Η συχνότητα εμφάνισης καταγμάτων αυξάνεται μετά την 7η 10ετία της ζωής. Η αντοχή του σκελετού εξαρτάται από διάφορα ποσοτικά χαρακτηριστικά (οστική πυκνότητα, turnover, γεωμετρία, αρχιτεκτονική) που μετατρέπονται με τον χρόνο κάτω από την επίδραση γενετικών, ορμονικών, διατροφικών, φυσικών και τοξικών παραγόντων . Οι γενετικοί παράγοντες είναι οι πιο σημαντικοί και αντιπροσωπεύουν το 70% των μεταβολών. Η μέγιστη οστική μάζα (peak bone mass ) είναι σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για τον κίνδυνο καταγμάτων αργότερα στη ζωή. Η γενετική επίδραση είναι ανιχνεύσιμη νωρίς στην εφηβεία. Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την γενετική δυναμική από νωρίς, ακόμα και από την ενδομήτρια ζωή. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των οστών εμπλέκονται και στην διατήρηση της υγείας των οστών στην ενήλικη ζωή
Διατροφή και ανάπτυξη οστών
Η μέγιστη οστική μάζα συμπληρώνεται στο τέλος της 2ης 10ετίας της ζωής. Υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο φύλων που αναπτύσεται σταδιακά στη διάρκεια της εφηβείας. Μείωση οστικής μάζας προκύπτει σε φάσεις σοβαρού υποσιτισμού (anorexia nervosa). Εκτός από τα οιστρογόνα, και την ανεπάρκεια ασβεστίου και η χαμηλή πρόσληψη πρωτείνης πιθανώς συμβάλλει στην μείωση οστικής μάζας. Η καθυστερημένη εμμηναρχή είναι παράγοντας κινδύνου, καθώς και η δυσλειτουργία του υποθαλάμου σε άτομα που ασκούνται εντατικά
Ασβέστιο
Η αυξημένη πρόσληψη σημαίνει αυξημένη οστική μάζα (φαίνεται ότι μειώνεται ο ρυθμός οστικής ανακατασκευής). Αύξηση κατά 10% της μέγιστης οστικής μάζας σημαίνει μείωση του κινδύνου για οστεοπορωτικό κάταγμα κατά 50%-ισοδύναμο με καθυστέρηση εμμηνόπαυσης κατά 13 χρόνια. Η επίδραση του ασβεστίου ποικίλλει στα διαφορετικά σημεία του σκελετού. Η ημερήσια πρόσληψη ορίζεται από 600-800 μέχρι 1000-1300 mg/ημέρα. Η επίδραση του ασβεστίου συνεχίζεται τουλάχιστον επί 18 μήνες μετά την διακοπή του
Πρωτείνες
Το ασβέσιο και οι πρωτείνες είναι ανεξάρτητες μεταβλητές στην απόκτηση οστικής μάζας. Βρέθηκε σχέση της οστικής μάζας στη οσφύ και της πρόσληψης πρωτεινών κυρίως πριν την εφηβεία. Η πρόσληψη πρωτεϊνών φαίνεται ότι αντιπροσωπεύει το 3-4% των οστικών μεταβολών. Η πρόσληψη που προτείνεται είναι 0.99-2 g / kg σωματικού βάρους στην πρόεφηβεία και 0.95-1.5 g / kg στην εφηβεία. Με παράλληλη άσκηση η επίδραση αυξάνεται
Γαλακτοκομικά
1 λίτρο γάλα, εκτός από ασβέστιο, φωσφόρο, θερμίδες και βιταμίνες περιέχει 32-35 γρ πρωτείνη, κυρίως καζείνη. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα επηρεάζουν την οστική μάζα, αλλά επίσης την ανάπτυξη των οστών και του περιόστεου. Επίσης η κατανάλωση γάλακτος στην ηλικά των 5-17 ετών φαίνεται ότι επηρεάζει το ύψος σε εφήβους 12-18 ετών. Σε μελέτες βρέθηκε αύξηση επιπέδων IGF-I (17%) στην ομάδα που κατανάλωσε γάλα. Ο IGF-I είναι σημαντικός παράγοντας για την κατά μήκος αύξηση των οστών δρώντας στους χόνδρους και διαγείροντας την μεταφορά ανόργανων φωσφορικών στους οστεοβλάστες. Στα νεφρικά σωληνάρια αυξάνει την επαναρρόφηση των φωσφορικών αλάτων και διαγείρει την σύνθεση καλσιτριόλης. Επηρεάζει έμμεσα τα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου στον ορρό. Η παραγωγή του από τα οστεογενετικά κύτταρα επηρεάζεται από αμινοξέα όπως η αργινίνη και οι πρωτείνες στη διατροφή. Η ηπατική παραγωγή του αυξάνεται από την τρυπτοφάνη και την φαινυλαλανίνη (άφθονα στο τυρί). Μειωμένα επίπεδα βρίσκονται σε καταστάσεις υποθρεψίας (anorexia nervosa, κοιλιοκάκη). Η αυξημένη πρόσληψη πρωτείνης αποτρέπει την μείωση IGF-I
Διατροφή και ανάπτυξη οστών
Η μέγιστη οστική μάζα συμπληρώνεται στο τέλος της 2ης 10ετίας της ζωής. Υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο φύλων που αναπτύσεται σταδιακά στη διάρκεια της εφηβείας. Μείωση οστικής μάζας προκύπτει σε φάσεις σοβαρού υποσιτισμού (anorexia nervosa). Εκτός από τα οιστρογόνα, και την ανεπάρκεια ασβεστίου και η χαμηλή πρόσληψη πρωτείνης πιθανώς συμβάλλει στην μείωση οστικής μάζας. Η καθυστερημένη εμμηναρχή είναι παράγοντας κινδύνου, καθώς και η δυσλειτουργία του υποθαλάμου σε άτομα που ασκούνται εντατικά
Ασβέστιο
Η αυξημένη πρόσληψη σημαίνει αυξημένη οστική μάζα (φαίνεται ότι μειώνεται ο ρυθμός οστικής ανακατασκευής). Αύξηση κατά 10% της μέγιστης οστικής μάζας σημαίνει μείωση του κινδύνου για οστεοπορωτικό κάταγμα κατά 50%-ισοδύναμο με καθυστέρηση εμμηνόπαυσης κατά 13 χρόνια. Η επίδραση του ασβεστίου ποικίλλει στα διαφορετικά σημεία του σκελετού. Η ημερήσια πρόσληψη ορίζεται από 600-800 μέχρι 1000-1300 mg/ημέρα. Η επίδραση του ασβεστίου συνεχίζεται τουλάχιστον επί 18 μήνες μετά την διακοπή του
Πρωτείνες
Το ασβέσιο και οι πρωτείνες είναι ανεξάρτητες μεταβλητές στην απόκτηση οστικής μάζας. Βρέθηκε σχέση της οστικής μάζας στη οσφύ και της πρόσληψης πρωτεινών κυρίως πριν την εφηβεία. Η πρόσληψη πρωτεϊνών φαίνεται ότι αντιπροσωπεύει το 3-4% των οστικών μεταβολών. Η πρόσληψη που προτείνεται είναι 0.99-2 g / kg σωματικού βάρους στην πρόεφηβεία και 0.95-1.5 g / kg στην εφηβεία. Με παράλληλη άσκηση η επίδραση αυξάνεται
Γαλακτοκομικά
1 λίτρο γάλα, εκτός από ασβέστιο, φωσφόρο, θερμίδες και βιταμίνες περιέχει 32-35 γρ πρωτείνη, κυρίως καζείνη. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα επηρεάζουν την οστική μάζα, αλλά επίσης την ανάπτυξη των οστών και του περιόστεου. Επίσης η κατανάλωση γάλακτος στην ηλικά των 5-17 ετών φαίνεται ότι επηρεάζει το ύψος σε εφήβους 12-18 ετών. Σε μελέτες βρέθηκε αύξηση επιπέδων IGF-I (17%) στην ομάδα που κατανάλωσε γάλα. Ο IGF-I είναι σημαντικός παράγοντας για την κατά μήκος αύξηση των οστών δρώντας στους χόνδρους και διαγείροντας την μεταφορά ανόργανων φωσφορικών στους οστεοβλάστες. Στα νεφρικά σωληνάρια αυξάνει την επαναρρόφηση των φωσφορικών αλάτων και διαγείρει την σύνθεση καλσιτριόλης. Επηρεάζει έμμεσα τα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου στον ορρό. Η παραγωγή του από τα οστεογενετικά κύτταρα επηρεάζεται από αμινοξέα όπως η αργινίνη και οι πρωτείνες στη διατροφή. Η ηπατική παραγωγή του αυξάνεται από την τρυπτοφάνη και την φαινυλαλανίνη (άφθονα στο τυρί). Μειωμένα επίπεδα βρίσκονται σε καταστάσεις υποθρεψίας (anorexia nervosa, κοιλιοκάκη). Η αυξημένη πρόσληψη πρωτείνης αποτρέπει την μείωση IGF-I
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου