Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Παρασκευή 1 Ιουλίου 2022

Έκκριση λιποπρωτεϊνών από ήπαρ και έντερο

 Μια σύντομη ανασκόπηση των ομοιοτήτων και των διαφορών των κυτταρικών μηχανισμών της ηπατικής και εντερικής έκκρισης λιποπρωτεϊνών είναι κατάλληλη για την κατανόηση της ρύθμισής τους μέσω της κυκλοφορίας των ορμονών και των θρεπτικών συστατικών. Και οι δύο ιστοί παράγουν σωματίδια λιποπρωτεΐνης που αποτελούνται από έναν πυρήνα πλούσιο σε TG και χοληστερυλεστέρα που περικλείεται σε μια μονοστιβάδα φωσφολιπιδίου που περιέχει αρκετές εναλλάξιμες απολιποπρωτεΐνες (apo). Επιπλέον, ένα μόνο μη ανταλλάξιμο apoB υπάρχει σε κάθε σωματίδιο λιποπρωτεΐνης. Στους ανθρώπους και ορισμένα είδη , τα ηπατοκύτταρα εκκρίνουν αποκλειστικά apoB100 ενώ τα εντεροκύτταρα εκκρίνουν ένα κολοβωμένο apoB48, που παράγεται μέσω επεξεργασίας αγγελιοφόρου RNA apoB (mRNA). Και στους δύο ιστούς, το apoB υφίσταται μετατόπιση στον αυλό του ενδοπλασματικού δικτύου όπου η λιπίδωση διευκολύνεται από μικροσωμική πρωτεΐνη μεταφοράς TG (MTP). Περαιτέρω λιπίδωση αποδίδει ανώριμα σωματίδια που μεταφέρονται σε κυστίδια στο Golgi για περαιτέρω επεξεργασία πριν από την έκκριση. Και οι δύο ιστοί μπορούν επίσης να αποθηκεύσουν TG σε σταγονίδια κυτταροπλασματικών λιπιδίων (CLDs) που μπορούν να κινητοποιηθούν για παραγωγή λιποπρωτεϊνών, οξείδωση ή χρήση σε άλλες κυτταρικές διεργασίες.

Μετά την έκκριση CM και VLDL στο λεμφικό σύστημα και στην ηπατική φλέβα, αντίστοιχα, οι κυκλοφορούσες λιποπρωτεΐνες απολιπιδώνονται στην κυκλοφορία. Τα προκύπτοντα υπολειμματικά σωματίδια εμπλουτίζονται περαιτέρω σε χοληστερόλη και καθαρίζονται από την κυκλοφορία κυρίως στο ήπαρ μέσω ηπατικής λιπάσης (και του υποδοχέα της)

Στην κατάσταση σίτισης, η εντερική παραγωγή CM διεγείρεται μαζικά από τη διατροφική πρόσληψη λιπιδίων. Τα διαιτητικά TG υδρολύονται στον εντερικό αυλό σε μονοακυλογλυκερόλη και FFAs. Η πρόσληψη λιπαρών οξέων λαμβάνει χώρα κυρίως μέσω της τρανσλοκάσης CD36/λιπαρού οξέος (FA) ακολουθούμενη από επαναεστεροποίηση μέσω διαδοχικής δράσης της ακυλοτρανσφεράσης μονοακυλογλυκερόλης (MGAT) και της ακυλοτρανσφεράσης διακυλογλυκερόλης (DGAT). Αντίθετα,  TG για την ηπατική παραγωγή VLDL παρέχονται από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης υπολειμμάτων, της επανεστεροποίησης των FA που προέρχονται από λιπόλυση λιπώδους ιστού και της διατροφικής διάχυσης FA, της κινητοποίησης των CLD και της de novo λιπογένεσης. 

Και οι δύο ιστοί εκκρίνουν σωματίδια πλούσια σε TG, με ομοιότητες και διαφορές στις κυτταρικές διεργασίες που διέπουν την παραγωγή τους. Υπάρχουν ορμονικοί και διατροφικοί παράγοντες που ρυθμίζουν αυτές τις διαδικασίες για να συντονίσουν την παραγωγή λιποπρωτεϊνών μεταξύ των 2 οργάνων. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου