Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2022

Αλάτι και αρτηριακή πίεση

 Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει ενδιαφέρον για τους μηχανισμούς με τους οποίους η πρόσληψη αλατιού αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Πρέπει να αλλάξει η διαχείριση αλατιού από τους νεφρούς για να προκύψει υπέρταση. Άλλοι μηχανισμοί μπορεί να είναι πρωτοπαθής αγγειακή δυσλειτουργία, πρωτοπαθής δυσλειτουργία του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού πιθανά λόγω υπερτονικότητας του δέρματος.

Σχεδόν όλες οι μονογονιδιακές διαταραχές της αρτηριακής πίεσης επηρεάζουν τον μεταβολισμό του άλατος στα νεφρά. Το σύνδρομο Gitelman και το σύνδρομο Gordon (οικογενής υπερκαλιαιμική υπέρταση) είναι ενδεικτικές. Και οι δύο διαταραχές επηρεάζουν τον ευαίσθητο στα θειαζίδια συμμεταφορέα NaCl (NCC), που εκφράζεται κυρίως στο άπω σπειροειδές σωληνάριο. Στο σύνδρομο Gitelman, οι μεταλλάξεις NCC με απώλεια λειτουργίας οδηγούν σε απώλεια αλατιού και υπόταση, παρά το ενεργοποιημένο σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης. Στην οικογενή υπερκαλιαιμική υπέρταση, η ανώμαλη σηματοδότηση της κινάσης WNK (χωρίς λυσίνη [K]) ενεργοποιεί το NCC, οδηγώντας σε υπερβολική επαναρρόφηση άλατος και υπέρταση, παρά τα φυσιολογικά επίπεδα αλδοστερόνης. Τόσο η υπέρταση όσο και η υπερκαλιαιμία σε ασθενείς με οικογενή υπερκαλιαιμική υπέρταση διορθώνονται με θειαζίδες, υποδηλώνοντας ότι η υπερβολική απορρόφηση άλατος από το NCC είναι υπεύθυνη για τη διαταραχή.

Η ανάπτυξη μιας μοριακής εργαλειοθήκης για το νεφρό επέτρεψε πρόσφατα στους ερευνητές να αντιμετωπίσουν ερωτήματα. Μια σειρά πειραμάτων αποκάλυψε ότι ο ειδικός χειρισμός του NCC για τα νεφρικά κύτταρα είναι επαρκής για να οδηγήσει σε αρτηριακή πίεση που εξαρτάται από το αλάτι .Η δραστηριότητα του NCC εξαρτάται από την SPAK : STE20/SPS1–related proline/alanine–rich kinase , η οποία δεσμεύεται και φωσφοενεργοποιεί το NCC. Η κυτταρική έκφραση μιας ενεργής μορφής SPAK στο περιφερικό σωληνάριο είναι επαρκής για να προκαλέσει κατακράτηση νατρίου και ευαίσθητη στο άλας υπέρταση, και διορθώνεται με θειαζιδικά διουρητικά.

Η αλατο-ευαίσθητη υπέρταση είχε προταθεί αρχικά ως αποτέλεσμα της υπερβολικής κατακράτησης αλατιού, αλλά φαίνεται ότι υπάρχουν και άλλα αίτια. Η αύξηση της πρόσληψης νατρίου αυξάνει το νάτριο στο σύνολο του σώματος αλλά η υπόθεση της αγγειακής δυσλειτουργίας υποστηρίζει ότι η αποτυχία της αγγειοδιαστολής που προκαλείται από τη Ν-μεθυλ-d-αργινίνη κατά τη διάρκεια της φόρτωσης αλατιού διαφοροποιεί τα άτομα που είναι ευαίσθητα στο άλας από τα άτομα που δεν είναι ευαίσθητα στο αλάτι. Στη δοκιμή μηχανισμών ευαισθησίας στο άλας, φάνηκε ότι δεν απαιτείται διεύρυνση του όγκου του ECF και ότι η αγγειακή δυσλειτουργία των νεφρών μπορεί να διαδραματίσει γενετικό ρόλο. Πρωτοπαθείς διαφορές στην περιφερική αγγειακή αντίσταση δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ευαισθησία στο αλάτι, επομένως πρέπει να υπάρχει και ένα νεφρικό συστατικό. Ωστόσο, η υπερβολική κατακράτηση αλατιού και νερού είναι χαρακτηριστικό ορισμένων μορφών ευαισθησίας στο αλάτι, όπως η χρόνια νεφρική νόσος, η οποία συνήθως ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό σε διουρητικούς παράγοντες. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου