Διαβητική νεφρική νόσος

Πολλή πρόοδος έχει γίνει τις τελευταίες δύο 10ετίες στον σακχαρώδη διαβήτη. Όμως είναι μικρή η πρόοδος στη θεραπεία της διαβητικής νεφρικής νόσου. Μεταξύ των διαβητικών η συχνότητα νεφροπάθειας φτάνει το 26% και τα ποσοστά της νεφρικής νόσου τελικού σταδίου έχουν παραμείνει σταθερά
Γιατί είναι τόσο δύσκολη η αποφυγή της; Η επιτυχής αντιμετώπιση της αθηροσκλήρυνσης και των επιπλοκών της, και η παράταση του χρόνου ζωής σημαίνουν μεγαλύτερη έκθεση σε υπεργλυκαιμία καθώς και στο stress της ηλικίας. Επίσης, δεν υπάρχουν επαρκείς θεραπείες που να στοχεύουν το διαβητικό νεφρό. Αναστολείς του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης επιβραδύνουν την πρόοδο σε υπάρχουσα πρωτεϊνουρία, αλλά δεν αναστέλλουν την τελική νεφρική νόσο
Πρόσφατα έχουν αναπτυχθεί φάρμακα για τον έλεγχο της υπεργλυκαιμίας σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη 2 τα οποία φαίνεται ότι επηρεάζουν την νεφρική νόσο. Οι GLP-1 αγωνιστές, οι αναστολείς DPP-4 και οι SGLT-2 αναστολείς μπορεί να επηρεάζουν την νεφρική νόσο λόγω ρύθμισης του σακχάρου, αλλά και με απ' ευθείας δράση στο νεφρό. Έχουν γίνει μεγάλες μελέτες με τα συγκεκριμένα φάρμακα για την δράση τους στο καρδιαγγειακό σύστημα. Από τις μελέτες αυτές υπάρχουν σημαντικά συπμεράσματα για τη δράση τους στο νεφρό
Έγινε μελέτη με 9340 ασθενείς και στην ομάδα που έλαβε GLP-1 αγωνιστή φάνηκε μείωση της μακροαλβουμινουρίας σε ποσοστό 22% σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν placebo. Eπιπλέον φάνηκε βραδύτερη μείωση της σπειραματικής διήθησης. Λεπτομέρειες της δράσης των συγκεκριμένων φαρμάκων στο νεφρό δεν έχουν ακόμα δημοσιευτεί. Ανάλογα εντυπωσιακά αποτελέσματα έχουν φανεί και με τους SGLT-2 αναστολείς (εμπαγλιφλοζίνη και καναγλιφλοζίνη)
Όλα τα ανωτέρω φάρμακα έδειξαν σημαντική μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων.
Επομένως για ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη 2 και νεφρική νόσο φαίνεται ότι οι GLP-1 αγωνιστές και οι SGLT-2 αναστολείς μπορεί να επιβραδύνουν την πρόοδο της νεφρικής νόσου. Για να απαντηθεί το ερώτημα θα πρέπει να γίνουν μελέτες που να εστιάζουν στη νεφρική λειτουργία και να μελετηθούν ίσως φάρμακα που επιδρούν στα νεφρά αλλά όχι στη γλυκόζη. Συνολικά τα νέα δεδομένα είναι ελπιδοφόρα και ίσως με την πρόοδο των μελετών μπορεί να μειωθεί και η συχνότητα αλλά και η πρόοδος της νεφρικής νόσου

Θεραπεία Grave's

Α. Αντιθυρεοειδικά φάρμακα: τα φάρμακα  (προπυλθειουρακίλη ή μεθιμαζόλη) δίνονται μέχρι να υποχωρήσει η νόσος. Αν και είναι η μόνη αντιμετώπιση που αφήνει άθικτο τον θυρεοειδή, χρειάζεται τακτικότατη παρακολούθηση και η υποτροπή μπορεί να φτάσει το 60-80%. Συνήθως αρχίζουμε με υψηλές δόσεις. Όταν ο ασθενής είναι κλινικά ευθυρεοειδικός, διατηρούμε τη θεραπεία με μία δόση πρωινή. Μπορεί να χρειαστεί προπυλθειουρακίλη 100-150 mg/ 6 ώρες αρχικά, με σταδιακή μείωση. Η προπυλθειουρακίλη αναστέλλει μερικώς και την μετατροπή του Τ4 σε Τ3 επομένως μειώνει τα επίπεδα των ορμονών συντομώτερα. Η μεθιμαζόλη όμως έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης και μπορεί να δοθεί σε μία μόνο δόση. Συνήθης είναι η έναρξη με 40 mg κάθε πρωί και σταδιακή μείωση μετά από 1-2 μήνες. Παρακολουθούμε τη θεραπεία με μέτρηση FT4 kai TSH
Eναλλακτικά μπορεί να δοθεί μεθιμαζόλη για 3-6 μήνες και στη συνέχεια αντί μείωσης της αγωγής να προστεθεί θυροξίνη σε δόση ανάλογη με τα δεδομένα του ασθενούς, και να συνεχιστεί έτσι η αγωγή για 12-24 μήνες. Είναι μεγαλύτερη η μείωση των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων και μεγαλύτερης διάρκειας η ύφεση
Η διάρκεια αγωγής ποικίλλει από 6 μήνες μέχρι 20 χρόνια. Θεωρείται ύφεση όταν ο θυρεοειδής επιστρέφει στο προηγούμενο μέγεθος, όταν η νόσος ελέγχεται με πολύ μικρή δόση, όταν τα T.S.I είναι μη ανιχνεύσιμα. Αλλεργία στα φάρμακα μπορεί να προκύψει σε <5% και ακοκιοκυτταραιμία σε 0.5% (πυρετός/πονόλαιμος). Η αλλεργία αντιμετωπίζεται με τα συνήθη αντιαλλεργικά. Η ακοκιοκυτταραιμία απαιτεί άμεση διακοπή και αντιμετώπιση με άλλους τρόπους. Χολοστατικός ίκτερος, αγγειονευρωτικό οίδημα, ηπατοκυτταρική βλάβη και οξεία αρθραλγία είναι σοβαρές αλλά σπάνιες παρενέργειες και απαιτούν επίσης διακοπή της αγωγής
Β. Ολική θυρεοειδεκτομή : η θεραπεία εκλογής για μεγάλες βρογχοκήλες. Ο ασθενής αντιμετωπίζεται με αντιθυρεοειδικά μέχρι να είναι ευθυρεοειδικός. Υπάρχει πιθανότητα να παραμείνει ελάχιστο θυρεοειδικό υπόλλειμα. Ο υποθυρεοειδισμός που προκύπτει αντιμετωπίζεται με θυροξίνη. Σε πολύ μικρό ποσοστό <1% μπορεί να προκύψει βλάβη του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου
Γ. Ραδιενεργό ιώδιο : Οι ασθενείς αντιμετωπίζονται με αντιθυρεοειδικά μέχρι να γίνουν ευθυρεοειδικοί, διακόπτεται η αγωγή για 5-7 ημέρες και δίνεται ραδιενεργό ιώδιο, με αποτέλεσμα να προκύπτει ευθυρεοειδισμός σε 6-12 εβδομάδες και στη συνέχεια υποθυρεοειδισμός στο 80% των ασθενών

Ήλιος ο πρώτος

Πάει καιρός που ακούστηκεν η τελευταία βροχή
Πάνω από τα μυρμήγκια και τις σαύρες
Τώρα ο ουρανός καίει απέραντος
Τα φρούτα βαφουνε το στόμα τους
Της γης οι πόροι ανοίγουνται σιγά σιγά
Και πλάι απ' το νερό που στάζει συλλαβίζοντας
Ένα πελώριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ήλιο

Ποιός είν' αυτός που κείτεται στις πάνω αμμουδιές
Ανάσκελα φουμέρνοντας μπαρουτοκαπνισμένα ελιόφυλλα
Τα τζιτζίκια ζεσταίνονται στ' αυτιά του
Τα μυρμήγκια δουλεύουνε στο στήθος του
Σαύρες γλιστρούν στη χλόη της μασχάλης
Κι από τα φύκια των ποδιών του αλαφροπερνά ένα κύμα
Σταλμένο απ' τη μικρή σειρήνα που τραγούδησε:

Ω! σώμα του καλοκαιριού γυμνό καμένο
Φαγωμένο από το λάδι κι από το αλάτι
Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς
Μεγάλο ανέμισμα της κόμης λυγαριάς

Οδυσσέας Ελύτης

Παχυσαρκία - 2

Ο μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας (RMR) εξαρτάται από το μυϊκό σύστημα. Εκτός από τη σύσταση σώματος υπάρχει και οικογενής προδιάθεση. Υπάρχουν οικογένειες με υψηλότερο RMR από άλλες.
Η φυσική δραστηριότητα ευθύνεται για το 30% της ενέργειας που καταναλώνουμε
Για τους ενήλικες είναι φυσιολογική μια αύξηση βάρους από χρόνο σε χρόνο περίπου 1-2%. Υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στο σωματικό βάρος και την κατανάλωση ενέργειας. Φαίνεται ότι το κάθε συστατικό της τροφής έχει το δικό του ρυθμιστικό σύστημα . Ο χρόνος που απαιτείται για την ισορροπία του κάθε συστατικού εξαρτάται από την ποσότητα που απορροφάται μέσω της τροφής και από τα συνολικά αποθηκευμένα αποθέματα του συγκεκριμένου συστατικού. Επομένως το να είναι κανείς παχύσαρκος τρώγοντας πολλούς υδατάνθρακες είναι πιό δύσκολο, ενώ είναι ευκολώτερο όταν καταναλώνει πολύ λίπος. Η δυνατότητα του σώματος να αποθηκεύει υδατάνθρακα είναι περιορισμένη. Αν και η περίσσεια υδατάνθρακα μετατρέπεται σε λίπος, η μετατροπή καταναλώνει μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Οι αποθήκες λίπους είναι πολύ μεγαλύτερες από την ημερήσια κατανάλωση λίπους, επομένως απαιτείται πολύ μεγαλύτερος χρόνος για να ισορροπήσει το σύστημα
H ισορροπία των θρεπτικών υλικών σημαίνει ότι η οξείδωση του κάθε συστατικού πρέπει να είναι ίση με την περιεκτικότητα του, στην καθημερινή πρόσληψη. Κατανάλωση γεύματος πλούσιου σε λίπος απαιτεί μεγαλύτερη οξείδωση λίπους. Επομένως για να φτάσουμε τις αποθήκες ενέργειας στο σημείο μηδέν θα πρέπει η πρόσληψη λίπους να είναι ίση με την οξείδωση λίπους, η πρόσληψη υδατάνθρακα, με την οξείδωση υδατάνθρακα και η πρόσληψη πρωτείνης με την οξείδωση πρωτείνης
Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη δυνατότητα αύξησης της οξείδωσης λίπους μετά από γεύμα πλούσιο σε λίπος, και φαίνεται ότι είναι γεννετικά καθορισμένες
Επειδή η αερόβια άσκηση αυξάνει την οξείδωση λίπους από το μυϊκό σύστημα, μειώνει την τάση για παχυσαρκία
Η ρύθμιση των αποθηκών ενέργειας γίνεται με θετικά και αρνητικά σήματα από το κεντρικό σύστημα του εγκεφάλου
Η σύσταση της τροφής είναι σημαντική στην ανάπτυξη παχυσαρκίας στον άνθρωπο. Υπάρχει παχυσαρκία λόγω υπερφαγίας που αναπτύσσεται ανεξάρτητα από τη σύσταση τροφής. Υπάρχουν όμως και άτομα με γεννετική επιβάρυνση, ανεξάρτητα από τη σύσταση της τροφής. Όμως με αλλαγή δίαιτας και με μείωση της πρόσληψης, η αύξηση βάρους μπορεί να ελεγχθεί

O παπαγάλος

Σαν έμαθε τη λέξη καλησπέρα
ο παπαγάλος είπε ξαφνικά
"Είμαι σοφός, γνωρίζω Ελληνικά, τι κάθομαι εδώ 'περα;"

Την πράσινη ζακέτα του φορεί
και στο συνέδριο των πουλιών πηγαίνει,
για να τους πει μιά γνώμη φωτισμένη
Παίρνει μια στάση λίγο σοβαρή
ξεροβήχει, κοιτάζει λίγο πέρα
και τους λέει "Καλησπέρα"

Ο λόγος του θαυμάστηκε πολύ
Τι διαβασμένος λένε ο παπαγάλος
Θα 'να σοφός αυτός πολύ μεγάλος
αφού μπορεί κι ανθρώπινα μιλεί
Απ' τις Ινδίες φερμένος, ποιός το ξέρει
πόσα βιβλία μαζί του να 'χει φέρει
με τι σοφούς εμίλησε, και πόσα
να ξέρει στων γραμματικών τη γλώσσα!
"Κυρ' παπαγάλε θα' χωμε την τύχη
ν' ακούσομε τι λες και παρα πέρα;"

Ο παπαγάλος βήχει, ξαναβήχει
μα τι να πει; ξανάπε "Καλησπέρα"

Παχυσαρκία

Αρκετά μοντέλα υπάρχουν για να εξηγήσει κανείς την παχυσαρκία. Μοντέλο συμπεριφοράς με ψυχολογική επιβάρυνση. Μοντέλο μεταβολικό με γεννετικό έλεγχο ενζύμων υπεύθυνων για τον μεταβολισμό. Moντέλο ισορροπίας ενέργειας όπου η παχυσαρκία είναι διαταραχή ανάμεσα στην πρόσληψη τροφής και την αποθήκευση. Είναι σημαντικός ο ρόλος του αυτόνομου νευρικού συστήματος και του ενδοκρινούς συστήματος στη ρύθμιση της θρέψης. Σε ενήλικα με φυσιολογικό βάρος περίπου 150.000 Kcal ενέργειας είναι αποθηκευμένα στα τριγλυκερίδια, 24.000 στις πρωτείνες και 1000 περίπου στη γλυκόζη και το γλυκογόνο. Η παχυσαρκία είναι ανισορροπία της πρόσληψης σε σχέση με τις καθημερινές ανάγκες
Σύστημα ελέγχου
Υπάρχει ένα κεντρικό σημείο ελέγχου στον εγκέφαλο (κέντρο πείνας-πλάγιος υποθάλαμος, κέντρο κορεσμού-μέσος υποθάλαμος). Ένα περιφερικό σύστημα πρόσληψης, χώνεψης, απορρόφησης, αποθήκευσης και μεταβολισμού των τροφών. Feedback μυνήματα που ενημερώνουν το κεντρικό σημείο για την κατάσταση των περιφερικών συστημάτων και μηχανισμοί που επηρεάζουν την πρόσληψη τροφής και την κατανάλωση ενέργειας
Τα 150.000 Kcal που είναι αποθηκευμένα στο λίπος είναι περίπου έξι φορές περισσότερα από την αποθήκη των πρωτεϊνών (24.000) ενώ η ποσότητα που αποθηκεύεται στους υδατάνθρακες είναι ελάχιστη (1000 Kcal). Ένα άτομο που καταναλώνει 2000 Kcal με 40% υδατάνθρακα, προσλαμβάνει καθημερινά σε Kcal από υδατάνθρακα, ποσότητα ανάλογη με την αποθηκευμένη. Αντίθετα η καθημερινή πρόσληψη σε πρωτείνες αναλογεί στο 1% της αποθηκευμένης ποσότητας, και από λίπος ποσοστό πολύ μικρότερο του 1%
Υπάρχουν δύο σημεία απορρόφησης τροφής από το έντερο. Το ένα μέσω χυλοφόρων αγγείων, που μεταφέρουν τριακυλογλυκερόλες. Από τα κύτταρα του εντέρου δημιουργούνται χυλομικρά, μπαίνουν στη φλεβική κυκλοφορία και υδρολύονται από την λιποπρωτεϊνική λιπάση (LPL). Tα λιπαρά οξέα που προκύπτουν μπαίνουν στα λιποκύτταρα και σχηματίζουν τριακυλογλυκερόλες. Η δράση της LPL και η είσοδος γλυκόζης στο λιποκύτταρο ρυθμίζεται από την ινσουλίνη. Η υδρόλυση των τριακυλογλυκερολών κινητοποιείται από πολλές ορμόνες, η σημαντικότερη των οποίων είναι η αδρεναλίνη
Δεύτερο σημείο απορρόφησης που αφορά όλα τα θρεπτικά υλικά είναι μέσω του βλενογόννου του εντέρου, είσοδος στην πυλαία φλέβα και απ' ευθείας στο ήπαρ
Τα θρεπτικά υλικά μπορούν να αποθηκευτούν, να μετατραπούν σε θερμότητα μέσω του μεταβολισμού, ή να χρησιμοποιηθούν άμεσα. Μικρές ποσότητες ενέργειας αποβάλλονται στα ούρα σαν ουρία ή ουρικό οξύ που είναι το τελικό προϊόν μεταβολισμού αμινοξέων και νουκλεϊκών οξέων

Η ακαθόριστη εθνική ευτυχία

Εκείνο το βράδυ, χωρίς να έχω προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο είχα μόλις διεισδύσει σε άγνωστα ως τότε εδάφη, που θα με στοίχειωναν για πολλά χρόνια : τα εδάφη των μεγαλοαστών. Και πιστέψτε με, αυτό τα ταπεινό πρώτο συνθετικό είναι που κάνει όλη τη διαφορά. Δεν ήταν θέμα χρημάτων. Ήταν θέμα στάσης. Εδώ τα λεφτά δεν μετρούσαν : δεν αποτελούσαν μέσο, πόσο μάλλον σκοπό. Ήταν βρισιά σχεδόν. Ήταν πλούσιοι αλλά αδιαφορούσαν παντελώς γι' αυτό. Αδιαφορούσαν για τα πάντα σχεδόν. Δεν επρόκειτο για κάποια προσεκτικά μελετημένη αρχή - που θα τους κατέτασσε απλώς στην κατηγορία των σνομπ -, αλλά για μια φυσική κατάσταση. Όλα όσα αντιπροσώπευαν μέχρι τότε, για μένα η τάξη, το φαίνεσθαι, η τήρηση των τύπων, έγιναν ξαφνικά χίλια κομμάτια
Οι μικροαστοί - και οι γονείς μου ανήκαν αναμφίβολα σε αυτήν την κατηγορία - υπάκουαν σε κανόνες. Οι μεγαλοαστοί δεν είχαν κανέναν. Έκαναν απλώς ότι τους άρεσε, τη στιγμή που τους άρεσε. Δεν φοβούνταν μην ενοχλήσουν, αυτή η ιδέα δεν τους περνούσε καν απ' το μυαλό. Πως θα μπορούσαν να ενοχλήσουν; Ήταν σπίτι τους παντού, σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Δεν επιθυμούσαν τίποτα, αφού τα είχαν ήδη όλα. Δεν είχαν να αποδείξουν τίποτα, τίποτα να κερδίσουν. Τους αρκούσε απλώς ν' αφήσουν το μακρύ ποτάμι της ζωής τους να ρέει όσο πιο γαλήνια γινόταν, παρατηρώντας, στο πέρασμα τους, με απόμακρο κι αδιάφορο ύφος, τον πρωτόγονο λαό που βρισκόταν σε κίνηση στις όχθες. Ο κόσμος τους ανήκε
                                                                                                   Francois Roux

Παρεμβολή στη γήρανση - 2

Επιβράδυνση γήρανσης
Οι μηχανισμοί που βελτιώνουν το προσδόκιμο ζωής και την υγεία κατά την γήρανση, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Φαίνεται ότι είναι πιθανόν με φάρμακα να επέμβουμε στη διαδικασία. Ο περιορισμός στην πρόσληψη τροφής αυξάνει την υγεία στη διάρκεια της γήρανσης όμως οι άνθρωποι δεν συμμορφώνονται εύκολα με αυτό. Πρόσφατες μελέτες έχουν προτείνει μείωση συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών, κυρίως ειδικών αμινοξέων, και φαίνεται ότι είναι πιό σημαντικό από τη μείωση θερμίδων. Επιπλέον η διαφοροποίηση στη δραστηριότητα συγκεκριμένων μεταβολικών και ενδοκρινικών μονοπατιών που συνδέονται με τη θρέψη φαίνεται ότι βοηθάει
Μεταλλάξεις που μειώνουν την δραστηριότητα του insulin/insulin-like growth factor signalling (IIS) μονοπατιού και το rapamycin (TOR) μονοπάτι φαίνεται ότι βελτιώνουν τη διάρκεια ζωής, αλλά και την υγεία σε πειραματόζωα. Πολλά από τα πειραματόζωα δείχνουν βελτίωση στο profile της γλυκόζης και στο ανοσολογικό profile και προφυλάσονται από οστεοπόρωση, καταρράκτη και δερματολογικά προβλήματα. Σ' αυτά τα μονοπάτια υπάρχουν αρκετά σημεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως φαρμακευτικοί στόχοι (αρκετές κινάσες, ραπαμυκίνη)
Το (IIS)/TOR επηρεάζει τη θρέψη, αυξητικούς παράγοντες, stress, μεταβολισμό και αναπαραγωγή. Είναι σαφές ότι συγκεκριμένες μειώσεις στη δραστηριότητα του βελτιώνουν συνολικά την υγεία στη διάρκεια της γήρανσης. Η πρόκληση είναι να καταλάβουμε ακριβώς πως γίνεται και να προφυλάξουμε από πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Στοχοποίηση γήρανσης και των νοσημάτων της
Αναλύσεις δείχνουν ότι η βελτίωση της διαδικασίας γήρανσης θα έχει τεράστια πλεονεκτήματα στην υγεία. Αυτό που φαίνεται είναι ένα ευρύ φάσμα πιθανής προληπτικής ιατρικής. Η ραπαμυκίνη φαίνεται ότι έχει ένα ευρύ θεραπευτικό φάσμα και παρόμοια χαρακτηριστικά δείχνουν η ασπιρίνη και η μετφορμίνη

Παρεμβολή στη γήρανση

Η αύξηση στη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής σημαίνει αυξημένο παράγοντα κινδύνου για ασθένειες που απειλούν τη ζωή. Πρόσφατες εργασίες έχουν γίνει, με γεννετικές μεταλλάξεις, δίαιτα και φάρμακα με σκοπό παράταση της διάρκειας ζωής και βελτίωση της υγείας κατά τη διάρκεια της γήρανσης
Αύξηση προσδόκιμου ζωής
Από τα μέσα του 19ου αιώνα το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί περίπου κατά 2.5 έτη /10 ετία. Αυτό οφείλεται στην αλλαγή του τρόπου ζωής, την βελτίωση της ιατρικής μέριμνας, τη βελτίωση της ποιότητας του νερού και της τροφής και την αντιμετώπιση φλεγμονών
Ωστόσο το κύριο πρόβλημα στην παράταση ζωής είναι ότι αυξάνει η πιθανότητα χρόνιων νοσημάτων, μεταβολικών, καρδιαγγειακών, νευροεκφυλιστικών και καρκίνου. Επομένως χρειάζεται οι άνθρωποι να παραμένουν υγιείς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα
Ένας τρόπος είναι η παρεμβολή στη διαδικασία της γήρανσης, ίσως με γεννετικές αλλαγές. Αν και η παρέμβαση μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τον οργανισμό και με τους επιμέρους ιστούς του κάθε οργανισμού ωστόσο φαίνεται να υπάρχει δυνατότητα. Οι γεννετικές μεταλλάξεις και η αλλαγή στον τρόπο ζωής (δίαιτα/φάρμακα) φαίνεται ότι βελτιώνει τη διάρκεια ζωής σε πειραματόζωα. Παρόμοιες παρεμβάσεις βελτιώνουν και την υγεία υπονοώντας ότι υπάρχουν ομοιότητες στους μηχανισμούς γήρανσης
Tι μας γερνάει;
Είναι βιολογικό μυστήριο. Η εικονική αθανασία των κυτταρικών γραμμών είναι σαφώς δυνατή. Όλα τα κύτταρα προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο (κοινός γεννετικός κώδικας). Οι οργανισμοί συνήθως διατηρούνται νέοι κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης τους και με την έναρξη της αναπαραγωγής αρχίζει η διαδικασία της γήρανσης. Όμως δεν είναι ξεκάθαρο σε κάθε οργανισμό, πως ακριβώς ξεκινάει και τι συμβάλλει στον κίνδυνο ανάπτυξης νοσημάτων. Συνήθη χαρακτηριστικά γήρανσης είναι αστάθεια του γεννετικού υλικού, τριβή τελομερών, απορύθμιση ανίχνευσης θρεπτικών υλικών, επιγεννετικές μετατροπές, απώλεια πρωτεόστασης, δυσλειτουργία μιτοχονδρίων, εξάντληση πολυδύναμων κυττάρων, διακοπή κυτταρικής επικοινωνίας. Όλα αυτά συμβαίνουν σε διαφορετικά στάδια στους διάφορους ιστούς, και σε διαφορετικό βαθμό. Η λειτουργική τους σημασία είναι αντικείμενο μελέτης. Στους πολυκύτταρους οργανισμούς η εικόνα είναι πολύπλοκη, διότι μπορεί ένας ιστός να επηρεάζει τη γήρανση άλλων ιστών

Λειτουργική υποθαλαμική αμηνόρροια - 2

Χρόνια ανωοθυλακιορρηξία που δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια. Ο όρος "λειτουργική" υποδηλώνει ότι η βελτίωση της συμπεριφοράς (ως αιτιολογικού παράγοντα) μπορεί να αποκαταστήσει τη λειτουργία των ωοθηκών. Η αιτία είναι η μείωση της παλμικής έκκρισης του GnRH με αποτέλεσμα ανεπαρκή επίπεδα FSH/LH για διατήρηση πλήρους ωοθηκικής λειτουργίας. Τα νευροδιαβιβαστική σήματα που επιδρούν στον GnRH είναι και κατασταλτικά και διεγερτικά και συντονίζουν την έκκριση GnRH με το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον
Οξεία στέρηση θρέψης μειώνει την παλμικότητα της LH. Μεταβολικοί παράγοντες επηρεάζουν την αναπαραγωγή. Στις αθλήτριες, συχνά καταναλώνονται περισσότερες θερμίδες από αυτές που προσλαμβάνουν με την διατροφή τους και επιπλέον υπάρχει και υπερκορτιζολαιμία που επιδρά στον άξονα υποθαλάμου/υπόφυσης. Ψυχολογικές επιρροές και υπερβολικό stress επίσης επηρεάζουν τον άξονα . Φάρμακα (π.χ. διφαινύλια) μπορεί να επηρεάσουν την νευρωνική δραστηριότητα
Η κισπεπτίνη επίσης έχει σημαντικό ρόλο στην έναρξη έκκρισης GnRH στην εφηβεία. Ίσως η οδός της κισπεπτίνης είναι η τελική κοινή οδός όλων των συστημάτων που επηρεάζουν τη σηματοδότηση και συνδέονται με μειωμένη παλμικότητα του GnRH
To "stress system" του εγκεφάλου επηρεάζει την CRH, τους πυρήνες του υποθαλάμου, το κεντρικό συμπαθητικό νευρικό σύστημα και το σύστημα locule ceruleus/νοραδρεναλίνης. Ενεργοποιείται ο άξονας και το αυτόνομο νευρικό σύστημα και οδηγούν σε νευροενδοκρινείς αλλοιώσεις
H κατάλληλη παρέμβαση μπορεί να υποστηρίξει την νευροενδοκρινική, μεταβολική και ωοθηκική ανάρρωση 
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι είναι καθυστέρηση εφηβείας, αμηνόρροια, υπογονιμότητα και μακροχρόνιες επιπτώσεις λόγω χαμηλών οιστρογόνων. Η μεγαλύτερη διάρκεια αμηνόρροιας συνήθως σημαίνει και μεγαλύτερο χρόνο αποκατάστασης. Ένα μακροπρόθεσμος αλλά σημαντικός κίνδυνος είναι η απώλεια οστού αλλά και η αδυναμία να αποκτήσει η γυναίκα την μέγιστη οστική πυκνότητα. Επαναλαμβανόμενα stress κατάγματα αναφέρονται σε χορεύτριες μπαλλέτου σε ποσοστό μέχρι και 30% . Περιορισμένες μελέτες υποστηρίζουν την πιθανότητα πρόωρου τοκετού ή και μικρών για την κύηση εμβρύων σε γυναίκες με αμηνόρροια, και κυρίως όταν προέρχεται από διατροφική διαταραχή. Επίσης μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι η χρόνια υπο/οιστρογοναιμία μπορεί να σχετίζεται με αθηροσκλήρυνση των στεφανιαίων αρτηριών