και την μέτρηση ορμονών, συμπεριλαμβανομένων αυτών που ρυθμίζουν την όρεξη, όπως η λεπτίνη
Ωστόσο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι άρρενες με KS είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην ανάπτυξη μεταβολικών διαταραχών. Το μεταβολικό σύνδρομο έχει αποδειχθεί σε πολυάριθμες μελέτες. Δεν υπάρχει μελέτη για την αξιολόγηση της θεραπείας με τεστοστερόνη στην πρόληψη του συνδρόμου και εξακολουθούν να είναι ασαφείς οι αιτιολογικοί παράγοντες

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2018

Παχυσαρκία - Φάρμακα

Η Λορκασερίνη είναι επιλεκτικός αγωνιστής των 2C υποδοχέων της σεροτονίνης. Ρυθμίζει την όρεξη και έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητα της σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Η καρδιαγγειακή της ασφάλεια είναι απροσδιόριστη
Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 40 χρόνια παγκοσμίως. Το 2016 το 13% των ενηλίκων παγκοσμίως ήταν παχύσαρκοι. Ως παχυσαρκία ορίζεται ο δείκτης μάζας σώματος ΒΜΙ≥30. Επιπλέον το 39% ήταν υπέρβαροι (ΒΜΙ 25-29). Η παχυσαρκία συνοδεύεται από πολλές επιπλοκές όπως υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, ΣΔ 2, στεφανιαία νόσος , αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια και κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία
Οι κατευθυντήριες γραμμές για την απώλεια βάρους συνιστούν χρήση φαρμάκων επιπλέον της αλλαγής του τρόπου ζωής, για την μακροπρόθεσμη διαχείρηση του βάρους. Ωστόσο κανένα φάρμακο δεν έχει δείξει καρδιαγγειακή ασφάλεια ή όφελος
Η λορκασερίνη είναι επιλεκτικός αγωνιστής του υποδοχέα της σεροτονίνης 5HT2C (5 υδροξυτρυπταμίνη 2C), η οποία ρυθμίζει την όρεξη μέσω ενεργοποίησης στον υποθάλαμο του μονοπατιού της προοπιομελανοκορτίνης (POMC)-ανορεξιογόνος μηχανισμός. Το φάρμακο έχει εγκριθεί σαν συμπλήρωμα σε δίαιτα μειωμένων θερμίδων και ταυτόχρονη αυξημένη σωματική δραστηριότητα
Από μεγάλη μελέτη που έγινε (CAMELLIA–TIMI 61 (Cardiovascular and Metabolic Effects of Lorcaserin in Overweight and Obese Patients–Thrombolysis in Myocardial Infarction) διαπιστώθηκε ότι το φάρμακο πληρεί τα κριτήρια καρδιαγγειακής ασφάλειας. Στην παρούσα μελέτη η θεραπεία με λορκασερίνη, μαζί με αλλαγή στον τρόπο ζωής οδήγησε σε καθαρή μέση απώλεια βάρους 2.7% σε έναν χρόνο σε σχέση με το εικονικό φάρμακο, και η διαφορά παρέμεινε σημαντική 40 μήνες μετά. Σε όλους τους ασθενείς βελτιώθηκε το μεταβολικό profil. Δεν παρατηρήθηκε αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου ακόμα και σε ασθενείς με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που αποδόθηκαν στο φάρμακο ήταν ζάλη, κόπωση, κεφαλαλγία, διάρροια και ναυτία και συχνότερη η υπογλυκαιμία σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Συμπερασματικά, μεταξύ υπέρβαρων και παχύσαρκων ασθενών με καρδιαγγειακή νόσο και άλλους παράγοντες κινδύνου οι οποίοι ήταν σε δίαιτα και αλλαγή του τρόπου ζωής, εκείνοι που έλαβαν λορκασερίνη είχαν καλύτερα μακροπρόθεσμα ποσοστά απώλειας βάρους, από όσους έλαβαν εικονικό φάρμακο, σε έναν μέσο όρο παρακολούθησης 3 ετών. Τα υψηλότερα ποσοστά απώλειας βάρους δεν συνοδεύτηκαν από αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2018

Ζωή και Πεπρωμένο

Τα ηλεκτρονικά μηχανήματα μπορούν να κάνουν υπολογισμούς, να θυμούνται ιστορικά γεγονότα, να παίζουν σκάκι και να μεταφράζουν βιβλία. Λύνουν μαθηματικά προβλήματα με μεγαλύτερη ταχύτητα από τον άνθρωπο, και η μνήμη τους είναι αλάνθαστη. Υπάρχει όριο στην πρόοδο, στην ικανότητα του ανθρώπου να δημιουργεί μηχανές κατ' εικόνα και ομοίωση του; Η απάντηση μοιάζει θετική
Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τις μηχανές των επόμενων χιλιετιών. Θα ακούνε μουσική, θα εκτιμούν την τέχνη, θα συνθέτουν μελωδίες, θα ζωγραφίζουν και θα γράφουν ποιήματα. Έχει τέλος αυτή η διαδικασία τελειοποίησης; Μπορούν να συναγωνιστούν τον άνθρωπο; Να τον ξεπεράσουν;
Τις παιδικές αναμνήσεις..τα δάκρυα ευτυχίας..τον πόνο του αποχωρισμού..την αγάπη για την ελευθερία..τη λύπη για ένα άρρωστο ζωάκι..τη νευρικότητα..την τρυφερότητα της μητέρας..τη σκέψη του θανάτου..τη φιλία..την αγάπη για τον αδύναμο κι αβοήθητο..τη θλίψη..την ξαφνική ελπίδα..τις ευοίωνες προβλέψεις..τη μελαγχολία..την παράλογη χαρά..την ξαφνική αμηχανία..
Όλα αυτά θα μπορεί να τα αναπαράγει μια μηχανή; Αλλά η επιφάνεια της γης δεν θα είναι αρκετή για να τη χωρέσει. Οι διαστάσεις και το βάρος της θα αυξάνονται στην προσπάθεια της να αναπαράγει τα χαρακτηριστικά του νου και της ψυχής ενός μέσου ασήμαντου ανθρώπου
Και να σκεφτεί κανείς πως ο φασισμός εξολόθρευσε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους.
                                                                                                 Βασίλι Γκρόσμαν

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018

Χαλεπάς

Η περίπτωση του κορυφαίου μας γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά είναι μοναδική και άκρως διδακτική. Έχει ήδη φτιάξει το αριστούργημα του την "Κοιμωμένη" του στο Α’ Νεκροταφείο, μόλις στα 24 του, όταν εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της ψυχικής του ασθένειας πιθανώς κάποια ερωτική απογοήτευση σε συνδυασμό με κληρονομική προδιάθεση. Η αυταρχική μάνα του θεωρεί ότι αυτή που τον τρελαίνει είναι η γλυπτική, ενώ συμβαίνει ακριβώς το ανάποδο. Μόνο η γλυπτική θα μπορούσε να τον γλιτώσει, όπως φάνηκε αργότερα. Του απαγορεύει αυστηρά να ασκεί την τέχνη του. Τον πάνε στο εξωτερικό, αλλά δε βλέπει βελτίωση. Δέκα χρόνια βολοδέρνει στην Τήνο, αποπειράται να αυτοκτονήσει κι έπειτα τον κλείνουν για 16 χρόνια στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Εκεί, χωρίς φάρμακα, μέσα στη βρόμα, δεμένος με αλυσίδες, αποτρελαίνεται. Η προσωπικότητα του μεγάλου καλλιτέχνη αποδομείται εντελώς.
Όταν πεθαίνει ο πατέρας του, η μάνα του τον ξαναπαίρνει στην Τήνο, ενώ είναι πια 51 ετών. Η μάνα συνεχίζει να του απαγορεύει κάθε επαφή με το μάρμαρο και τη γλυπτική. Έχει πετάξει ανάκατα τα έργα του στο υπόγειο που το έχει κλειδωμένο. Μερικές φορές τον πιάνει να φτιάχνει κάποια προπλάσματα κρυφά και του τα σπάει. Ο μπάρμπα-Γιάννης είναι ο τρελός του χωριού. Γίνεται νεροκουβαλητής, οι χωριανοί του δίνουν τις κατσίκες τους να τις βοσκήσει, τα παιδιά τον κοροϊδεύουν κι αυτός τριγυρίζει κουρελής, μαζεύοντας από χάμω τις γόπες για να καπνίσει. Το βράδυ γυρίζει στο σπίτι του και κάθεται αμίλητος σε μια γωνιά, για να μην τον μαλώσει η γριά μάνα του. Η Αθήνα τον έχει ξεχάσει, το έργο του έχει τελειώσει πρόωρα.
Και γίνεται το θαύμα! το 1916, η μάνα του πεθαίνει. Και τότε ο 65χρονος Γιαννούλης κάνει το απίστευτο.Δε χύνει σταγόνα δάκρυ, δεν ακολουθεί την κηδεία της, αλλά ανοίγει το υπόγειο και αρχίζει αμέσως να δουλεύει. Οι χωριανοί το θεωρούν ως την αναμενόμενη αντίδραση ενός τρελού, αλλά δεν είναι έτσι. Η καταπιεσμένη τέχνη του εκρήγνυται. Μέσα σε λίγους μήνες έχει θεραπευτεί εντελώς. Η σμίλη του αρχίζει να βγάζει και πάλι αριστουργήματα, και μάλιστα με μια εντελώς νέα τεχνοτροπία. Το φαινόμενο μοναδικό. 40 χρόνια δε δούλεψε την τέχνη του, δεν ενημερώθηκε για τις εξελίξεις και ξαφνικά αναδύθηκε ένας ολοκαίνουριος καλλιτέχνης, σαν να φοιτούσε σε ένα δικό του εσωτερικό σχολείο. Από τα 65 του χρόνια ως τα 84 , έφτιαξε μια ολόκληρη σειρά από αριστουργήματα. Η Αναπαυμένη, η Μήδεια, ο Οιδίπους κλπ. Πεθαίνοντας, συγκέντρωσε την αγάπη και τον σεβασμό ολόκληρης της Ελλάδας.Κι όλοι αναρωτιόντουσαν πόσα θα είχε κερδίσει η Ελληνική Τέχνη αν ο γλύπτης δεν είχε χάσει αυτά τα 40 πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής του.

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2018

Ο καπνοπώλης

"Αλλά ας επιστρέψουμε στο θέμα μας, φιλτάτη"
συνέχισε αυστηρά ο Φρόιντ
"η ντροπή και η ευχαρίστηση είναι όπως τα αδέλφια που πορεύονται στη ζωή πιασμένα χέρι-χέρι, αν τους το επιτρέψουμε. Για λόγους που είναι ακόμα κρυμμένοι στο παρελθόν σας, και που σκοπεύω, όταν έρθει η ώρα, και με τη συγκατάθεση σας, να φέρω στο φως, στη δική σας περίπτωση, μόνο το ένα απ' τα δύο αδελφάκια ανθίζει, ενώ το άλλο είναι αδύναμο και εκτονώνεται όταν μπαίνει στα ζαχαροπλαστεία"
"Έτσι νομίζετε;;"
"Ναι, έτσι νομίζω"
"Τι μπορώ όμως να κάνω για να βοηθήσω αυτό το κακόμοιρο να συνέλθει;;" ρώτησε γεμάτη ελπίδα η κυρία Μπάκλετον
Ο Φρόιντ έσκυψε προς τα μπρος, σταύρωσε τα χέρια στο στήθος και κοίταξε την ασθενή με το πιο διεισδυτικό του βλέμμα:
"Να σταματήσετε να τρώτε τούρτες!!!"
                                                                                         Robert Seethaler

Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2018

Υπερπαραθυρεοειδισμός - φάρμακα

Σε ασθενείς που δεν είναι υποψήφιοι για χειρουργείο έχουν χρησιμοποιηθεί φαρμακευτικές αγωγές για την υπερασβεστιαιμία, την οστική νόσο και την υπερασβεστιουρία
Οι οδηγίες για την παρακολούθηση συνιστούν μέτρηση ασβεστίου και οστικής πυκνότητας/έτος, με ακτινογραφίες για αξιολόγηση σπονδυλικών καταγμάτων ή απώλεια ύψους. Απεικόνιση νεφρών και βιοχημικό profil ούρων 24ώρου/έτος
Ασβέστιο και βιταμίνη D
Οι ανεπάρκειες τους επιδεινώνουν τον υπερπαραθυρεοειδισμό. Έτσι οι ασθενείς πρέπει να έχουν επαρκή διατροφή με ασβέστιο 1000-1200 mg/ ημέρα και να διατηρούν το επίπεδο της 25-ΟΗD στα 20-30 ng/ml. Συστήνονται διαιτητικές πηγές ασβεστίου κατά προτίμηση καθώς και καλή ενυδάτωση
Cinacalcet
Aλλοστερικός ενεργοποιητής του υποδοχέα που ανιχνεύει το ασβέστιο. Στον υπερπαραθυρεοειδισμό ευαισθητοποιεί τον υποδοχέα, που όταν ενεργοποιηθεί καταστέλλει την έκκριση PTH. Αναφέρεται ότι μετά από ένα χρόνο θεραπείας μειώνει το ασβέστιο περίπου κατά 1mg/dl και την PTH κατά 19%
Διφωσφονικά
Σε σύγκριση με την χειρουργική θεραπεία έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα στην αύξηση οστικής μάζας στην σπονδυλική στήλη και στον μηρό μετά από ένα χρόνο . Η χρήση των διφωσφονικών στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό είναι περιορισμένη. Δεν διορθώνουν την υπερασβεστιαιμία
Θειαζίδες
Η υδοχλωροθειαζίδη 12.5-50 mg/ ημέρα μειώνει σημαντικά την αποβολή ασβεστίου στα ούρα, και τα επίπεδα PTH χωρίς αύξηση ασβεστίου του ορού. Και βεβαίως μειώνει τον κίνδυνο νεφρολιθίασης. Χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση ασβεστίου αίματος

. Η σχέση μεταξύ νευρογνωστικών και συναισθηματικών προβλημάτων με τον υπερπαραθυρεοειδισμό, παραμένει ασαφής
. Αν και τα ποσοστά χειρουργικής θεραπείας είναι υψηλά καθυστερημένες υποτροπές εξακολουθούν να εμφανίζονται

Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2018

Η μεγάλη πλατεία

Κι έλεγαν οι αδερφές του σαν την είδαν (ήτανε ντυμένη κάτασπρα με μια καπελίνα που της έκρυβε το πρόσωπο, και φαινότανε δυο χείλη, το καλλίγραμμο σαγόνι, μια ιδέα από τα γυαλιά του ηλίου) ¨είναι φανερό γιατί τον μάγεψε¨, που ήταν απ' τα παιδικά του λάτρης των αστέρων και της περιπέτειας, και τους ήρθε η Ελένη σαν το όραμα, έχασκε η συνοικία τη γλυκιά γυναίκα που σκορπούσε με απλοχεριά την ευωδιά της, τις βαρύτιμες τις πενιουάρ, όπου στολίστηκαν όλες σαν τις γόησσες, και είπε εκείνη ¨θα σας φέρω έναν κόσμο¨, που δεν τις φορούσε πια, κι έλαμπαν από μετάξι και κεντήματα και σε κάθε τσέπη είχε ξεχαστεί κι ένα στολίδι, σ' άλλη μενταγιόν, σ' άλλη μια αγκράφα ή μια αλυσίδα, κι είπαν ¨τι ανοιχτοχέρα¨, όμως ¨είναι κι απ' τον αδελφό μας και προσθέταν και κρυφογελούσε η Ελένη, τα 'χε προμαντέψει όλα, και το ότι η Μυρσίνη θα 'τανε η μόνη που θα ευχαριστούσε, που της έχωσε στην τσέπη τρεις χιλιάδες και ψιθύρισε "για το τραπέζι, να ψωνίσεις και να θυμηθείτε το παιδί σας"
                                                                                   Νίκος Μπακόλας

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός - Αντιμετώπιση

Χειρουργείο
Η μόνη οριστική θεραπεία του υπερπαραθυρεοειδισμού.
Συνιστάται σε ασθενείς με:
. επίπεδα ασβεστίου >1 mg/dL πάνω από το άνω όριο των φυσιολογικών τιμών
. σε ασθενείς < 50 ετών
. σε άνδρες και γυναίκες περί την εμμηνόπαυση με Τ score -2.5 ή χαμηλότερο, ή με πρόσφατο κάταγμα
. με σπειραματική διήθηση < 60 ml/min
. με νεφριλιθίαση
. με ασβέστιο ούρων 24ώρου >400mg/ημέρα
. σε ασθενείς με νευροψυχιατρικά προβλήματα
Συστήνεται για εντοπισμό του αδενώματος
. Υπερηχογράφημα: ασφαλές, χωρίς ακτινοβολία, με ευαισθησία 70,4-81,4%, τα αδενώαματα είναι υπόηχα, μπροστά από τον θυρεοειδή αδένα, με περιφερική αγγείωση. Δεν μπορεί να διερευνήσει το μεσοθωράκιο
. Σπινθηρογράφημα sestamibi: ευαισθησία 64-90.6%, μπορεί να εντοπίσει έκτοπους παραθυρεοειδείς
. Δυναμική (4D) αξονική: σε πολλαπλά ή έκτοπα αδενώματα, και σε ανάγκη δεύτερου χειρουργείου. Έχει ακτινοβολία. Ευαισθησία 89.4%
. MRI: ευαισθησία 88% και ισχύουν τα δεδομένα της αξονικής αλλά χωρίς την ακτινοβολία
Ο ακριβής εντοπισμός πριν το χειρουργείο σημαίνει μικρή τομή και μικρό χρόνο χειρουργείου. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου θα πρέπει να γίνεται ενδοφλέβια μέτρηση PTH και μετά την απομάκρυνση του αδενώματος, θα πρέπει η τιμή της να μειωθεί τουλάχιστον κατά 50%
Με έμπειρο χειρουργό τα ποσοστά θεραπείας είναι >95%. Σε υπερπλασία πολλών αδένων, ο στόχος είναι να μειωθεί ο παθολογικός ιστός χωρίς να προκύψει μόνιμος υποπαραθυρεοειδισμός. Οι επιπλοκές σπάνιες. Βλάβη του λαρυγγικού νεύρου <1%, λοίμωξη και αιμορραγία. Μετεγχειρητικά παροδική, συνήθως ήπια υπασβεστιαιμία μπορεί να προκύψει σε 15-30% των ασθενών και ελαχιστοποιείται με συμπλήρωμα βιταμίνης D και ασβεστίου
Η χειρουργική θεραπεία σημαίνει αύξηση της οστικής μάζας κατά 2-4 % στο πρώτο μετεγχειρητικό έτος, συνεπώς και ανάλογα με την βαρύτητα, θα πρέπει να διατηρείται η αντιοστεοπορωτική θεραπεία για τουλάχιστον έναν χρόνο, μέχρι να γίνει σαφής η βελτίωση της οστικής μάζας
Είναι σαφώς χαμηλότερος ο κίνδυνος κατάγματος, ο κίνδυνος νεφρολιθίασης και ασφαλώς μειώνεται η αποβολή ασβεστίου από τα ούρα
Δεν είναι σαφές αν βελτιώνονται τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα και ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου

Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2018

Υπερπαραθυρεοειδισμός - Διάγνωση

. Αυξημένα επίπεδα ασβεστίου
. Αυξημένα επίπεδα PTH (μη επαρκώς κατεσταλμένα)
. 25-ΟΗ-D φυσιολογική ή χαμηλο/φυσιολογική (αυξημένη μετατροπή σε 1.25 διυδροξυβιταμίνη D λόγω αυξημένης PTH)
. Θα πρέπει να διαφοροποιηθεί από άλλες αιτίες αυξημένης PTH
. Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός μπορεί να είναι απάντηση σε χαμηλά επίπεδα ασβεστίου, σε σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D, σε δυσαπορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και σε χρόνια νεφρική νόσο
. Τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός προκύπτει σε ασθενείς με τελικό στάδιο νεφρικής νόσου όταν η χρόνια υπο/ασβεστιαιμία, υποφωσφαταιμία και η μειωμένη σύνθεση 1.25 διυδροξυβιταμίνης D οδηγεί σε υπερπλασία παραθυρεοειδών και τελικά σε υπερασβεστιαιμία
. Σπάνιες γενετικές διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν υπερπαραθυρεοειδισμό , όπως οι ασθενείς με υποασβεστιουρική υπερασβεστιαιμία τύπου 1 οι οποίοι έχουν μετάλλαξη στον υποδοχέα ανίχνευσης ασβεστίου, με ήπια αύξηση ασβεστίου ορού και δεν χρειάζονται συνήθως αντιμετώπιση
. Υπερπαραθυρεοειδισμός που οφείλεται σε υπερπλασία των τεσσάρων αδένων συνήθως σημαίνει πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία τύπου 1 και 2
. Μακρά αγωγή με λίθιο μπορεί να προκαλέσει κλινική εικόνα που δεν διαχωρίζεται από υπερπαραθυεροειδισμό
. Αν και τα θειαζιδικά διουρητικά μπορεί να επιδεινώσουν υπάρχουσα υπερασβεστιαιμία, αυτό δεν συμβαίνει σε ήπιο υπερπαραθυρεοειδισμό (όταν το ασβέστιο είναι <11.5 mg και η PTH < 2.5 φορές από το ανώτερο όριο των φυσιολογικών τιμών)
. Μετά τη διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού, και εφ' όσον υπάρχει κλινική υποψία νεφρολιθίασης γίνεται υπερηχογράφημα νεφρών και μέτρηση ασβεστίου στα ούρα 24ώρου
. Η επίδραση του υπερπαραθυρεοειδισμού στον σκελετό γίνεται με οστική πυκνομετρία στην σπονδυλική στήλη και στο ισχύο