Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2021

Υποθαλαμική αμηνόρροια

 Η λειτουργική υποθαλαμική αμηνόρροια (FHA) είναι μια κοινή μορφή δευτερογενούς αμηνόρροιας χωρίς αναγνωρίσιμη οργανική αιτία. Όπως υποδηλώνει ο όρος «λειτουργική», το FHA μπορεί να αντιστραφεί εάν η πιθανή φυσιολογική αιτία μπορεί να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Ο μηχανισμός της FHA σχετίζεται με μείωση της παλμικότητας της GnRH, με αποτέλεσμα τη μείωση της παλμικότητας της LH και συνεπώς μειωμένα επίπεδα LH και FSH που κυκλοφορούν, με διαφορική μείωση της LH σε σχέση με τα επίπεδα της FSH. Η μειωμένη παλμικότητα της LH και τα χαμηλά επίπεδα οιστραδιόλης οδηγούν στη συνέχεια σε ανωοθυλακιορρηξία και διακοπή της περιόδου με επακόλουθη μείωση της οιστραδιόλης, και διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Η καταστολή της παλμικότητας GnRH είναι μια αναγνωρισμένη επιπλοκή του ψυχολογικού στρες (με την αλλαγή σχολείων, τη διάλυση των σχέσεων και το οικογενειακό πένθος, ασθένειες) της διαταραγμένης διατροφής (αναταξινομήθηκαν το 2007 ως χαμηλή διαθεσιμότητα ενέργειας (EA) με ή χωρίς διατροφική διαταραχή ), του χαμηλού σωματικού βάρους (στην εφηβεία, η διαταραγμένη διατροφή είναι σχετικά συχνή σε σχέση με δευτερογενή αμηνόρροια, με το 23% των εφήβων να αναφέρουν διαταραγμένη διατροφή σε συνδυασμό με FHA ) , της υπερβολικής άσκησης (ο επιπολασμός της FHA στις αθλήτριες είναι μεταβλητός ανάλογα με τον τύπο της δραστηριότητας, τη διάρκεια και την ένταση) ή ενός συνδυασμού αυτών των παραγόντων.

διαθεσιμότητα ενέργειας (EA) ορίζεται ως: Ενεργειακή πρόσληψη - Κατανάλωση Ενέργειας. Εάν αυτό είναι λιγότερο από 30kcal ανά κιλό λιπαρής μάζας ημερησίως, τότε αυτό ταξινομείται ως χαμηλό EA και σχετίζεται με μειωμένη έκκριση LH.

Παθοφυσιολογία : τα άτομα με FHA έχουν μειωμένο ποσοστό σωματικού λίπους και χαμηλή δυνατότητα ενεργειακής δαπάνης. Υπάρχουν τεκμηριωμένες αλλαγές στις λιποκυτοκίνες, αυξημένη αδιπονεκτίνη, γκρελίνη, PYY και μειωμένη λεπτίνη, που σχετίζονται με την καταστολή της GnRH. Άλλες ενδοκρινικές αλλαγές που παρατηρούνται περιλαμβάνουν χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης, χαμηλή ολική Τ3, αυξημένα επίπεδα βασικής κορτιζόλης και μειωμένη ανταπόκριση στη χορήγηση CRH. Η FHA σχετίζεται με αυξημένη αυξητική ορμόνη (GH) και χαμηλό IGF-1 υποδηλώνοντας σχετική αντίσταση στην GH.

Το National Institute for Healthcare and Excellence ημοσίευσε μια κατευθυντήρια γραμμή το 2013 για τη θεραπεία της δευτερογενούς αμηνόρροιας και συμβουλεύει τις γυναίκες με FHA να αυξήσουν τον ΔΜΣ (εάν είναι κάτω από 19 kg/m2) και/ή να μειώσουν τη σωματική δραστηριότητα σε «μέτρια» επίπεδα άσκησης μόνο. Η θεραπεία δεύτερης γραμμής που συνιστά η NICE είναι η παλμική χορήγηση GnRH ή γοναδοτροπίνης με επιπλέον δράση ωχρινοτρόπου ορμόνης για σκοπούς γονιμότητας. Το Pulsatile GnRH δεν είναι ευρέως διαθέσιμο, υποδόριες αντλίες όπως το LutePulse (φαρμακευτικά προϊόντα Ferring) βρίσκονται υπό ανάπτυξη για τη διευκόλυνση της βέλτιστης χορήγησης GnRH, με συνεχιζόμενες μελέτες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας. Εκτός από την τροποποίηση της διατροφής και της άσκησης προτείνεται ψυχολογική υποστήριξη και γνωστική συμπεριφορική θεραπεία. Η διαχείριση του FHA είναι επιτακτική για την πρόληψη δυσμενών αποτελεσμάτων στην οστική πυκνότητα, το καρδιαγγειακό προφίλ κινδύνου, την ψυχολογία και τη γονιμότητα. Υπάρχει σύσταση για χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών με σκοπό την ανάκτηση της εμμήνου ρύσεως ή τη βελτίωση της οστικής πυκνότητας (BMD) αλλά η αντιμετώπιση αυτή δεν βελτιώνει την νευροενδοκρινική λειτουργία. Συνιστάται η χρήση διαδερμικών οιστρογόνων, με κυκλική από του στόματος προγεστερόνη σε όσους έχουν επίμονη αμηνόρροια παρά τη λογική δοκιμή δίαιτας, άσκησης και ψυχολογικών παρεμβάσεων. Για άτομα με FHA που επιθυμούν να συλλάβουν, η θεραπεία με παλλόμενο GnRH είναι η πρώτη γραμμή σύστασης, αν και η θεραπεία με γοναδοτροπίνη και η πρόκληση ωορρηξίας χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη όπου το GnRH δεν είναι διαθέσιμο. Μια δοκιμή με κιτρική κλομιφαίνη για την πρόκληση ωορρηξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί εάν το άτομο έχει επαρκή επίπεδα ενδογενών οιστρογόνων.Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία βάση τεκμηρίωσης που να προτείνει περαιτέρω θεραπείες.

Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021

Αnorexia nervosa (ΑΝ) μελλοντική έρευνα και θεραπεία

 Η αξιοποίηση των μεταβολικών, γονιδιακών και εντερικών μικροβιακών προσεγγίσεων παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας νέων, ασφαλών και αποτελεσματικών θεραπειών για αυτούς τους ασθενείς, ειδικά με οδηγίες για τη διατήρηση του αποκατεστημένου βάρους. Χρειάζονται συγκεκριμένες οδηγίες διατροφής ακριβείας με συμπληρώματα για το μικροβίωμα και παρακολούθηση από διατροφολόγο και ψυχίατρο. Εφαρμογή μιας στρατηγικής διατροφής ακριβείας στη θεραπεία AN θα κατηγοριοποιούσε τους ασθενείς με βάση τους πολλαπλούς βιοδείκτες (π.χ., ορμονικό profil, βαθμολογίες πολυγονιδιακού κινδύνου ή συγκεκριμένες γενετικές παραλλαγές ή συγκεκριμένες εντερικές μικροβιακές ταξινομίες) και να δημιουργήσουν στοχευμένες διατροφικές συστάσεις ή στρατηγικές αναζωογόνησης για υποομάδες των ασθενών. Η γενετικά καθοδηγούμενη διατροφή δεν είναι νέα. Τα ευρέως γνωστά παραδείγματα περιλαμβάνουν περιορισμένες δίαιτες σε φαινυλαλανίνη για άτομα με συγκεκριμένες μεταλλάξεις στο γονίδιο υδροξυλάσης φαινυλαλανίνης , κετογονικές δίαιτες για παιδιά με επιληψία  και δίαιτες χωρίς γλουτένη για άτομα που είναι γενετικά προδιάτεθιμένα  για κοιλιοκάκη.

Μια άλλη προσέγγιση θα μπορούσε να θεραπεύσει τις βιολογικές συνέπειες της στέρησης θρεπτικών ουσιών στο γαστρεντερικό μέσω ειδικά σχεδιασμένων τροφών που αποκαθιστούν το μικροβίωμα. Αυτό
δυνητικά θα αποκαταστήσει ένα φυσιολογικό μικροβιακό οικοσύστημα, θα διορθώσει ένα δυσλειτουργικό έντερο και θα οδηγήσει σε πιο αποτελεσματική και ανεκτή ανάκαμψη και βιώσιμη αύξηση βάρους. Τόσο η γονιδιωματική όσο και το εντερικό μικροβίωμα είναι σημαντικοί τρόποι για να προσδιοριστούν μηχανισμοί που διέπουν την αποτελεσματικότητα τυχόν διατροφικών ψυχιατρικών παρεμβάσεων, όχι μόνο για ΑΝ.

Τα τελευταία χρόνια τα αποτελέσματα κυρίως σε ενήλικες με ΑΝ είναι φτωχά. Ο ασθενής με ΑΝ έχει έντονη τη διάθεση να είναι αδύνατος. Χρειάζεται στενή συνεργασία με ειδικούς κλινικούς γιατρούς που γνωρίζουν τη σύνθετη βιολογία του ΑΝ. Η επιστήμη πρέπει να οδηγεί και τους ασθενείς αλλά και τις οικογένειες τους σε σταθερά αποτελέσματα.

Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2021

Μικροβίωμα εντέρου και ΑΝ

 Το εντερικό μικροβίωμα είναι μια σύνθετη κοινότητα μικροβίων (βακτήρια, μύκητες, πρωτεϊνες και ιοί) και κατοικούν στον γαστρεντερικό σωλήνα των θηλαστικών. Τα μικρόβια μέσα σ' αυτή την περίπλοκη κοινότητα υπερτερεί ελαφρώς των ανθρώπινων κυττάρων σε αναλογία 1: 1,3. Το εντερικό μικροβίωμα (τα αθροιστικά γονιδιώματα του εντερικών μικροβίων) υπερτερούν των ανθρώπινων γονιδίων 1000 φορές. Η συμβολή του εντερικού μικροβιώματος στην υγεία του ξενιστή έχει αποδειχθεί με σημαντική συμμετοχή στην πρόσληψη ενέργειας από τις τροφές και στην πρόβλεψη του μεταγευματικού γλυκαιμικού δείκτη ενός ατόμου. Μια ανισορροπία σε αυτή τη μικροβιακή κοινότητα, που ονομάζεται δυσβίωση, έχει συσχετιστεί με πολλαπλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, του διαβήτη και των φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου. Ο όρος δυσβίωση συνεπάγεται την παρουσία μικροβίου του εντέρου με πιθανότητα βλάβης του ξενιστή. Ωστόσο, ένα η μη φυσιολογικό μικροβίωμα θα μπορούσε απλώς να είναι η συνέπεια ενός αλλοιωμένου περιβάλλοντος του εντέρου και όχι η αιτία της ασθένειας. Καθώς η δίαιτα μπορεί να αλλάξει γρήγορα τη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος, η στέρηση θρεπτικών συστατικών από εντερικές μικροβιακές κοινότητες είναι πιθανό να επηρεάσει τόσο τη σύνθεσή τους όσο και τη λειτουργία.
Ως εκ τούτου, εάν οι αλλαγές στο μικροβίωμα που βρέθηκαν σε ασθενείς με ΑΝ επηρεάζει συγκεκριμένα κλινικά χαρακτηριστικά της ασθένειας (δηλ. διαταραχή του βάρους) ή είναι απλώς συνέπεια ενός περιβάλλοντος που στερείται θρεπτικών συστατικών απαιτεί προσεκτική εξερεύνηση. Μόνο δύο μελέτες προσπάθησαν να προσδιορίσουν την επίδραση του μικροβιώματος του εντέρου από ασθενείς με ΑΝ στον ξενιστή, με αντίθετα αποτελέσματα.

Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση που ερευνά τη σύνθεση και την ποικιλομορφία του εντερικού μικροβιώματος στο AN ανέφερε συγκεκριμένα ομάδες (Alistipes, Parabacteroides και Roseburia). Επιπλέον, παρατηρήθηκε μειωμένη παραγωγή βουτυρικού (Roseburia) και παρατηρήθηκαν σταθερά αυξημένα βακτήρια που αποικοδομούν τη βλεννίνη (Akkermansia muciniphila)  του εντέρου σε ασθενείς με ΑΝ. Οι ανακολουθίες που παρατηρούνται υπογραμμίζουν την ανάγκη τυποποίησης στις έρευνες σχετικά με την αιτιολογική επίδραση μικροβιωμάτων του εντέρου που σχετίζονται με ΑΝ.

Ο γαστρεντερικός σωλήνας του εντέρου, η κύρια περιοχή της απορρόφησης θρεπτικών συστατικών, έχει μελετηθεί ελάχιστα στο AN. Το επιθήλιο του εντέρου είναι ο θυρωρός του μεταβολισμού του σώματος λόγω του κεντρικού ρόλου του στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Ωστόσο, λίγα είναι γνωστά για την επίδραση του σοβαρού και παρατεταμένου θερμιδικού περιορισμού στην ΑΝ στη λειτουργία του εντερικού επιθηλίου. Οι περιορισμένες μελέτες ανέφεραν διαταραχές στην αρχιτεκτονική των λαχνών του εντέρου και μείωση της επιφάνειας  και της διαπερατότητας του λεπτού εντέρου. Αυτές οι παρατηρήσεις υποστηρίζουν μια δυσλειτουργική γαστρεντερική οδό με το δυσλειτουργικό έντερο που σχετίζεται με ΑΝ να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις στρατηγικές αναζωογόνησης και να μπορεί να εμποδίσει τη διατήρηση του βάρους. Τα παιδιά που υποφέρουν από υποσιτισμό δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν αυτό που καταναλώνουν κατά τον αναζωογόνηση.
Σε περίπτωση υποσιτισμού, αναπτύσσονται νέες προσεγγίσεις αποκατάστασης της λειτουργίας του εντέρου μέσω του μικροβιώματος.

Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2021

Νευρική ανορεξία και γονίδια

Η ψυχιατρική γονιδιωματική έχει οδηγήσει σε πρωτοφανή πρόοδο στην κατανόηση της βιολογίας των ψυχικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της AN. Μια σειρά όλο και ισχυρότερων αναλύσεων έδειξαν τον σημαντικό ρόλο των μεταβολικών παραγόντων στην αιτιολογία της AN : το ΒΜΙ, τα επίπεδα HDL και άλλα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την παχυσαρκία και το λίπος. Υπάρχουν μελέτες που επιτρέπουν τον υπολογισμό γενετικών συσχετίσεων και συσχετίζουν τη φύση των ασθενειών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σε επίπεδο γονιδίων. Αυτή η προσέγγιση έδειξε την ΑΝ ως ψυχιατρική αλλά και μεταβολική διαταραχή. Υπάρχει επίσης σταθερά ισχυρός θετικός γενετικός συσχετισμός μεταξύ ΑΝ με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές και χαρακτηριστικά (π.χ., ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, άγχος και μείζονα καταθλιπτική διαταραχή) τα οποία παρατηρούνται και στα μέλη της οικογένειας των ατόμων με ΑΝ.  

Ωστόσο εμφανίστηκαν επίσης μεταβολικοί και ανθρωπομετρικοί γενετικοί συσχετισμοί μεταξύ ΑΝ και λιπώδους μάζας, μάζας άλιπης, ΒΜΙ, παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 2, ινσουλίνης νηστείας, αντίστασης στην ινσουλίνη και στη λεπτίνη. Πιθανώς η μεταβολική δυσλειτουργία μπορεί να συμβάλει στην εξαιρετική δυσκολία που έχουν τα άτομα με ΑΝ στη διατήρηση της υγείας και του ΒΜΙ (ακόμη και μετά από επιτυχή αποκατάσταση βάρους). Αξιοσημείωτο, επίσης είναι ότι το AN έχει μια από τις πιο δυσανάλογες αναλογίες φύλου από όλες ψυχικές ασθένειες, με τις γυναίκες έως και εννέα φορές με περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από την ασθένεια από τους άνδρες. Ίσως η ΑΝ και η αναλογία σωματικού λίπους μοιράζονται παραλλαγές γονιδίων που εξαρτώνται από το φύλο.

Η μελέτη του γονιδιώματος του ΑΝ επιταχύνεται. Πρέπει να μελετηθούν οι παρεκκλίνοντες και μοναδικοί μεταβολικοί παράγοντες που βρίσκονται κάτω από την ασθένεια. Οι επόμενες αναλύσεις έχουν αρχίσει να βελτιώνουν τις παρατηρήσεις για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών , την αναλογία φύλου και τους πιθανούς  εμπλεκόμενους μεταβολικούς μηχανισμούς. Παρ 'όλα αυτά, αυτή η έρευνα είναι σε εξέλιξη. Οι ραγδαίες αυξήσεις στο μέγεθος του δείγματος βρίσκονται σε εξέλιξη και προγραμματίζονται οι επόμενες λειτουργικές αναλύσεις και βελτιστοποιήσεις των δεδομένων που προκύπτουν ώστε να  μεγιστοποιήσουμε το μεταφραστικό δυναμικό των γονιδιωματικών ευρημάτων.

Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2021

Λύκος ανάμεσα σε Λύκους

 "Κι τώρα , καλή μ', ανακαλύψανι τα βακίλια. Θα μπόραγαν να τ' αφήκουν στ΄αυγά τς, αλλ' αφού πήγανι και του 'καναν, και δεν έχουμι και τσι καλυτερότεροι δωπέρα, και π'λες φουρές σα πάω στη τουαλέτα μι κόβετ' η ανάσα μ', κι άντε να ξες τι πιτάι 'να γύρω! Κι μια φουρά είχι ικί μια κατσαρίδα μαυρ' που μι κοιτουσ' μι κάτι μάτια ιπικίνδυνα...Όχι , ιγώ κι αν γνώρ΄σα κουριούς κι μέλ'σσες. Τι να μι πεις ισί για τούτα, καλή μ' - ιγώ γιννήθηκα κι μιγάλωσ' μες στσι κουριούς. Αλλ' αφού τ' ανακαλύψαν τ' λέω του Βίλεμ μου : το καθοίκι είν' καθοίκι , στη ζουή το πιο σπουδαίο είνι η υγεία. Και τ' λέω : Πρόσιχι! τα θηριά ορμάνι πάνω σ' σαν τίγρεις, κι πριν παρ΄ς χαμπάρ' που στέκ'ς, κουβαλάς κουτζάμ μικρόκοσμου από δαύτα. Σ' του λέω, καλή μ' ίμαστι πουλύ περίεργα καμουμένοι. Από τότι που γύρ'σα στου καθοίκι, το κουβαλάω παντού ολημερίς. Όχι που παραπουνιέμι, αλλά είνι κουμμάτ΄αστείου. Ο νεαρός κύρης που 'χει τη μικροκαμωμένη μελαχροινή χλομή κοπέλα - δεν είνι γυναίκα'τ μα φαντάζιται ότι μια μέρα θα 'νι, κι είνι κάποιες που τη φαντασία τς τη χαίρουντι λες κ' είνι πάστα από του Χίλμπριχ - πάντα μι φουνάζ' Μαντάμ Γιογιό. Μ' αυτή του λέει να μην του καν', και του βρίσκου πουλύ καθωσπρέπ' ικ μέρους της. Αλλά ας μι φουνάζ' όποιους θέλ', νοιάστηκα. Κι αυτουνός γιατι τ' λέει; Γιατί τ' αρεσ΄τα αστειάκι τ'. Και γιατί τ'αρεσ' τ' αστειάκι τ'; Είνι νιος αφού. Σαν είσι νιος, σε τίπουτι δεν πιστεύ'ς, μήτε σε παππά, π' ούτε κι ιγώ πιστεύου, μήτε σ' αυτουνά τα βακίλια. Και τι γίνητι; Σαν κι μένα που τρέχω ολούθι μα τα καθοίκια, έτσι κι αυτουνοί τρέχουν στην Επιτροπή Υγείας, αλλά με τι, δε με νοιάζ' να του πω. Ούλοι μας ξέρουμ' τ' είνι, παρόλου που κάποιοι τους τα λέν' σκέτα σινάχ' Και τώρα έτσι ανόητοι που ΄ναι, ξαφνικά του παίρνουν πρέφα. Κι όσου για το σινάχ' θα θέλανι να φταρνιστούν κι κάποιους να τς πει "στην υγειά σ!". Αλλά είνι πια πουλύ αργά, γι' αυτό κι προυτιμώ με το καθοίκι μ' να τριγυρνώ"

                                                                                        Hans Fallada

Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021

Η μεταβολική ρύθμιση της νευρικής ανορεξίας (ΑΝ)

 Παραδόξως τα επίπεδα ινσουλίνης αυξάνονται νωρίς στη διαδικασία αποκατάστασης της ΑΝ. Τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης μπορεί να προκαλέσουν οίδημα σε ασθενείς με ΑΝ. Επιπλέον μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα γλυκόζης - η υπογλυκαιμία είναι κακός προγνωστικός δείκτης σε ΑΝ (υποτροπιάζουσες υπογλυκαιμίες). Επιπλέον δεν υπάρχουν τα τυπικά νευρογλυκοπενικά σημεία και συμπτώματα σε ΑΝ που συνήθως εκδηλώνονται ως υπογλυκαιμία. Η υπογλυκαιμία που δεν εκδηλώνεται κλινικά μπορεί να συμβάλλει στη θνησιμότητα. Γαστρεντερικές ορμόνες, όπως η GLP-1 και η αμυλίνη που διαγείρουν την απελευθέρωση ινσουλίνης από τα παγκρεατικά κύτταρα είναι χαμηλά σε ΑΝ και μπορεί να είναι προσαρμοστικός μηχανισμός στην πείνα για αποφυγή περαιτέρω υπογλυκαιμίας

Στην οξεία ΑΝ είναι αυξημένα τα επίπεδα γκρελίνης και υπάρχει αντίσταση στην ορμόνη, η οποία παράγεται από το στομάχι και δρα στον άξονα υποθαλάμου/υπόφυσης και επηρεάζει την έκκριση GnRH, ACTH και GH. Η αυξημένη γκρελίνη μπορεί να επηρεάσει την ομοιόσταση γλυκόζης με προσαρμοστικό τρόπο και η έκκριση της μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τα επίπεδα ινσουλίνης

Το πεπτίδιο YY (PYY), μια ανορεξιογόνος ορμόνη που απελευθερώνεται από τα κύτταρα L στο έντερο μετά το φαγητό, δρα στον υποθάλαμο και μειώνει την όρεξη. Ωστόσο, τα επίπεδα PPY είναι επίσης αυξημένα στο AN, το οποίο μπορεί να εμπλέκεται στην αιτιοπαθογένεση της νόσου και την υποτροπή της  

Οι λιποκυτοκίνες, που εκκρίνονται από τον λιπώδη ιστό, όπως η αδιπονεκτίνη, η λεπτίνη και η ρεζιστίνη, ρυθμίζουν κανονικά τον ενεργειακό μεταβολισμό και την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Τα επίπεδα λεπτίνης είναι αναμενόμενα χαμηλά σε AN και συμβάλλουν στην αμηνόρροια. 

Επίσης η ΑΝ έχει σημαντικές και σοβαρές δυσμενείς επιδράσεις στο μεταβολισμό των οστών. Η οστεοπενία και η οστεοπόρωση είναι δύο από τις πιο συχνές επιβλαβείς σωματικές συνέπειες του ΑΝ και είναι μόνιμες επιπλοκές του ΑΝ ακόμη και μετά από επιτυχή αποκατάσταση βάρους. Αυτά, με τη σειρά τους, οδηγούν σε έναν ισόβιο αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Η αιτιολογία αυτής της βαθιάς και επιθετικής απώλειας BMD είναι πολυπαραγοντική, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών επιπέδων ορμονών φύλου, της υψηλής κορτιζόλης, της αντίστασης στην GH και της χαμηλή λεπτίνης και ωκυτοκίνης . Η μείωση του BMD που βρίσκεται στο AN είναι μια μοναδική μορφή απώλειας οστού που χαρακτηρίζεται από αυξημένη απορρόφηση των οστών και μειωμένος σχηματισμός οστού. Οι διατροφικές ελλείψεις είναι επίσης πυρήνας της αιτιοπαθογένεσης απώλειας οστού σε ΑΝ

Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021

Η ενδοκρινολογική ρύθμιση της νερικής ανορεξίας (ΑΝ )

 Η ενδοκρινική και μεταβολική ρύθμιση της ΑΝ είναι περίπλοκη. Τα ευρήματα δεν είναι πάντα όπως θα περίμενε κανείς σε κατάσταση παρατεταμένου υποσιτισμού. Παρατηρούνται προσαρμοστικές και αντιδραστικές αλλαγές στο ενδοκρινικό σύστημα και στον μεταβολισμό σε επίπεδο υποθαλάμου -υπόφυσης και σε επίπεδο συγκεκριμένων ενδοκρινών αδένων.

Θυρεοειδής : ευθυρεοειδικό νοσηρό σύνδρομο με χαμηλή Τ4 και Τ3, υψηλή ανάστροφη θυροξίνη και φυσιολογικά επίπεδα TSH προκύπτουν σε ΒΜΙ <16 kg/m2 με σκοπό μειωμένη κατανάλωση ενέργειας σε ηρεμία και εξοικονόμηση θερμίδων. Ο θυρεοειδής σε προοδευτική απώλεια βάρους ατροφεί και επανέρχεται με την αποκατάσταση. Στην περίοδο αποκατάστασης προκύπτουν υπερμεταβολικά διαστήματα

Επινεφρίδια : είναι αυξημένη η έκκριση κορτιζόλης και μειωμένη η νεφρική της κάθαρση  με αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στον ορρό που επηρεάζει αρνητικά την οστική πυκνότητα (BMD). Επίσης προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι αλλαγές οφείλονται σε αυξημένη ACTH από την υπόφυση.

Γονάδες : η γονιμότητα μειώνεται λόγω αλλαγών στην υπόφυση και τις γονάδες. Αυτό γίνεται σε επίπεδο υποθαλάμου-υπόφυσης αλλά και στα όργανα στόχους. Μειώνονται τεστοστερόνη/οιστραδιόλη FSH, LH και μπορεί να προκύψει αμηνόρροια 

Υπόφυση : η έκκριση αντιδιουρητικής μπορεί να είναι ασυνήθιστα υψηλή ή χαμηλή . Η αυξημένη ορμόνη προκαλεί περίσσεια νερού και υπάρχει κίνδυνος υπονατριαιμίας. Έχει επίσης περιγραφεί ασυνήθιστα χαμηλή έκκριση ADH και οδηγεί σε άποιο διαβήτη με ταυτόχρονη υπερνατριαιμία.

Αυξητική ορμόνη : η έκκριση της είναι αυξημένη, και ως αναβολική ορμόνη θα έπρεπε να προάγει την αύξηση βάρους όμως υπάρχει αντίσταση στη δράση της. Η αντίσταση αντιστρέφεται με την αύξηση του βάρους . Η αυξημένη GH μπορεί να είναι προσαρμοστικός μηχανισμός γιατί προάγει την γλυκονεογέννεση και προφυλάσσει από την υπογλυκαιμία. Επηρεάζεται επίσης η έκκριση ωκυτοκίνης από την οπίσθια υπόφυση ορμόνης που εμπλέκεται στη διάθεση, την ομοιόσταση της ενέργειας και το μεταβολισμό των οστών.

Οι μεταβολικές διαταραχές είναι εμφανείς σε όλα σχεδόν τα συστήματα του σώματος, αλλά οι περισσότερες επανέρχονται στα φυσιολογικά ή σχεδόν φυσιολογικά με ανάκαμψη και αποκατάσταση βάρους.

Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2021

Ένας άνθρωπος που κοιμάται

 Δεν συνηθίζεις να κάνεις διαγνώσεις, ούτε έχεις καμιά διάθεση να τις αρχίσεις τώρα. Αυτό που σε ανησυχεί, αυτό που σε ταράζει, αυτό που σε φοβίζει, αλλά και κάπου κάπου σ' ενθουσιάζει, δεν είναι το αιφνίδιο της μεταμόρφωσης σου, μα το ακριβώς αντίθετο : η βαριά κι αόριστη συναίσθηση ότι δεν πρόκειται για μεταμόρφωση, ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει, ότι έτσι ήσουν πάντα, κι ας το συνειδητοποίησες μόλις τώρα : αυτό εδώ, μέσα στο ραγισμένο καθρέφτη, δεν είναι το καινούριο σου πρόσωπο, απλώς έχουν πέσει οι μάσκες, τις έχει λιώσει η ζέστη στην κάμαρα σου, τις έχει ξεκολλήσει ο λήθαργος. Οι μάσκες της ευθείας οδού, των ωραίων βεβαιοτήτων, Είκοσι πέντε ολόκληρα χρόνια δεν έμαθες τίποτα γι' αυτό που σήμερα είναι πια αναπότρεπτο; Σ' αυτό που για σένα επέχει θέση Ιστορίας δεν είδες ποτέ καμία ρωγμή; Τους νεκρούς χρόνους; Τα ρελαντί; Τη φευγαλέα και σπαραξικάρδια επιθυμία να μην ακούς πια, να μη βλέπεις πια, να μένεις σιωπηλός κι ακίνητος. Τα παράλογα όνειρα της μοναξιάς. Ένας αμνησιακός που περιφέρεται στη Χώρα των Τυφλών : δρόμοι φαρδείς και άδειοι, φώτα ψυχρά, πρόσωπα βουβά, πάνω στα οποία θα γλιστρούσε το βλέμμα σου. Δε θα σ' έφταναν ποτέ.

                                                                                                                       Ζορζ Περέκ

Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2021

Anorexia nervosa

 Η νευρική ανορεξία (ΑΝ) είναι μια σοβαρή και συχνά θανατηφόρα ασθένεια. Παρά την τεράστια έρευνα δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως όλες οι πτυχές της. Η αντιμετώπιση έχει επικεντρωθεί σε ψυχολογικούς, οικογενειακούς και κοινωνικούς παράγοντες. Η συσχέτιση της ΑΝ με το γονιδίωμα πρότεινε επαναπροσδιορισμό της ΑΝ ως «μετα-ψυχιατρικής διαταραχής». Εκτός από τον εντοπισμό οκτώ σημαντικών συσχετισμένων γονιδιωματικών τόπων, μια πλούσια ομάδα γενετικών συσχετισμών υπογράμμισε το ρόλο  ψυχιατρικών, ανθρωπομετρικών και μεταβολικών παραγόντων στην αιτιολογία αυτής της εξαιρετικά θανατηφόρου νόσου.

Η AN χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά χαμηλό σωματικό βάρος, φόβο αύξησης βάρους, συμπεριφορές που εμποδίζουν αύξηση βάρους και αδυναμία αναγνώρισης της σοβαρότητας της πάθησης. Δύο υπότυποι υπάρχουν: (i) περιορισμός, που χαρακτηρίζεται από περιοριστική διατροφή, δίαιτα, νηστεία και υπερβολική άσκηση, και (ii) υπερφαγία/κάθαρση, οι οποίες είναι αντισταθμιστικές συμπεριφορές που συνοδεύουν τον περιορισμό. Κλινικά, το AN είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, καθώς μόνο το 30% των ενηλίκων αναρρώνει πλήρως. Η θνησιμότητα είναι σημαντικά αυξημένη (συνήθως άμεσες συνέπειες υποσιτισμού ή αυτοκτονίας) με τα περισσότερα άτομα να επιτυγχάνουν μερική ανάκαμψη (δηλ. ένα βιώσιμο αλλά χαμηλό βάρος και κάποια συνολικά αρχικά και συμπεριφορικά συμπτώματα της ασθένειας), με μεγάλο όμως κίνδυνο υποτροπής. H θεραπευτική αντιμετώπιση (γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία αλλά και θεραπεία βασισμένη στην οικογέμεια) και η ανάκτηση βάρους είναι είναι οι βασικοί θεραπευτικοί στόχοι. Βασική πρόκληση είναι η διατήρηση του αποκατεστημένου βάρους (συχνά ακολουθείται από ταχεία απώλεια). Μπορεί να προκύψουν κύκλοι επανάληψης σε σοβαρή και διαρκή ΑΝ που χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη ταλαιπωρία, διακοπή του τρόπου ζωής, ακόμη και θάνατος. Θα πρέπει να κατανοηθεί η βιολογία της νόσου. Κανένα φάρμακο δεν είναι αποτελεσματικό ή εγκεκριμένο για θεραπεία. Επιπλέον η πρόσβαση σε περίθαλψη για όσους έχουν τις πιο σοβαρές μορφές ασθένειας είναι περιορισμένη. Οι πιο σοβαρά πάσχοντες χρειάζονται νοσηλεία σε κέντα με υψηλή εξειδίκευση.

Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου 2021

Τη νύχτα όλα τα αίματα είναι μαύρα

Μυηθήκαμε στα μυστικά της ενήλικης ζωής από τον ίδιο αρχαιότερο του χωριού.Μας έμαθε πως να συμπεριφερόμαστε. Το μεγαλύτερο μυστικό που μας δίδαξε είναι ότι δεν κατευθύνει ο άνθρωπος τα γεγονότα, αλλά τα γεγονότα κατευθύνουν τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος αιφνιδιάζεται από τα γεγονότα που τα έχουν ζήσει άλλοι άνθρωποι πριν απ' αυτόν. Ότι είναι πιθανό να συμβεί στους ανθρώπους, οι προηγούμενοι το έχουν ήδη νιώσει. Τίποτε π' αυτά που μας συμβαίνουν  σ' ετούτο τον κόσμο, όσο σοβαρά ή όσο συμφέροντα κι αν είναι, δεν είναι καινούριο. Όμως ότι νιώθουμε είναι πάντοτε καινούριο για μας, γιατί κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, όπως κάθε φύλλο στο ίδιο δένδρο είναι μοναδικό. Ο ίδιος χυμός τρέφει όλους τους ανθρώπους, αλλά τον καθένα διαφορετικά. Ακόμα κι αν το καινούριο δεν είναι πραγματικά καινούριο, παραμένει πάντοτε καινούριο για όσους ξεβράζονται ασταμάτητα στον κόσμο, η μία γενιά μετά την άλλη, το ένα κύμα μετά το άλλο, Οπότε, για να τα καταφέρει κανείς στη ζωή, για να μη χαθεί στην πορεία, πρέπει να ακούει τη φωνή του καθήκοντος. Το να σκέφτεται ότι του λέει τι δικό του μυαλό είναι προδοσία. Όποιος καταλαβαίνει αυτό το μυστικό έχει πιθανότητες να ζήσει ειρηνικά. Αλλά τίποτε δεν είναι λιγότερο σίγουρο

                                                                                                      Danid Diop