Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2015

Κληρονιμικές μορφές υπέρτασης λόγω αλατοκορτικοειδών (4)

Σύνδρομο Liddle
Αυτοσωματική επικρατούσα νόσος, εμφάνιση σε νεαρή ηλικία, με υποκαλιαιμική μεταβολική αλκάλωση, χαμηλή ρενίνη και αλδοστερόνη. Η εικόνα βελτιώνεται με τριαμτερένη (αναστολέας επιθηλιακών διαύλων νατρίου) και όχι με σπειρονολακτόνη. Υπάρχει κίνδυνος νεφρικής ανεπάρκειας. Οφείλεται σε μεταλλάξεις των γονιδίων που κωδικοποιούν δύο από τις τρεις υπο/ομάδες των επιθηλιακών διαύλων νατρίου (epithelial sodium channel ENaC). Βρίσκονται στην μεμβράνη των επιθηλιακών κυττάρων σε διάφορους ιστούς (πνεύμονα, εξωκρινείς αδένες, παχύ έντερο). Έχουν ταυτοποιηθεί πάνω από είκοσι μεταλλάξεις που βρίσκονται στο 13ο εξώνιο του SCNN1B ή SCNN1G, και η διάγνωση γίνεται με γενετικό έλεγχο και επιτρέπει στοχευμένη θεραπεία κυρίως με καλιοσυντηρητικά διουρητικά όπως η αμιλορίδη και η τριαμτερένη. Οι ασθενείς πρέπει να ακολουθούν δίαιτα χαμηλή σε νάτριο
Μορφές συγγενούς υπερπλασίας επινεφριδίων και υπέρταση
Αυτοσωματική υπολειπόμενη διαταραχή της στεροειδογένεσης με βλάβες των ενζύμων που εμπλέκονται στη βιοσύνθεση κορτιζόλης. Η συνηθέστερη είναι η ανεπάρκεια της 21-υδροξυλάσης που χαρακτηρίζεται από υπόταση και απώλεια άλατος, ενώ η ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης και 17α-υδροξυλάσης μπορεί να προκαλέσουν υπέρταση
Η δεύτερη συνηθέστερη είναι η ανεπάρκεια της 11β-υδροξυλάση (11OHD) 5-8% του συνόλου των περιπτώσεων, που μετατρέπει την δεοξυ-κορτιζόλη σε κορτιζόλη και την 11-δεοξυκορτικοστερόνη (DOC) σε κορτικοστερόνη. Μειωμένη κορτιζόλη σημαίνει αυξημένη ACTH και συσσώρευση 11-deoxycortisol και DOC και κατακράτηση νατρίου, αύξηση του όγκου και υπέρταση σε 30-60% των περιπτώσεων. Υπάρχει επίσης αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων που μπορεί στην ενδομήτρια ζωή να προκαλέσει αρρενοποίηση εξωτερικών γεννητικών οργάνων στα θήλεα. Τα κλινικά συμπτώματα της περίσσειας αλατοκορτικοειδών και της αρρενοποίησης ποικίλλουν, η παραγωγή ρενίνης καταστέλλεται λόγω κατακράτησης νατρίου και αύξησης του όγκου και κατ' επέκταση μειώνονται και τα επίπεδα αλδοστερόνης
Η ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης προκύπτει από μετάλλαξη στο CYP11B1 στο χρωμόσωμα 8q21 και έχει αυτοσωματικό υπολειπόμενο χαρακτήρα. Έχουν περιγραφεί περισσότερες απο 80 μεταλλάξεις. Η θεραπεία είναι υποκατάσταση με κορτιζόλη
Η ανεπάρκεια της 17-α υδροξυλάσης είναι πολύ σπάνια (<1% της συγγενούς υπερπλασίας). Κωδικοποιείται από το CYP17A1 γονίδιο και καταλύει την μετατροπή της πρεγνενολόλης σε προγεστερόνη (δράση υδροξυλάσης) και την μετατροπή της 17-ΟΗ πρεγνενολόλης σε DHEA και της 17-ΟΗ προγεστερόνης σε ανδροστενδιόνη (δράση λυάσης). Οδηγεί σε ανεπάρκεια γλυκοκορτικοειδών και στεροειδών του φύλου και συσσώρευση κορτικοστερόνης και DOC. Οι ασθενείς παρουσιάζουν υποκαλιαιμική υπέρταση και υπεργοναδοτροπικό υπογοναδισμό και στα δύο φύλα. Παράγεται επαρκής κορτικοστερόνη και καλύπτει την πιθανότητα επινεφριδικής ανεπάρκειας. Μεταλλάξεις στο γονίδιο CYP17A1 στο χρωμόσωμα 10q24.3 έχουν περιγραφεί πάνω από 90. Η κλινική μορφή ποικίλλει ανάλογα με τον βαθμό δραστικότητας του ενζύμου και η υπέρταση αντιμετωπίζεται με γλυκοκορτικοειδή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου