Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2022

Νόστος

 Όταν ήμουν παιδί, στο δασωμένο Βορρά, πριν μάθω ότι οι εποχές είναι τέσσερις, νόμιζα ότι ήταν πολλές: η εποχή της βραδυνής καταιγίδας, η εποχή της σιωπηλής αστραπής, η εποχή της υπαίθριας φωτιάς στο δάσος, η εποχή του ματωμένου ίχνους στο χιόνι, των κρουσταλλιασμένων δέντρων, των δέντρων που έγερναν, των δέντρων που έσταζαν δάκρυα, των δέντρων που λαμπύριζαν, των δέντρων που είχαν μακριές γενειάδες από βρύα, των δέντρων που σείονταν μόνο στις κορφές τους, των φυλλοβόλων δέντρων. Μου άρεσε η εποχή του αστραφτερού χιονιού, του αχνιστού χιονιού, του τριζάτου χιονιού, ακόμα και του βρόμικου χιονιού και του πετρωμένου χιονιού, γιατί προμήνυαν την εποχή των ανθισμένων λουλουδιών δίπλα στο ποτάμι.

Αυτές οι εποχές ήταν σαν επισκέπτες μας, σημαντικοί και ιεροί, και καθεμιά τους είχε δικούς της προάγγελους: ανοιχτά κουκουνάρια, κλειστά κουκουνάρια, μυρωδιά σάπιων φύλων, μυρωδιά επερχόμενης βροχής, μαλλιά που τρίζουν, μαλλιά που δεν στέκονται, μαλλιά που ηλεκτρίζονται, πόρτες με χαλαρούς μεντεσέδες, πόρτες με σφιχτούς μεντεσέδες, πόρτες πιτσικαρισμένες, τζάμια καλυμμένα με χιονένια πάχνη, τζάμια καλυμμένα με υγρά ανθοπέταλα, τζάμια γεμάτα κίτρινη γύρη, τζάμια πιστσιλισμένα με κόμμι. Και το δέρμα μας είχε τους κύκλους του : κατάξερο, ιδρωμένο, τραχύ, ηλιοκαμένο, απαλό.

Τετάρτη 26 Ιανουαρίου 2022

Τα συστατικά της αιχμαλωσίας

 Πάρε μια αυθεντική. Εξημέρωσε την από νωρίς, κατά προτίμηση πριν αρχίσει να μιλάει ή να περπατάει. Υπέρ-κοινωνικοποίησε την σε ακραίο βαθμό. Κάνε την να πεινάει για την άγρια ψυχή της. Απομάκρυνε την από τα βάσανα και τις ελευθερίες των άλλων ώστε να μην έχει μέτρο σύγκρισης. Δείξε της μια μόνο οπτική γωνία. Παράτησε τη στερημένη (ή παγωμένη ή διψασμένη), να τη βλέπουν όλοι γύρω της, μα κανένας να μη μιλάει. Κάνε τη να μη δίνει σημασία στο σώμα της, ώστε να σπάσει η σχέση της με αυτό. Άφησε την ελεύθερη σε ένα περιβάλλον όπου μπορεί να κάνει κατάχρηση όλων όσων της ήταν μέχρι πρότινος απαγορευμένα, πράγματα συναρπαστικά και επικίνδυνα. Δώσε της φίλους εξίσου στερημένους, που την ενθαρρύνουν στις ακραίες συμπεριφορές της. Αδιαφόρησε εντελώς για το τραυματισμένο της ένστικτο αυτοπροστασίας. Άφησε δίπλα της την υπόνοια του Θανάτου, ως συνέπεια των υπερβολών της (ελάχιστο φαγητό, υπερβολικό φαγητό, ναρκωτικά, ελάχιστος ύπνος, υπερβολικός ύπνος κ.λπ.)  . Παράτησε τη να παλεύει να αποκαταστήσει την περσόνα του "καλού κοριτσιού" και να το πετυχαίνει, αλλά μόνο σποραδικά. Και τέλος άφησε τη να ξανακυλήσει σε ακρότητες σωματικές και ψυχικές, που θα την εξοντώσουν είτε αυτές καθαυτές είτε η κατάχρηση τους (αλκοόλ, σεξ, μανίες, υποχωρήσεις, άσκηση εξουσίας κ.λπ.). Τώρα είναι παγιδευμένη. Αντίστρεψε τη διαδικασία και θα μάθει να είναι ελεύθερη. Γιάτρεψε τα ένστικτα της και θα γίνει και πάλι δυνατή.

Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2022

Delirium Graecum

 Αθήνα Ρώμη Ιερουσαλήμ (με τις φωτεινές κσι σκοτεινές τους πλευρές) και το αυτόχθον πολιτιστικό στοιχείο των λαών της Ευρώπης, αυτή η εκ των διαφερόντων αρμονία, συνιστά το δυτικό πολιτισμό. Οι Έλληνες στάθηκαν πρωτοπόροι σε καίριους τομείς : λογοτεχνία, γραφή, εκπαίδευση. φιλοσοφία, επιστήμη, θέατρο, τέχνη, πολιτική, αθλητισμός, ιδέες και θεσμοί. Η αρχαία ελληνική "έβαψε" ανεξίτηλα και εξακολουθεί να χρωματίζει τις ευρωπαϊκές γλώσσες, λατινογενείς και μη.

Η πορεία της Ελληνικής προς τη Δύση ήταν σκολιά και ανάντης. Οι άποικοι της Μεγάλης Ελλάδας δώρισαν στους λαούς της ιταλικής χερσονήσου το αλφάβητο και πληθώρα λέξεων. Αργότερα για να εκπολιτίσουν οι Ρωμαίοι την αγροκτηνοτροφική και στρατοκρατούμενη κοινωνία τους αναγκάστηκαν να εισαγάγουν από την Ελλάδα διδασκάλους, λόγιους, καλλιτέχνες και προπάντων λογοτεχνικά πρότυπα.

Ο χριστιανισμός έχει τις ρίζες του στη μονοθεϊστική Ιουδαία. Η διδασκαλία του Ιησού καταγράφηκε στα ελληνικά και οι Απόστολοι διέδωσαν τη θρησκεία σε ελληνόφωνους πληθυσμούς. Το βασικό λεξιλόγιο του χριστιανισμού απλώς μεταγράφηκε στα λατινικά. Για ένα διάστημα κατά τον Μεσαίωνα, τα ελληνικά ήταν γνωστά σε ένα πολύ στενό κύκλο θεολόγων, φιλοσόφων, αλχημιστών και ιατρών.

Οι Έλληνες λόγιοι που κατέφυγαν μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στη Δύση, μεταλαμπάδευσαν τη μελέτη του αρχαίου κόσμου, δίδαξαν τα ελληνικά γράμματα και συνέβαλαν αποφασιστικά στην Αναγέννηση. Έκτοτε μια στρατιά από λογίους, ουμανιστές και επιστήμονες αντλώντας από τη βαθύπλουτη Αρχαιοελληνική εμπλουτίζουν συνεχώς την Λατινική, που παρέμεινε διεθνής γλώσσα ορισμένων επιστημών ως τον 19αι.

Από πρόσφατες στατιστικές μελέτες ο αριθμός των ελληνικών λέξεων αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο σε κάθε νέα έκδοση λεξικών ευρωπαϊκών χωρών και η τάση χαρακτηρίζεται ως delirium graecum. Η πληθωρική παρουσία της Ελληνικής είναι ευεξήγητη. Σεβασμός στην παράδοση, αίγλη του παλαιού και αριστοκρατικού, μεγάλη ευχέρεια στην παραγωγή και σύνθεση, πλούτος και ουδετερότητα διασφαλίζουν στην Ελληνική μιαν επίζηλη θέση στους καλλιεργημένους κώδικες επικοινωνίας.

Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2022

ΑΜΗ και ορμόνες

 Οιστρογόνα : παράγονται από τη δράση της FSH των αναπτυσσόμενων ωοθυλακίων, με την αρωματοποίηση των ανδρογόνων που εκκρίνονται από τα κύτταρα theca και διαχέονται από τη βασική μεμβράνη των ωοθυλακίων. Οι περισσότερες μελέτες, in vitro και in vivo, συνάδουν με μια ανασταλτική δράση των οιστρογόνων, και της οιστραδιόλης (Ε2) ειδικότερα, στην έκφραση AMH και AMHR2 κατά την ανάπτυξη των ωοθυλακίων. Φαίνεται ότι τα επίπεδα AMH μειώνονται σημαντικά από 5 ημέρες πριν έως 2 ημέρες μετά την ωορρηξία. Οι μελέτες ανέφεραν αρνητική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων AMH και οιστραδιόλης τόσο στον ορό όσο και στα ωοθυλακικά υγρά μέχρι την ημέρα χορήγησης της hCG. Ωστόσο, η ευαισθησία των GCs στην E2 θα μπορούσε να εξαρτάται από το στάδιο διαφοροποίησής τους, επειδή τόσο η έκφραση AMH mRNA όσο και η έκκριση AMH από GCs από μικρά βόεια ωοθυλάκια δεν επηρεάστηκαν από την E2. Αυτή η διαφορά των επιδράσεων της Ε2 στην έκφραση της ΑΜΗ σύμφωνα με τα στάδια των ωοθυλακίων θα μπορούσε να οφείλεται σε διακυμάνσεις στα επίπεδα των 2 πυρηνικών υποδοχέων οιστρογόνου (ESR1 και ESR2). Επειδή τα GCs εκφράζουν κυρίως ESR2 κατά την όψιμη ωοθυλακική φάση, είναι πιθανό η μείωση της έκφρασης της AMH κατά τη θυλακιογένεση να οφείλεται στην ανασταλτική δράση της Ε2, η σύνθεση της οποίας διεγείρεται από την FSH και η οποία σταδιακά υπερνικά τις διεγερτικές επιδράσεις της FSH.

Ανδρογόνα : παράγονται από τα κύτταρα theca υπό την επίδραση της LH . Υποδοχείς τους βρίσκονται άφθονοι κυρίως στα κοκκιώδη κύτταρα (GCs). Πολυάριθμες μελέτες έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα της ρύθμισης της έκφρασης AMH από ανδρογόνα in vivo και in vitro . Ωστόσο, μέχρι στιγμής, αυτά τα αποτελέσματα οδήγησαν σε θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα, ή σε πλήρη απουσία, οποιωνδήποτε επιδράσεων των ανδρογόνων στην έκφραση της AMH. Σε γυναίκες με φυσιολογική ωορρηξία, οι περισσότερες μελέτες δεν βρήκαν συσχέτιση μεταξύ της AMH και των επιπέδων ανδρογόνων στο πλάσμα ή στο ωοθυλακικό υγρό.

Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2022

Μηχανισμός δράσης ΑΜΗ

 Για να γίνει ενεργό στους ανθρώπους, το πρόδρομο AMH 140-kDa πρέπει να διασπαστεί. Η προκύπτουσα περιοχή Ν 110 kDa και η C-τερματική περιοχή των 25 kDa που φέρει τη βιοδραστική θέση AMH, παραμένουν αμφότερα συνδεδεμένα. Τόσο το πρόδρομο AMH όσο και οι μη ομοιοπολικές μορφές του φαίνεται να έχουν παρόμοιους χρόνους ημιζωής στον γυναικείο ορό (3-4 ώρες). Η AMH μεταδίδει κυρίως τα σήματα της μέσω της οδού SMAD . Κινητοποιεί υποδοχείς, και επάγει φωσφορυλίωση πρωτεϊνών. Εκτός από τη οδό σηματοδότησης SMAD, επίσης μπορεί να ενεργοποιήσει την οδό πυρηνικού παράγοντα-κΒ (NF-κB) σε κυτταρικές σειρές καρκίνου του μαστού.

Ο ανθρώπεια AMH περιέχει θέσεις δέσμευσης για αρκετούς μεταγραφικούς παράγοντες που εμπλέκονται στη σεξουαλική διαφοροποίηση (sex-determining region Y–related HMG Box 9, and GATA4). Ο ρόλος τους στη ρύθμιση της έκφρασης της AMH έχει μελετηθεί κυρίως στο πλαίσιο της εμφάνισής της στα κύτταρα Sertoli κατά την ανδρική σεξουαλική διαφοροποίηση. Αντίθετα, η αναστολή της έκφρασης της AMH στην εμβρυϊκή ωοθήκη έχει λάβει μικρή προσοχή. Είναι πιθανό ότι η καταστολή της AMH στην εμβρυϊκή ωοθήκη προκαλείται από τους 2 κύριους γενετικούς δρόμους που εμπλέκονται στη διαφοροποίηση των ωοθηκών.

Ρύθμιση από γοναδοτροπίνες

Έχει διεξαχθεί μεγάλος αριθμός μελετών σχετικά με τη σχέση της AMH με την FSH και την LH, τις ορμόνες που εκκρίνονται από τα γοναδοτροπικά κύτταρα της πρόσθιας υπόφυσης υπό τον έλεγχο της GnRH που παράγεται από τους νευρώνες του υποθαλάμου. Σε όλα τα είδη θηλαστικών, η FSH διεγείρει την ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση των ωοθυλακίων και η LH υποστηρίζει την τελική τους ωρίμανση και πυροδοτεί την ωορρηξία. Στην ωοθήκη, τα GC (κοκκιώδη κύτταρα) όλων των αναπτυσσόμενων ωοθυλακίων, συμπεριλαμβανομένων των πρώιμων ωοθυλακίων που είναι ανεξάρτητα από την FSH για την αρχική τους ανάπτυξη, εκφράζουν υποδοχείς FSH. Οι υποδοχείς LH είναι παρόντες στα θηλυκά κύτταρα των πρώιμων ωοθυλακίων, στα GC των ωοθυλακίων και στα ωχρινικά κύτταρα του ωχρού σωματίου. Οι περισσότερες μελέτες αναφέρουν ότι τα επίπεδα AMH και FSH συσχετίζονται αντιστρόφως κατά την ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών με FSH. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θεραπεία με FSH διεγείρει την παραγωγή οιστρογόνων, η οποία αναστέλλει την έκφραση της AMH, και επίσης τροποποιεί δραματικά τη σύνθεση της δεξαμενής των ωοθυλακίων, μειώνοντας τον αριθμό των ωοθυλακίων που εκφράζουν περισσότερο την AMH. Είναι πιθανό ότι η θετική επίδραση της FSH στην έκφραση της AMH εξουδετερώνεται από τα οιστρογόνα.

Λίγες μελέτες έχουν ασχοληθεί με τη μοναδική επίδραση της LH στην έκφραση της AMH. In vitro, σε ανθρώπινα ωχρινοποιημένα GC από γυναίκες με φυσιολογική ωορρηξία που καλλιεργήθηκαν χωρίς ανοσοενισχυτικό, η LH βρέθηκε να μην έχει καμία επίδραση τόσο στην έκφραση του AMH mRNA όσο και στην έκφραση πρωτεΐνης. 

Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2022

ΑΜΗ και γυναικεία αναπαραγωγή

 Η αντι-Müllerian ορμόνη (AMH), αποδείχθηκε ότι συντίθεται από την ωοθήκη τη δεκαετία του 1980. Έχει πλέον διαπιστωθεί ότι η ΑΜΗ ρυθμίζει τα διάφορα στάδια της ωοθυλακιογένεσης και ότι έχει νευροενδοκρινικές επιδράσεις. Από την άλλη πλευρά, έχει επίσης αναγνωριστεί η σημασία της AMH ορού ως αξιόπιστου δείκτη της ωοθηκικής εφεδρείας και ως χρήσιμου εργαλείου στην πρόβλεψη του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) και της πρωτοπαθούς ωοθηκικής ανεπάρκειας. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, ένας μεγάλος αριθμός αποδεικτικών στοιχείων δείχνει τη συμμετοχή της AMH στην παθογένεση του PCOS.

Η αντι-Müllerian ορμόνη (AMH) είναι μέλος της υπεροικογένειας TGF-β που μεταδίδει τα αποτελέσματά της μέσω ενός συγκεκριμένου υποδοχέα τύπου II που ονομάζεται AMHR2 και μέσω των υποδοχέων τύπου Ι ALK2/ACVR1, ALK3/BMPR1A, ή ALK6/BMPR1B και τις πρωτεΐνες SMAD1, SMAD5 ή SMAD8, τις οποίες η AMH μοιράζεται με τις μορφογενετικές πρωτεΐνες των οστών (BMPs). Η ύπαρξη της AMH υποστηρίχθηκε τη δεκαετία του 1950 από τον καθηγητή Alfred Jost ως η ορμόνη που παράγεται από τους εμβρυϊκούς όρχεις και που είναι υπεύθυνη σε αρσενικά έμβρυα για την υποχώρηση των πόρων του Müller. Η AMH εκφράζεται επίσης στα θηλυκά από τις ωοθήκες, όπου ρυθμίζει τη θυλακιογένεση. Στην κλινική πράξη, η AMH ορού είναι ένας δείκτης της αυξανόμενης δεξαμενής των ωοθυλακίων , η οποία συσχετίζεται με το μέγεθος της δεξαμενής αρχέγονων ωοθυλακίων , καθιστώντας την AMH ορού έναν αξιόπιστο δείκτη του αποθεματικού των ωοθηκών .Είναι ιδιαίτερα αυξημένη σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), την κύρια αιτία της υπογονιμότητας στις γυναίκες. Η AMH ορού είναι επίσης δείκτης ανταπόκρισης στην ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών από γοναδοτροπίνες. Πρόσφατα ΑΜΗ και υποδοχείς της έχουν επίσης ανιχνευθεί σε άλλα όργανα εκτός από τις ωοθήκες, όπως ο υποθάλαμος , η υπόφυση , οι μαστοί , η μήτρα και ο πλακούντας , αλλά και στους πνεύμονες, και στους κινητικούς νευρώνες , επεκτείνοντας περαιτέρω την έννοια των εξω-Müllerian επιδράσεων της AMH.

Το AMH cDNA και το γονίδιο κλωνοποιήθηκαν για πρώτη φορά το 1986 σε βοοειδή και σε ανθρώπους. Το μέγεθος 2,1 kb του ανθρώπινου AMH mRNA είναι το ίδιο στους εμβρυϊκούς όρχεις και στα ωοθυλάκια. Το ανθρώπινο γονίδιο AMH, εντοπισμένο στο χρωμόσωμα 19, 19p13.3, μεταγράφεται σε mRNA, το οποίο στη συνέχεια μεταφράζεται σε μονομερές 560 αμινοξέων (aa) για να σχηματίσει, μετά τον διμερισμό, την AMH-140-kDa πρόδρομο μόριο. Αυτό το πρόδρομο διασπάται στις Ν- και Ο-τελικές περιοχές που παραμένουν συνδεδεμένες σε ένα μη ομοιοπολικό σύμπλοκο. Στην ωοθήκη η ΑΜΗ παράγεται από τα κοκκιώδη κύτταρα. Η έκφραση της ξεκινά από την έναρξη της ωοθυλακιογένεσης (η οποία ξεκινά πριν ή μετά τη γέννηση, ανάλογα με το είδος) και συνεχίζεται μέχρι την εμμηνόπαυση. Τα επίπεδα AMH στον ορό αντικατοπτρίζουν την αυξανόμενη δεξαμενή των ωοθυλακίων, υποδεικνύοντας ότι η κυκλοφορούσα AMH είναι κυρίως ωοθηκικής προέλευσης. Τα επίπεδα AMH στον ορό μειώνονται επομένως με την ηλικία αλλά δεν ποικίλλουν σημαντικά κατά τη διάρκεια των εμμηνορροϊκών κύκλων .Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, από το δεύτερο τρίμηνο έως το τέλος της κύησης, τα επίπεδα της AMH μειώνονται προοδευτικά έως ότου φτάσουν τα επίπεδα που αναφέρονται σε μη έγκυες γυναίκες με χαμηλό απόθεμα ωοθηκών.

Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2022

Αλάτι και αγγειακός τόνος

 Ένα άλλο μυστήριο είναι η σχέση μεταξύ του όγκου του εξωκυττάριου όγκου (ECF) και του αγγειακού τόνου. Τα άτομα με σύνδρομο Gitelman που προκαλείται από δυσλειτουργία NCC στους νεφρούς έχουν περιφερική αγγειοδιαστολή, παρά τα υψηλά επίπεδα αγγειοτενσίνης II στην κυκλοφορία. Η αγγειοδιαστολή φαίνεται να προκαλείται από δευτερογενή διαταραχή της υπομονάδας α μιας ετεροτριμερούς πρωτεΐνης που δεσμεύει το νουκλεοτίδιο της γουανίνης (G-protein)-ένα βασικό μόριο σηματοδότησης στην αγγειοσύσπαση που προκαλείται από την αγγειοτενσίνη II. Αντίθετα η υπέρταση που προκύπτει από τα αλατοκορτικοειδή προκαλείται αρχικά από αύξηση του εξωκυττάριου όγκου η οποία μετά από 5-8 εβδομάδες υποχωρεί στο φυσιολογικό εύρος ενώ η υπέρταση διατηρείται με αυημένη αγγειακή αντίσταση.

Η μηχανιστική βάση για τη σύνδεση μεταξύ του όγκου του ECF και του αγγειακού τόνου παραμένει αμφιλεγόμενη. Η αυτορρύθμιση ολόκληρου του σώματος, με την οποία η ροή του αίματος προσαρμόζεται για να καλύψει τις απαιτήσεις των ιστών για οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, μπορεί να ευθύνεται για τη σύνδεση, τουλάχιστον εν μέρει. Αυτό το φαινόμενο εξηγεί πιθανώς την αγγειοδιαστολή και την αυξημένη καρδιακή παροχή που παρατηρείται σε ασθενείς με χρόνια αναιμία. Ωστόσο, πολλοί ερευνητές αμφισβητούν τον ρόλο της αυτορρύθμισης ολόκληρου του σώματος.

Διατροφή και ευαισθησία στο αλάτι

Πέρα από τη μείωση της πρόσληψης αλατιού, μια συνολική τροποποίηση του διατροφικού προτύπου είναι σημαντική για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Τα υψηλά επίπεδα διαιτητικού καλίου και φυτικών ινών έχουν πρόσφατα συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή.Η υψηλή πρόσληψη καλίου όχι μόνο μειώνει την αρτηριακή πίεση αλλά και εντυπωσιακά μειώνει την ευαισθησία στο αλάτι. Αυτή η μείωση οφείλεται πιθανώς εν μέρει σε άμεσες επιδράσεις του καλίου στο αγγειακό ενδοθήλιο, πιθανώς μεσολαβούμενη από την ενεργοποίηση της Na+/K+ ATPase ή αλλαγές στην παραμόρφωση των ενδοθηλιακών κυττάρων και στην απελευθέρωση μονοξειδίου του αζώτου. Ο νεφρός ελέγχει έναν διακόπτη καλίου, που παίζει κεντρικό ρόλο και δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση του καλίου έναντι της απέκκρισης νατρίου. Η ύπαρξη του διακόπτη καλίου εξηγεί το «παράδοξο της αλδοστερόνης»: πώς μια μεμονωμένη ορμόνη, η αλδοστερόνη, μπορεί να οδηγήσει σε καλλιούρηση υπό ορισμένες συνθήκες και σε κατακράτηση νατρίου υπό άλλες. Ο διακόπτης φαίνεται να είναι ιδανικά προσαρμοσμένος για τα πιο διακοπτόμενα πρότυπα κατανάλωσης. Δεδομένου ότι η χαμηλή κατανάλωση καλίου πιέζει τον διακόπτη για διατήρηση του καλίου σε βάρος της αύξησης του νατρίου, μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία στο αλάτι, παρέχοντας μια εξήγηση για τον τρόπο με τον οποίο το διαιτητικό κάλιο μετριάζει την ευαισθησία στο αλάτι. 

Έχει προταθεί ότι οι διαιτητικές ίνες μειώνουν την αρτηριακή πίεση και αλλάζουν την ευαισθησία στο αλάτι, ίσως μέσω του μικροβιώματος του εντέρου.Τα βακτήρια στο παχύ έντερο ζυμώνουν τις ίνες και παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, τα οποία ενεργοποιούν τους υποδοχείς που συνδέονται με την πρωτεΐνη G (GPR43 και GPR109A ) στους νεφρούς, τις αρτηρίες, την καρδιά και τα κύτταρα του ανοσοποιητικού για την τόνωση των αντιυπερτασικών αποκρίσεων, συμπεριλαμβανομένης της διέγερσης των αντιφλεγμονωδών ρυθμιστικών Τ (Treg) κυττάρων. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η ενεργοποίηση φλεγμονωδών ανοσοκυττάρων προάγει την υπέρταση και τη βλάβη των τελικών οργάνων. Το υψηλό διαιτητικό νάτριο αλλάζει επίσης τη σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου, προκαλώντας εξάντληση των γαλακτοβάκιλλων. Η απόκριση ενεργοποιεί τα βοηθητικά Τ (Th17) κύτταρα τύπου 17 και προκαλεί υπέρταση ευαίσθητη στο άλας. Σε μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες, μεγαλύτερη αφθονία Lactobacillus paracasei συσχετίστηκε με χαμηλότερο αρτηριακή πίεση και χαμηλότερη διατροφική πρόσληψη νατρίου. Ωστόσο σε πρόσφατες μετα-αναλύσεις υπάρχει ελάχιστη υποστήριξη σε δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες.

Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2022

Αλάτι και αρτηριακή πίεση

 Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει ενδιαφέρον για τους μηχανισμούς με τους οποίους η πρόσληψη αλατιού αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Πρέπει να αλλάξει η διαχείριση αλατιού από τους νεφρούς για να προκύψει υπέρταση. Άλλοι μηχανισμοί μπορεί να είναι πρωτοπαθής αγγειακή δυσλειτουργία, πρωτοπαθής δυσλειτουργία του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού πιθανά λόγω υπερτονικότητας του δέρματος.

Σχεδόν όλες οι μονογονιδιακές διαταραχές της αρτηριακής πίεσης επηρεάζουν τον μεταβολισμό του άλατος στα νεφρά. Το σύνδρομο Gitelman και το σύνδρομο Gordon (οικογενής υπερκαλιαιμική υπέρταση) είναι ενδεικτικές. Και οι δύο διαταραχές επηρεάζουν τον ευαίσθητο στα θειαζίδια συμμεταφορέα NaCl (NCC), που εκφράζεται κυρίως στο άπω σπειροειδές σωληνάριο. Στο σύνδρομο Gitelman, οι μεταλλάξεις NCC με απώλεια λειτουργίας οδηγούν σε απώλεια αλατιού και υπόταση, παρά το ενεργοποιημένο σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης. Στην οικογενή υπερκαλιαιμική υπέρταση, η ανώμαλη σηματοδότηση της κινάσης WNK (χωρίς λυσίνη [K]) ενεργοποιεί το NCC, οδηγώντας σε υπερβολική επαναρρόφηση άλατος και υπέρταση, παρά τα φυσιολογικά επίπεδα αλδοστερόνης. Τόσο η υπέρταση όσο και η υπερκαλιαιμία σε ασθενείς με οικογενή υπερκαλιαιμική υπέρταση διορθώνονται με θειαζίδες, υποδηλώνοντας ότι η υπερβολική απορρόφηση άλατος από το NCC είναι υπεύθυνη για τη διαταραχή.

Η ανάπτυξη μιας μοριακής εργαλειοθήκης για το νεφρό επέτρεψε πρόσφατα στους ερευνητές να αντιμετωπίσουν ερωτήματα. Μια σειρά πειραμάτων αποκάλυψε ότι ο ειδικός χειρισμός του NCC για τα νεφρικά κύτταρα είναι επαρκής για να οδηγήσει σε αρτηριακή πίεση που εξαρτάται από το αλάτι .Η δραστηριότητα του NCC εξαρτάται από την SPAK : STE20/SPS1–related proline/alanine–rich kinase , η οποία δεσμεύεται και φωσφοενεργοποιεί το NCC. Η κυτταρική έκφραση μιας ενεργής μορφής SPAK στο περιφερικό σωληνάριο είναι επαρκής για να προκαλέσει κατακράτηση νατρίου και ευαίσθητη στο άλας υπέρταση, και διορθώνεται με θειαζιδικά διουρητικά.

Η αλατο-ευαίσθητη υπέρταση είχε προταθεί αρχικά ως αποτέλεσμα της υπερβολικής κατακράτησης αλατιού, αλλά φαίνεται ότι υπάρχουν και άλλα αίτια. Η αύξηση της πρόσληψης νατρίου αυξάνει το νάτριο στο σύνολο του σώματος αλλά η υπόθεση της αγγειακής δυσλειτουργίας υποστηρίζει ότι η αποτυχία της αγγειοδιαστολής που προκαλείται από τη Ν-μεθυλ-d-αργινίνη κατά τη διάρκεια της φόρτωσης αλατιού διαφοροποιεί τα άτομα που είναι ευαίσθητα στο άλας από τα άτομα που δεν είναι ευαίσθητα στο αλάτι. Στη δοκιμή μηχανισμών ευαισθησίας στο άλας, φάνηκε ότι δεν απαιτείται διεύρυνση του όγκου του ECF και ότι η αγγειακή δυσλειτουργία των νεφρών μπορεί να διαδραματίσει γενετικό ρόλο. Πρωτοπαθείς διαφορές στην περιφερική αγγειακή αντίσταση δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ευαισθησία στο αλάτι, επομένως πρέπει να υπάρχει και ένα νεφρικό συστατικό. Ωστόσο, η υπερβολική κατακράτηση αλατιού και νερού είναι χαρακτηριστικό ορισμένων μορφών ευαισθησίας στο αλάτι, όπως η χρόνια νεφρική νόσος, η οποία συνήθως ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό σε διουρητικούς παράγοντες. 

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2022

Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους

 Στην αρχή της ζωής μας η θηλυκή ματιά είναι φοβερά αφελής, που σημαίνει ότι συναισθηματικά ελάχιστα κατανοούμε το συγκαλυμμένο. Αλλά αυτό είναι ένα σημείο από όπου εκκινούμε όλες. Είμαστε αφελείς, μπλέκουμε σε δύσκολες και περίπλοκες καταστάσεις. Κι όσο μένουμε αμύητες σε αυτά τα ζητήματα τόσο ευάλωτες γινόμαστε, καθώς βλέπουμε μόνο το εμφανές. 

Στον κόσμο των λύκων, όταν η λύκαινα αφήνει τα κουτάβια της και πάει να κυνηγήσει, αυτά προσπαθούν να βγουν από το λημέρι και να την ακολουθήσουν στο μονοπάτι. Τότε τους γρυλίζει, ορμάει καταπάνω τους, τους κόβει τα ήπατα, και τα κάνει να τρέξουν κουτρουβαλώντας πίσω στο λημέρι. Η λύκαινα ξέρει ότι τα κουτάβια της δεν γνωρίζουν ακόμα πως να σταθμίσουν και να αξιολογήσουν τα άλλα πλάσματα του δάσους. Δεν γνωρίζουν ποιος είναι ο θηρευτής και ποιος όχι. Σιγά σιγά εκείνη θα τους μάθει, με το καλό και με το άγριο. 

Όπως τα λυκάκια έτσι και οι γυναίκες χρειάζεται να μυηθούν στην εξής γνώση : Οι εσωτερικοί και οι εξωτερικοί κόσμοι δεν είναι τόποι όπου μπορείς να είσαι πάντα αμέριμνη. Πολλές γυναίκες δεν έχουν λάβε καν τη βασική εκπαίδευση περί αρπακτικών , την οποία η λύκαινα δίνει στα κουτάβια της : Εάν είναι απειλητικό και σωματικά μεγαλύτερο σου βάλ'το στα πόδια. Αν είναι ασθενέστερο , δες τι θέλεις να κάνεις. Αν είναι άρρωστο, άφησε το μόνο του. Αν έχει αγκάθια, δηλητήριο, κυνόδοντες ή νύχια που σκίζουν σαν ξυράφι, οπισθοχώρησε και πάρε άλλη κατεύθυνση. Αν μυρίζει ωραία αλλά είναι τυλιγμένο γύρω από κάτι σαν μεταλλικά σαγόνια, παράτησε το και προχώρα.

                                                                                                 Clarissa Pinkola Estes