Λέγεται ότι το όραμα μιας ενωμένης Ευρώπης γεννήθηκε μέσα από την εμπειρία της φρίκης των δύο ενδοευρωπαϊκών - που εξελίχτηκαν σε παγκόσμιους- πολέμων, στον 20ο αιώνα
Και εκπροσωπήθηκε το όραμα από αναστήματα πολιτικών ανδρών διακεκριμένα. Τα κριτήρια/κίνητρα που πρυτάνευσαν είχαν οπωσδήποτε το ρομαντισμό της ειρηνικής συνύπαρξης, αλλά ήταν κυρίως χρησιμοθηρικά: να επιβιώσει η Ευρώπη, όχι για να διασώσει την πολιτισμική ιδιομορφία του καθενός από τους λαούς της, αλλά πρωτίστως να διασώσει την ισχύ της στην διεθνή οργάνωση της παραγωγής και στη λειτουργία της οικονομίας. Μόνο με την οικονομική και παραγωγική της δυναμική θα μπορούσε η Ευρώπη να ανταγωνιστεί τις οικονομίες που αναδύονταν στην Άπω Ανατολή και την κυριαρχία των ΗΠΑ στη διεθνή αγορά
Το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης αυτονόητα υποτάχθηκε στις απαιτήσεις και τη λογική των οικονομολόγων παρακάμπτοντας την ιστορική δυναμική και γονιμότητα της ξεχωριστής κουλτούρας (καλλιέργειας-παράδοσης) κάθε έθνους-κράτους της Ευρώπης
Ο περιορισμός της ευρωπαϊκής ενοποίησης στο οικονομικό πεδίο, ευνοεί μια επιπόλαιη τάση που θέλει την Ευρώπη ένα περίπου αντίγραφο των ΗΠΑ. Επιπόλαιη γιατί υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά με την κοινωνία των ΗΠΑ. Διαφορά καταγωγής: η αμερικανική είναι μια κοινωνία μεταναστών, που συγκροτήθηκε και οργανώθηκε με τη λογική των αναγκών του μετανάστη. Κοινός στόχος για την συνύπαρξη είναι η αναζήτηση οικονομικής επιτυχίας. Οι άξονες συνοχής των ευρωπαϊκών κοινωνιών ήταν πρωτευόντως άλλοι: η Ιστορία, η γλώσσα, μια συνείδηση ιδιαιτερότητας λόγω της μετοχής/εμπειρίας στα επιτεύγματα σκέψης/Τέχνης, ήθη, έθιμα, νοοτροπία
Η αμερικανική είναι η κοινωνία της <<ευκαιρίας>>. Άξονας συνοχής δεν είναι η προέλευση, η Ιστορία ή η καλλιέργεια, αλλά η κοινή για όλους ευκαιρία να πλουτίσουν αν εργαστούν σκληρά, να διακριθούν στον ανταγωνισμό. Κυρίαρχος ο νόμος της ζούγκλας. Η λογική της λατρείας του χρήματος, ορατή σε κάθε πτυχή οργάνωσης του βίου , δεν εμπόδισε να παραχθούν κι εκεί θαυμαστά πανεπιστήμια και εκπληκτικά ερευνητικά κέντρα . Η έρευνα, η καινούρια γνώση και οι τεχνολογικές εφαρμογές είναι ποσοτικά ιλιγγιώδεις αλλά και απερίφραστα χρηστικές. Αποβλέπουν στην εμπορεύσιμη <<παραγωγή>>
Αυτή είναι η καισαρική διαφορά της αμερικανικής από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες: στην Οξφόρδη, στη Σορβόννη ή στην Ουψάλα μπορούσες πάντοτε να σπουδάσεις π.χ. σασκριτικά- μια γλώσσα νεκρή και άχρηστη- να κερδίσεις τη γνώση για τη γνώση, μόνο για τη χαρά της γνώσης κι όχι σαν χρηστικό μέσο για παραγωγή. Η διαφορά υπάρχει σε όλα τα επίπεδα του συλλογικού βίου. Η γνώση για τη γνώση πηγαίνει μαζί με την ομορφιά για την ομορφιά, τη φιλία για τη χαρά της κοινωνίας, την Τέχνη για την απόλαυση της εκφραστικής του αρρήτου, τον έρωτα για την μέθη της αυτοπροσφοράς- ο άνθρωπος για την σχέση όχι για την χρήση
Αλλά προτεραιότητα στη χαρά της σχέσης σημαίνει απόλυτη προτεραιότητα της ετερότητας: να σώζει ο κάθε άνθρωπος ενεργά την μοναδικότητα του, την ετερότητα που παράγει η διαφορά καταγωγής, καλλιέργειας, παράδοσης, εμπειρίας. Να μη μεταμορφωθούμε οι Ευρωπαίοι σε απρόσωπους καταναλωτές, σε αδιαφοροποίητα αμερικανάκια
Και εκπροσωπήθηκε το όραμα από αναστήματα πολιτικών ανδρών διακεκριμένα. Τα κριτήρια/κίνητρα που πρυτάνευσαν είχαν οπωσδήποτε το ρομαντισμό της ειρηνικής συνύπαρξης, αλλά ήταν κυρίως χρησιμοθηρικά: να επιβιώσει η Ευρώπη, όχι για να διασώσει την πολιτισμική ιδιομορφία του καθενός από τους λαούς της, αλλά πρωτίστως να διασώσει την ισχύ της στην διεθνή οργάνωση της παραγωγής και στη λειτουργία της οικονομίας. Μόνο με την οικονομική και παραγωγική της δυναμική θα μπορούσε η Ευρώπη να ανταγωνιστεί τις οικονομίες που αναδύονταν στην Άπω Ανατολή και την κυριαρχία των ΗΠΑ στη διεθνή αγορά
Το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης αυτονόητα υποτάχθηκε στις απαιτήσεις και τη λογική των οικονομολόγων παρακάμπτοντας την ιστορική δυναμική και γονιμότητα της ξεχωριστής κουλτούρας (καλλιέργειας-παράδοσης) κάθε έθνους-κράτους της Ευρώπης
Ο περιορισμός της ευρωπαϊκής ενοποίησης στο οικονομικό πεδίο, ευνοεί μια επιπόλαιη τάση που θέλει την Ευρώπη ένα περίπου αντίγραφο των ΗΠΑ. Επιπόλαιη γιατί υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά με την κοινωνία των ΗΠΑ. Διαφορά καταγωγής: η αμερικανική είναι μια κοινωνία μεταναστών, που συγκροτήθηκε και οργανώθηκε με τη λογική των αναγκών του μετανάστη. Κοινός στόχος για την συνύπαρξη είναι η αναζήτηση οικονομικής επιτυχίας. Οι άξονες συνοχής των ευρωπαϊκών κοινωνιών ήταν πρωτευόντως άλλοι: η Ιστορία, η γλώσσα, μια συνείδηση ιδιαιτερότητας λόγω της μετοχής/εμπειρίας στα επιτεύγματα σκέψης/Τέχνης, ήθη, έθιμα, νοοτροπία
Η αμερικανική είναι η κοινωνία της <<ευκαιρίας>>. Άξονας συνοχής δεν είναι η προέλευση, η Ιστορία ή η καλλιέργεια, αλλά η κοινή για όλους ευκαιρία να πλουτίσουν αν εργαστούν σκληρά, να διακριθούν στον ανταγωνισμό. Κυρίαρχος ο νόμος της ζούγκλας. Η λογική της λατρείας του χρήματος, ορατή σε κάθε πτυχή οργάνωσης του βίου , δεν εμπόδισε να παραχθούν κι εκεί θαυμαστά πανεπιστήμια και εκπληκτικά ερευνητικά κέντρα . Η έρευνα, η καινούρια γνώση και οι τεχνολογικές εφαρμογές είναι ποσοτικά ιλιγγιώδεις αλλά και απερίφραστα χρηστικές. Αποβλέπουν στην εμπορεύσιμη <<παραγωγή>>
Αυτή είναι η καισαρική διαφορά της αμερικανικής από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες: στην Οξφόρδη, στη Σορβόννη ή στην Ουψάλα μπορούσες πάντοτε να σπουδάσεις π.χ. σασκριτικά- μια γλώσσα νεκρή και άχρηστη- να κερδίσεις τη γνώση για τη γνώση, μόνο για τη χαρά της γνώσης κι όχι σαν χρηστικό μέσο για παραγωγή. Η διαφορά υπάρχει σε όλα τα επίπεδα του συλλογικού βίου. Η γνώση για τη γνώση πηγαίνει μαζί με την ομορφιά για την ομορφιά, τη φιλία για τη χαρά της κοινωνίας, την Τέχνη για την απόλαυση της εκφραστικής του αρρήτου, τον έρωτα για την μέθη της αυτοπροσφοράς- ο άνθρωπος για την σχέση όχι για την χρήση
Αλλά προτεραιότητα στη χαρά της σχέσης σημαίνει απόλυτη προτεραιότητα της ετερότητας: να σώζει ο κάθε άνθρωπος ενεργά την μοναδικότητα του, την ετερότητα που παράγει η διαφορά καταγωγής, καλλιέργειας, παράδοσης, εμπειρίας. Να μη μεταμορφωθούμε οι Ευρωπαίοι σε απρόσωπους καταναλωτές, σε αδιαφοροποίητα αμερικανάκια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου