Το πολυκυστικό σύνδρομο ωοθηκών (PCOS) είναι ο συχνότερος λόγος που φτάνουν έφηβες γυναίκες σε ενδοκρινολόγο. Η διάγνωση μπορεί να επηρεάσει την έφηβη σωματικά, ψυχικά και κοινωνικά
Διάγνωση PCO στην εφηβεία
Είναι πολυγονιδιακή κατάσταση και επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες (δίαιτα-άσκηση)
Υπάρχουν τρία διαγνωστικά κριτήρια που ορίζουν αυτή την κατάσταση σε ενήλικα γυναίκα: ολιγο/αμηνόρροια/ανωοθυλακιορηξία, κλινική ή βιοχημική απόδειξη υπερανδρογοναιμίας και ΥΗΓ εικόνα πολυκυστικών
Ωστόσο η εφαρμογή αυτών των κριτηρίων στη εφηβεία είναι πολύπλοκη. Διαταραχή εμμήνου ρύσης είναι συχνή, η ακμή στην εφηβεία είναι συχνή και δεν σχετίζεται πάντα με υπερανδρογοναιμία, το ΥΗΓ έχει μειωμένη χρησιμότητα γιατί γίνεται κοιλιακά, ενώ το 30% των εφήβων έχουν όγκο ωοθηκών >10 κ.εκ.
Για να είναι επομένως ακριβής η διάγνωση στην εφηβεία θα πρέπει να ισχύουν και τα 3 κριτήρια του Rotterdam δηλ. ολιγομηνόρροια για 2 χρόνια από την εμμηναρχή ή πρωτοπαθής αμηνόρροια στην ηλικία των 16 ετών, βιοχημική υπερανδρογοναιμία (ο πιο σταθερός δείκτης εκτός αν υπάρχει προοδευτική υπερτρίχωση) και πολυκυστικές ωοθήκες με όγκο ωοθηκών >10 κ.εκ σε κοιλιακό ΥΗΓ
Η ανησυχία των εφήβων σχετίζεται με την φύση της πάθησης και τον ρόλο της τεστοστερόνης στην μελλοντική γονιμότητα
Στρατηγικές διαχείρησης
Η ποιότητα ζωής καθώς και η υπερτρίχωση/ακμή επηρεάζονται από το βάρος, προκαλούν χαμηλή αυτο/εκτίμηση και περιορισμό κοινωνικών δραστηριοτήτων. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας. Μελέτες σε ενήλικες δείχνουν ότι απώλεια 5-10% σωμ. βάρους με διατροφή, άσκηση βελτιώνει τα επίπεδα των ανδρογόνων και την έμμηνο ρύση σε ποσοστό 50%
Η μεγαλύτερη μελέτη σε έφηβες με 12-μηνη διάρκεια και με αλλαγή στον τρόπο ζωής έδειξε βελτίωση στα ανδρογόνα , στον κύκλο, αλλά και στον καρδιαγγειακό κίνδυνο
Επιλογές φαρμακευτικές είναι τα αντισυλληπτικά, αποτελεσματικά για την υπερανδρογοναιμία και την ρύθμιση του κύκλου, αντι-ανδρογόνα εφ' όσον χρειαστεί και σε ασθενείς παχύσαρκους, με διαταραχή στην ανοχή γλυκόζης, με μελανίζουσα ακάνθωση ή οικογενειακό ιστορικό ΣΔ 2 η μετφορμίνη (αν και δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμες μελέτες)
Πως ελέγχονται
Περιοδικά μετράμε αρτηριακή πίεση, σάκχαρο, λιπιδαιμικό profil και OGTT/ανά έτος κυρίως σε ασθενείς με ανωορρηξία, υπερανδρογοναιμία, ακάνθωση, ΒΜΙ>30 και οικογενές ιστορικό ΣΔ 2
Επομένως
Η σχέση με τον ενδοκρινολόγο είναι βασική. Παροχή πληροφοριών σχετικά με την αιτία της κατάστασης και τον ρόλο της τεστοστερόνης και σαφείς πληροφορίες για μελλοντικές προοπτικές γονιμότητας. Η ανάγκη για την έφηβη να αντιμετωπίσει τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης, διευκολύνει την αλλαγή του τρόπου ζωής και τροποποιεί συμπεριφορές με πιθανούς κινδύνους για την υγεία και είναι μια σημαντική κληρονομιά για την μετάβαση του νεαρού ατόμου στην ενήλικη ζωή
Διάγνωση PCO στην εφηβεία
Είναι πολυγονιδιακή κατάσταση και επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες (δίαιτα-άσκηση)
Υπάρχουν τρία διαγνωστικά κριτήρια που ορίζουν αυτή την κατάσταση σε ενήλικα γυναίκα: ολιγο/αμηνόρροια/ανωοθυλακιορηξία, κλινική ή βιοχημική απόδειξη υπερανδρογοναιμίας και ΥΗΓ εικόνα πολυκυστικών
Ωστόσο η εφαρμογή αυτών των κριτηρίων στη εφηβεία είναι πολύπλοκη. Διαταραχή εμμήνου ρύσης είναι συχνή, η ακμή στην εφηβεία είναι συχνή και δεν σχετίζεται πάντα με υπερανδρογοναιμία, το ΥΗΓ έχει μειωμένη χρησιμότητα γιατί γίνεται κοιλιακά, ενώ το 30% των εφήβων έχουν όγκο ωοθηκών >10 κ.εκ.
Για να είναι επομένως ακριβής η διάγνωση στην εφηβεία θα πρέπει να ισχύουν και τα 3 κριτήρια του Rotterdam δηλ. ολιγομηνόρροια για 2 χρόνια από την εμμηναρχή ή πρωτοπαθής αμηνόρροια στην ηλικία των 16 ετών, βιοχημική υπερανδρογοναιμία (ο πιο σταθερός δείκτης εκτός αν υπάρχει προοδευτική υπερτρίχωση) και πολυκυστικές ωοθήκες με όγκο ωοθηκών >10 κ.εκ σε κοιλιακό ΥΗΓ
Η ανησυχία των εφήβων σχετίζεται με την φύση της πάθησης και τον ρόλο της τεστοστερόνης στην μελλοντική γονιμότητα
Στρατηγικές διαχείρησης
Η ποιότητα ζωής καθώς και η υπερτρίχωση/ακμή επηρεάζονται από το βάρος, προκαλούν χαμηλή αυτο/εκτίμηση και περιορισμό κοινωνικών δραστηριοτήτων. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας. Μελέτες σε ενήλικες δείχνουν ότι απώλεια 5-10% σωμ. βάρους με διατροφή, άσκηση βελτιώνει τα επίπεδα των ανδρογόνων και την έμμηνο ρύση σε ποσοστό 50%
Η μεγαλύτερη μελέτη σε έφηβες με 12-μηνη διάρκεια και με αλλαγή στον τρόπο ζωής έδειξε βελτίωση στα ανδρογόνα , στον κύκλο, αλλά και στον καρδιαγγειακό κίνδυνο
Επιλογές φαρμακευτικές είναι τα αντισυλληπτικά, αποτελεσματικά για την υπερανδρογοναιμία και την ρύθμιση του κύκλου, αντι-ανδρογόνα εφ' όσον χρειαστεί και σε ασθενείς παχύσαρκους, με διαταραχή στην ανοχή γλυκόζης, με μελανίζουσα ακάνθωση ή οικογενειακό ιστορικό ΣΔ 2 η μετφορμίνη (αν και δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμες μελέτες)
Πως ελέγχονται
Περιοδικά μετράμε αρτηριακή πίεση, σάκχαρο, λιπιδαιμικό profil και OGTT/ανά έτος κυρίως σε ασθενείς με ανωορρηξία, υπερανδρογοναιμία, ακάνθωση, ΒΜΙ>30 και οικογενές ιστορικό ΣΔ 2
Επομένως
Η σχέση με τον ενδοκρινολόγο είναι βασική. Παροχή πληροφοριών σχετικά με την αιτία της κατάστασης και τον ρόλο της τεστοστερόνης και σαφείς πληροφορίες για μελλοντικές προοπτικές γονιμότητας. Η ανάγκη για την έφηβη να αντιμετωπίσει τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης, διευκολύνει την αλλαγή του τρόπου ζωής και τροποποιεί συμπεριφορές με πιθανούς κινδύνους για την υγεία και είναι μια σημαντική κληρονομιά για την μετάβαση του νεαρού ατόμου στην ενήλικη ζωή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου