Το παλιό του όνομα επιβίωσε, ιδίως με τον εξελληνισμό κατά τον 19ο αιώνα: ο Άρτος
Η κατασκευή του έγινε αρτοποιία. Σήμερα μιλάμε για <<αρτίδια>>, δηλαδή ψωμάκια
Η αρτοκλασία, ο εκκλησιαστικός άρτος, τα αντίδωρα είναι γευστικώς διαφορετικά από το καθημερινό, το <<επιούσιο>> ψωμί
Στα τουρκικά το ψωμί λέγεται εκμέκ. Από την πρώτη ύλη του ψωμιού προκύπτουν πολλά παράγωγα, υλικά ταυτοχρόνως και λεκτικά: λαλαγκίτες, τηγανίτες, τηγανόψωμα, λουκουμάδες και το εκμέκ-κανταίφι, γλυκίσματα και συγχρόνως τροφές
Στην τουρκοκρατούμενη Καβάλα στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οι καπνεργάτες κινητοποιήθηκαν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, ένας φρόνιμος οθωμανός νομάρχης τους δικάιωσε λέγοντας ότι πρόκειται για <<εκμέκ καβγασί>>, διένεξη για το ψωμί, γιατί το ψωμί ήταν συνώνυμο, όπως και σήμερα, με τη διατροφή
Όπως ο άρτος έχει και το ψωμί την πολυσημία του. Σημαίνει εισόδημα: από τη διανομή των φορολογικών και φεουδαλικών προσόδων στη μεσαιωνική Κύπρο. Ψωμίζω, ψωμοζήτας, ψωμομένος, ψωμοτύρι. Επίσης ψωμί=αξίωμα, προυχόντων και αρματολών, λέξη και λειτουργία που επιβιώνει στο δημοτικό τραγούδι
Το ψωμί είχε σαν πρώτη ύλη τη ζύμη και βασικό τρόπο μεταποίησης τον οικογενειακό ή δημόσιο φούρνο. Πρώτη ύλη σίκαλη, κεχρί, κριθάρι, αραβόσιτος χωριστά ή σε ανάμειξη και μπορεί και βρώμη. Το σταρένιο ψωμί ήταν <<χάσικο>>, καθαρό, το καλύτερο κοσκινισμένο από <<μεταξωτή>> σίτα, άφηνε πολλά πίτουρα
Το ψωμί της αγοράς και ο τρόπος διαμόρφωσης της τιμής του: από τη σκοπιά οικονομικών νοοτροπιών, ο τρόπος διχάζεται. Είτε παραμένει σταθερή η τιμή είτε προσαρμόζεται στην κίνηση των τιμών και στις μεταβολές της αξίας του νομίσματος των καθημερινών συναλλαγών. Διασώζεται η σταθερή τιμή του με τεχνάσματα, μειώνεται το βάρος του <<καρβελιού>>
Στα 1600 αγόραζε κανείς στην Πόλη με έναν ακτσέ 200 δράμια ψωμιού, στα 1624 150 δράμια. Και μέσα στη χρονιά μπορούσαν να συμβούν παρόμοιες αυξομειώσεις που τις επέβαλλε η αλλαγή της εσωτερικής αξίας του νομίσματος
Η μετρική ωστόσο και νομισματική μονάδα δεν καθόριζαν και τις ανάγκες του διατροφικού προτύπου. Τα δημητριακά με διάφορους τρόπους αποτελούσαν την βάση της διατροφής, συνδυαζόμενα και με άλλα προϊόντα. Για την αγορά του περιούσιου άρτου θα έπρεπε να διατεθούν περισσότερα χρήματα από εκείνα που υποδεικνύουν οι μετρικές και νομισματικές μονάδες. Ανάγκη, λοιπόν, χρηματικών διαθεσιμοτήτων για τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες για ν' αγοράσουν τον Άρτον τον επιούσιον
Του κόσμου βέβαια που μετέχει στην αγορά της πόλης, τα εισοδήματα δεν είναι ταυτόσημα με το μεροκάματο. Προέρχονται κι από τη λιανική μεταπρασία, τη μικροεμπορία, το εισόδημα του ψαρά, του νερουλά, του υπαίθριου ή στεγασμένου πωλητή, από τον μικρό μισθό του ιμάμη και τόσων άλλων κυτταρικών συντελεστών της οικονομίας
Το καθ'εαυτό ημερομίσθιο αφορά ένα κλάσμα αυτής της προκαπιταλιστικής, και με εσωτερικές διαβαθμίσεις, οικονομίας. Αλλά θα πηγαίναμε μακριά, αν θίγαμε το κομμάτι στο οποίο υπόκειται η αφηρημένη έννοια <<ημερομίσθιο>>
Η κατασκευή του έγινε αρτοποιία. Σήμερα μιλάμε για <<αρτίδια>>, δηλαδή ψωμάκια
Η αρτοκλασία, ο εκκλησιαστικός άρτος, τα αντίδωρα είναι γευστικώς διαφορετικά από το καθημερινό, το <<επιούσιο>> ψωμί
Στα τουρκικά το ψωμί λέγεται εκμέκ. Από την πρώτη ύλη του ψωμιού προκύπτουν πολλά παράγωγα, υλικά ταυτοχρόνως και λεκτικά: λαλαγκίτες, τηγανίτες, τηγανόψωμα, λουκουμάδες και το εκμέκ-κανταίφι, γλυκίσματα και συγχρόνως τροφές
Στην τουρκοκρατούμενη Καβάλα στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οι καπνεργάτες κινητοποιήθηκαν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, ένας φρόνιμος οθωμανός νομάρχης τους δικάιωσε λέγοντας ότι πρόκειται για <<εκμέκ καβγασί>>, διένεξη για το ψωμί, γιατί το ψωμί ήταν συνώνυμο, όπως και σήμερα, με τη διατροφή
Όπως ο άρτος έχει και το ψωμί την πολυσημία του. Σημαίνει εισόδημα: από τη διανομή των φορολογικών και φεουδαλικών προσόδων στη μεσαιωνική Κύπρο. Ψωμίζω, ψωμοζήτας, ψωμομένος, ψωμοτύρι. Επίσης ψωμί=αξίωμα, προυχόντων και αρματολών, λέξη και λειτουργία που επιβιώνει στο δημοτικό τραγούδι
Το ψωμί είχε σαν πρώτη ύλη τη ζύμη και βασικό τρόπο μεταποίησης τον οικογενειακό ή δημόσιο φούρνο. Πρώτη ύλη σίκαλη, κεχρί, κριθάρι, αραβόσιτος χωριστά ή σε ανάμειξη και μπορεί και βρώμη. Το σταρένιο ψωμί ήταν <<χάσικο>>, καθαρό, το καλύτερο κοσκινισμένο από <<μεταξωτή>> σίτα, άφηνε πολλά πίτουρα
Το ψωμί της αγοράς και ο τρόπος διαμόρφωσης της τιμής του: από τη σκοπιά οικονομικών νοοτροπιών, ο τρόπος διχάζεται. Είτε παραμένει σταθερή η τιμή είτε προσαρμόζεται στην κίνηση των τιμών και στις μεταβολές της αξίας του νομίσματος των καθημερινών συναλλαγών. Διασώζεται η σταθερή τιμή του με τεχνάσματα, μειώνεται το βάρος του <<καρβελιού>>
Στα 1600 αγόραζε κανείς στην Πόλη με έναν ακτσέ 200 δράμια ψωμιού, στα 1624 150 δράμια. Και μέσα στη χρονιά μπορούσαν να συμβούν παρόμοιες αυξομειώσεις που τις επέβαλλε η αλλαγή της εσωτερικής αξίας του νομίσματος
Η μετρική ωστόσο και νομισματική μονάδα δεν καθόριζαν και τις ανάγκες του διατροφικού προτύπου. Τα δημητριακά με διάφορους τρόπους αποτελούσαν την βάση της διατροφής, συνδυαζόμενα και με άλλα προϊόντα. Για την αγορά του περιούσιου άρτου θα έπρεπε να διατεθούν περισσότερα χρήματα από εκείνα που υποδεικνύουν οι μετρικές και νομισματικές μονάδες. Ανάγκη, λοιπόν, χρηματικών διαθεσιμοτήτων για τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες για ν' αγοράσουν τον Άρτον τον επιούσιον
Του κόσμου βέβαια που μετέχει στην αγορά της πόλης, τα εισοδήματα δεν είναι ταυτόσημα με το μεροκάματο. Προέρχονται κι από τη λιανική μεταπρασία, τη μικροεμπορία, το εισόδημα του ψαρά, του νερουλά, του υπαίθριου ή στεγασμένου πωλητή, από τον μικρό μισθό του ιμάμη και τόσων άλλων κυτταρικών συντελεστών της οικονομίας
Το καθ'εαυτό ημερομίσθιο αφορά ένα κλάσμα αυτής της προκαπιταλιστικής, και με εσωτερικές διαβαθμίσεις, οικονομίας. Αλλά θα πηγαίναμε μακριά, αν θίγαμε το κομμάτι στο οποίο υπόκειται η αφηρημένη έννοια <<ημερομίσθιο>>
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου