Με την αύξηση της διάρκειας της ανθρώπινης ζωής έχει φανεί ότι η προχωρημένη ηλικία είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου για απειλητικές για τη ζωή ασθένειες. Πρόσφατες εργασίες έχουν δείξει ότι η γήρανση σε διάφορα ζώα, αλλά και στον άνθρωπο εξαρτάται από ειδικούς τύπους γενετικής μετάλλαξης, από τη διατροφή και από φάρμακα που μπορεί να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής και να βελτιώσουν την υγεία. Αυτό τονίζει την προοπτική προληπτικών φαρμάκων για τις ασθένειες του γήρατος αλλά και παρέμβαση στην ίδια τη διαδικασία της γήρανσης
Αύξηση προσδόκιμου ζωής
Από τα μέσα του 19ου αιώνα το προσδόκιμο της ανθρώπινης ζωής έχει αυξηθεί κατά περίπου 2.5 έτη ανά 10ετία. Σ' αυτό συνεισφέρει η αλλαγή στον τρόπο ζωής, η ιατρική περίθαλψη, η βελτίωση στην ποιότητα νερού και διατροφής και η πρόληψη πολλών λοιμωδών νοσημάτων (κυρίως για την επιβίωση των παιδιών). Τελευταία η βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση επιβίωσης σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Η αύξηση επιβίωσης δεν σημαίνει και υγιή επιβίωση γιατι αυξάνεται ο κίνδυνος μεταβολικών, καρδιαγγειακών, νευροεκφυλιστικών νοσημάτων και καρκίνου
Η γήρανση είναι μεταβαλλόμενη διαδικασία
Ο ρυθμός της γήρανσης μπορεί να μετατραπεί με γενετική διαδικασία. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στη διάρκεια ζωής των ζώων, ακόμα και σε περιβάλλοντα που προστατεύονται από εξωγενείς κινδύνους. Προτείνεται λοιπόν ότι η παρέμβαση στη διαδικασία γήρανσης είναι εφικτή παρά το ότι μπορεί να υπάρχει διαφορετικός βαθμός βλάβης σε δύο διαφορετικούς ιστούς του ίδιου οργανισμού. Γενετικές μεταλλάξεις και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις-δίαιτα, φάρμακα- αλλάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης και την υγεία σε πειραματόζωα.
Τι μας κάνει να γερνάμε;
Είναι ένα σημαντικό βιολογικό μυστήριο. Τα γεννητικά κύτταρα δεν πρέπει να πεθαίνουν.Οι οργανισμοί γενικά διατηρούνται σε νεανική κατάσταση κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης τους και με την έναρξη της αναπαραγωγής αρχίζει να γίνεται εμφανής η γήρανση. Κοινά χαρακτηριστικά της γήρανσης περιλαμβάνουν αστάθεια γονιδιώματος, επιγεννετικές μεταλλάξεις, απορύθμιση θρέψης, δυσλειτουργία μιτοχονδρίων, κυτταρική γήρανση, εξάντληση βλαστικών κυττάρων, μεταβολή ενδοκυτταρικής επικοινωνίας σε διαφορετικό βαθμό στους διάφορους ιστούς και στους διάφορους οργανισμούς. Στους πολυκύτταρους οργανισμούς μπορεί επίσης ένας ιστός να επηρεάζει την γήρανση άλλων ιστών
Επιβράδυνση γήρανσης
Η μειωμένη πρόσληψη τροφής βελτιώνει την υγεία κατά τη διάρκεια της γήρανσης. Πρόσφατες μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι ειδικά η μείωση ειδικών αμινοξέων μπορεί να είναι σημαντικότερη από την μείωση των θερμίδων. Επιπλέον αλλαγή στη δράση μεταβολικών και ενδοκρινών σημάτων μπορεί να βελτιώσουν την υγεία π.χ. μεταλλάξεις που μειώνουν την αλληλεπίδραση ινσουλίνης /αυξητικού παράγοντα της ινσουλίνης με την ραπαμυκίνη (IIS/TOR network) επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής στα θηλαστικά. Ποντίκια με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη βελτιώνουν την διαχείρηση γλυκόζης, το ανοσοποιητικό τους και προστατεύονται από οστεοπόρωση, καταρράκτη και δερματικά προβλήματα . Υπάρχουν πολλοί πιθανοί φαρμακευτικοί στόχοι σ' αυτή τη διαδικασία όπως οι κινάσες και η ραπαμυκίνη
Το IIS/TOR network ανιχνεύει την κατάσταση θρεπτικών ουσιών, αυξητικών παραγόντων και τις διάφορες μορφές του stress και ρυθμίζει ανάπτυξη, μεταβολισμό και αναπαραγωγή
Επίσης πειραματικές εργασίες έχουν ασχοληθεί με διαδικασίες cellular quality-control δηλ. αυτοφαγία, αποδόμηση κατεστραμένων πρωτεϊνών και διατήρηση τελομερών στη διατήρηση της υγείας του συνόλου του οργανισμού κατά τη διάρκεια της γήρανσης
Οι βελτιώσεις στον τομέα της υγείας παρέχουν ένα άριστο πλαίσιο για την κατανόηση της σύνδεσης γήρανσης και της νόσου που σχετίζεται με τη γήρανση. Παρατηρήσεις σε Drosophila έδειξαν ότι η χορήγηση ραπαμυκίνης σε ηλικιωμένες μύγες μειώνει τη δραστικότητα της ντοπαμίνης και προκαλεί διαταραχή του ύπνου, ένα σύνηθες πρόβλημα των ηλικιωμένων ατόμων. Η άνοια είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Μελέτες σε ποντίκια δείχνουν ότι μείωση του IIS/TOR network μπορεί να βελτιώσει την παθολογία που σχετίζεται με την άνοια
Οικονομική ανάλυση έδειξε ότι η βελτίωση της γήρανσης θα έχει τεράστια οφέλη για την υγεία
Έρευνα γίνεται σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία όπως ο καρκίνος, η καρδιαγγειακή νόσος, η νόσος Alzheimer , και η Parkinson , η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η οστεοπόρωση και ο ΣΔ τύπου 2. Παρεμβάσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα γήρανσης του πληθυσμού είναι σημαντικές.
Από μελέτες σε πειραματόζωα φαίνεται ότι υπάρχει προοπτική ευρέως φάσματος προληπτικών φαρμάκων για τις ασθένειες του γήρατος. Η ραπαμυκίνη είναι ένα πρώτο παράδειγμα εγκεκριμένου φαρμάκου με ευρύ θεραπευτικό φάσμα. Ανάλογα χαρακτηριστικά εμφανίζουν επίσης η μετφορμίνη και η ασπιρίνη
Αύξηση προσδόκιμου ζωής
Από τα μέσα του 19ου αιώνα το προσδόκιμο της ανθρώπινης ζωής έχει αυξηθεί κατά περίπου 2.5 έτη ανά 10ετία. Σ' αυτό συνεισφέρει η αλλαγή στον τρόπο ζωής, η ιατρική περίθαλψη, η βελτίωση στην ποιότητα νερού και διατροφής και η πρόληψη πολλών λοιμωδών νοσημάτων (κυρίως για την επιβίωση των παιδιών). Τελευταία η βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση επιβίωσης σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Η αύξηση επιβίωσης δεν σημαίνει και υγιή επιβίωση γιατι αυξάνεται ο κίνδυνος μεταβολικών, καρδιαγγειακών, νευροεκφυλιστικών νοσημάτων και καρκίνου
Η γήρανση είναι μεταβαλλόμενη διαδικασία
Ο ρυθμός της γήρανσης μπορεί να μετατραπεί με γενετική διαδικασία. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στη διάρκεια ζωής των ζώων, ακόμα και σε περιβάλλοντα που προστατεύονται από εξωγενείς κινδύνους. Προτείνεται λοιπόν ότι η παρέμβαση στη διαδικασία γήρανσης είναι εφικτή παρά το ότι μπορεί να υπάρχει διαφορετικός βαθμός βλάβης σε δύο διαφορετικούς ιστούς του ίδιου οργανισμού. Γενετικές μεταλλάξεις και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις-δίαιτα, φάρμακα- αλλάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης και την υγεία σε πειραματόζωα.
Τι μας κάνει να γερνάμε;
Είναι ένα σημαντικό βιολογικό μυστήριο. Τα γεννητικά κύτταρα δεν πρέπει να πεθαίνουν.Οι οργανισμοί γενικά διατηρούνται σε νεανική κατάσταση κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης τους και με την έναρξη της αναπαραγωγής αρχίζει να γίνεται εμφανής η γήρανση. Κοινά χαρακτηριστικά της γήρανσης περιλαμβάνουν αστάθεια γονιδιώματος, επιγεννετικές μεταλλάξεις, απορύθμιση θρέψης, δυσλειτουργία μιτοχονδρίων, κυτταρική γήρανση, εξάντληση βλαστικών κυττάρων, μεταβολή ενδοκυτταρικής επικοινωνίας σε διαφορετικό βαθμό στους διάφορους ιστούς και στους διάφορους οργανισμούς. Στους πολυκύτταρους οργανισμούς μπορεί επίσης ένας ιστός να επηρεάζει την γήρανση άλλων ιστών
Επιβράδυνση γήρανσης
Η μειωμένη πρόσληψη τροφής βελτιώνει την υγεία κατά τη διάρκεια της γήρανσης. Πρόσφατες μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι ειδικά η μείωση ειδικών αμινοξέων μπορεί να είναι σημαντικότερη από την μείωση των θερμίδων. Επιπλέον αλλαγή στη δράση μεταβολικών και ενδοκρινών σημάτων μπορεί να βελτιώσουν την υγεία π.χ. μεταλλάξεις που μειώνουν την αλληλεπίδραση ινσουλίνης /αυξητικού παράγοντα της ινσουλίνης με την ραπαμυκίνη (IIS/TOR network) επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής στα θηλαστικά. Ποντίκια με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη βελτιώνουν την διαχείρηση γλυκόζης, το ανοσοποιητικό τους και προστατεύονται από οστεοπόρωση, καταρράκτη και δερματικά προβλήματα . Υπάρχουν πολλοί πιθανοί φαρμακευτικοί στόχοι σ' αυτή τη διαδικασία όπως οι κινάσες και η ραπαμυκίνη
Το IIS/TOR network ανιχνεύει την κατάσταση θρεπτικών ουσιών, αυξητικών παραγόντων και τις διάφορες μορφές του stress και ρυθμίζει ανάπτυξη, μεταβολισμό και αναπαραγωγή
Επίσης πειραματικές εργασίες έχουν ασχοληθεί με διαδικασίες cellular quality-control δηλ. αυτοφαγία, αποδόμηση κατεστραμένων πρωτεϊνών και διατήρηση τελομερών στη διατήρηση της υγείας του συνόλου του οργανισμού κατά τη διάρκεια της γήρανσης
Οι βελτιώσεις στον τομέα της υγείας παρέχουν ένα άριστο πλαίσιο για την κατανόηση της σύνδεσης γήρανσης και της νόσου που σχετίζεται με τη γήρανση. Παρατηρήσεις σε Drosophila έδειξαν ότι η χορήγηση ραπαμυκίνης σε ηλικιωμένες μύγες μειώνει τη δραστικότητα της ντοπαμίνης και προκαλεί διαταραχή του ύπνου, ένα σύνηθες πρόβλημα των ηλικιωμένων ατόμων. Η άνοια είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Μελέτες σε ποντίκια δείχνουν ότι μείωση του IIS/TOR network μπορεί να βελτιώσει την παθολογία που σχετίζεται με την άνοια
Οικονομική ανάλυση έδειξε ότι η βελτίωση της γήρανσης θα έχει τεράστια οφέλη για την υγεία
Έρευνα γίνεται σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία όπως ο καρκίνος, η καρδιαγγειακή νόσος, η νόσος Alzheimer , και η Parkinson , η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η οστεοπόρωση και ο ΣΔ τύπου 2. Παρεμβάσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα γήρανσης του πληθυσμού είναι σημαντικές.
Από μελέτες σε πειραματόζωα φαίνεται ότι υπάρχει προοπτική ευρέως φάσματος προληπτικών φαρμάκων για τις ασθένειες του γήρατος. Η ραπαμυκίνη είναι ένα πρώτο παράδειγμα εγκεκριμένου φαρμάκου με ευρύ θεραπευτικό φάσμα. Ανάλογα χαρακτηριστικά εμφανίζουν επίσης η μετφορμίνη και η ασπιρίνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου