Η βιταμίνη D είναι στεροειδική ορμόνη, που στη δραστική της μορφή συνδέεται στον υποδοχέα της. Η έκφραση του υποδοχέα της σε διαφορετικούς ιστούς (παγκρεατικά κύτταρα, μυικά, ηπατικά και κύτταρα του λιπώδους ιστού), εγείρει την υποψία ότι η βιταμίνη μπορεί να εμπλέκεται σε πολλές κυτταρικές διαδικασίες μεταξύ των οποίων και η αντίσταση στην ινσουλίνη. Ως αντίσταση ορίζεται η μειωμένη βιολογική απάντηση στην ινσουλίνη
Φυσιολογία
Ο όρος βιταμίνη D (περιέχει στερόλες) αναφέρεται στη D2-εργοκαλσιφερόλη και D3-χοληκαλσιφερόλη. Η βιταμίνη συντίθεται στο δέρμα σαν απάντηση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UVB) ή την προσλαμβάνουμε από τροφές. Φυτικές πηγές περιέχουν D2, οι ζωικές και ο ήλιος παρέχουν D3. Το πρόδρομο μόριο είναι η 7-δευδροχοληστερόλη που με UVB ακτινοβολία μετατρέπεται σε προβιταμίνη D. Στη συνέχεια υφίσταται δύο υδροξυλιώσεις στο ήπαρ και στο εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο και καταλήγει στη δραστική της μορφή, την 1.25-διυδροξυβιταμίνη D
O ανθρώπειος υποδοχέας της είναι ένα 50-60 kDa μόριο με ισχυρή συγγένεια για την ενεργό βιταμίνη. Ο υποδοχέας είναι παρών σε διάφορους τύπους κυττάρων. Τα νησιδιακά κύτταρα του πεγκρέατος έχουν και υποδοχείς βιτ. D και πρωτείνες που δεσμεύουν το ασβέστιο και που εξαρτώνται από τη βιτ. D (vitamin D-dependent calcium-binding proteins). Η έκκριση της ινσουλίνης εξαρτάται από αλλαγές του ενδοκυττάριου ασβεστίου και η βιτ. D έχει φανεί σε πειραματικά μοντέλα ότι ρυθμίζει τη ροή του ασβεστίου στα β-κύτταρα. Υποδοχείς της βιταμίνης επίσης βρίσκονται στα λιποκύτταρα. Αλλαγές στο ενδοκυττάριο ασβέστιο επηρεάζουν τη λιπογέννεση και τη λιπόλυση. Επομένως η βιτ. D μπορεί να επηρεάζει την έκκριση των β-κυττάρων και την απόκριση των ιστών στην ινσουλίνη. Δεν είναι ακόμα σαφές αν ο υποδοχέας εκφράζεται στα μυικλα κύτταρα
Η έκθεση στον ήλιο, το γεωγραφικό πλάτος, η εποχή και το χρώμα του δέρματος επηρεάζουν σημαντικά τη συγκέντρωση της βιτ.D. Η συγκέντρωση της στον ορρό μειώνεται με την ηλικία, μειώνεται στα παχύσαρκα άτομα. Η κύρια μορφή που κυκλοφορεί στον ορρό είναι η 25ΟΗD και η μέτρηση της είναι ο καλύτερος δείκτης των επιπέδων της στο σώμα
Φυσιολογία
Ο όρος βιταμίνη D (περιέχει στερόλες) αναφέρεται στη D2-εργοκαλσιφερόλη και D3-χοληκαλσιφερόλη. Η βιταμίνη συντίθεται στο δέρμα σαν απάντηση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UVB) ή την προσλαμβάνουμε από τροφές. Φυτικές πηγές περιέχουν D2, οι ζωικές και ο ήλιος παρέχουν D3. Το πρόδρομο μόριο είναι η 7-δευδροχοληστερόλη που με UVB ακτινοβολία μετατρέπεται σε προβιταμίνη D. Στη συνέχεια υφίσταται δύο υδροξυλιώσεις στο ήπαρ και στο εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο και καταλήγει στη δραστική της μορφή, την 1.25-διυδροξυβιταμίνη D
O ανθρώπειος υποδοχέας της είναι ένα 50-60 kDa μόριο με ισχυρή συγγένεια για την ενεργό βιταμίνη. Ο υποδοχέας είναι παρών σε διάφορους τύπους κυττάρων. Τα νησιδιακά κύτταρα του πεγκρέατος έχουν και υποδοχείς βιτ. D και πρωτείνες που δεσμεύουν το ασβέστιο και που εξαρτώνται από τη βιτ. D (vitamin D-dependent calcium-binding proteins). Η έκκριση της ινσουλίνης εξαρτάται από αλλαγές του ενδοκυττάριου ασβεστίου και η βιτ. D έχει φανεί σε πειραματικά μοντέλα ότι ρυθμίζει τη ροή του ασβεστίου στα β-κύτταρα. Υποδοχείς της βιταμίνης επίσης βρίσκονται στα λιποκύτταρα. Αλλαγές στο ενδοκυττάριο ασβέστιο επηρεάζουν τη λιπογέννεση και τη λιπόλυση. Επομένως η βιτ. D μπορεί να επηρεάζει την έκκριση των β-κυττάρων και την απόκριση των ιστών στην ινσουλίνη. Δεν είναι ακόμα σαφές αν ο υποδοχέας εκφράζεται στα μυικλα κύτταρα
Η έκθεση στον ήλιο, το γεωγραφικό πλάτος, η εποχή και το χρώμα του δέρματος επηρεάζουν σημαντικά τη συγκέντρωση της βιτ.D. Η συγκέντρωση της στον ορρό μειώνεται με την ηλικία, μειώνεται στα παχύσαρκα άτομα. Η κύρια μορφή που κυκλοφορεί στον ορρό είναι η 25ΟΗD και η μέτρηση της είναι ο καλύτερος δείκτης των επιπέδων της στο σώμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου