Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Παρασκευή 11 Ιουλίου 2014

Συν/ρυθμιστές στεροειδικών υποδοχέων

Συν/ρυθμιστές της πρόσληψης σε πυρηνικούς υποδοχείς (nuclear receptors - NRs) και άλλους μεταγραφικούς παράγοντες είναι απαραίτητοι για την σωστή έκφραση των γονιδίων και χωρίζονται σ' αυτούς που ενισχύουν κι αυτούς που καταστέλλουν τη μεταγραφή του γονιδίου
Οι συν/ρυθμιστές των στεροειδικών υποδοχέων (SRC) είναι 3 ομόλογα μέλη (SRC-1, SRC-2, και SRC-3) σημαντικά για τις δράσεις των στεροειδικών ορμονών. Οι μεταβολικές τους δράσεις συμπεριλαμβάνουν μεταβολική ομοιόσταση, φλεγμονή και ρύθμιση ενέργειας
Έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα >450 συν/ρυθμιστές. Τα 3 μέλη των SRCς έχουν στο Ν-αμινοτελικό άκρο μια περιοχή υπεύθυνη για την αλληλεπίδραση πρωτεϊνών με μεταγραφικούς παράγοντες, κεντρικότερα υπάρχει μια περιοχή πλούσια σε σερίνη/θρεονίνη που καθορίζει την SRC-δραστικότητα, στη συνέχεια υπάρχει περιοχή που διευκολύνει τη δέσμευση και τέλος στο καρβοξυτελικό άκρο υπάρχουν δύο περιοχές που συνδέονται με άλλους συν/ρυθμιστές
Ειδικότερα ο SRC-1 φαίνεται ότι επιδρά με τον υποδοχέα των οιστρογόνων (ER) και της προγεστερόνης (PR) και ρυθμίζει τη λειτουργία της μήτρας. Απώλεια του SRC-1 ελαττώνει την ανάπτυξη της μήτρας και φαίνεται ότι είναι σημαντικός ρυθμιστής στην εξέλιξη της ενδομητρίωσης. Στον καρκίνο του μαστού, ο SRC-1 είναι ογκογονίδιο που συνδέεται με κακή έκβαση
Ο SRC-2 έχει σχέση με καθυστέρηση ανάπτυξης, με βλάβη στην σπερματογέννεση και εκφύλιση όρχεων, με ανάπτυξη καρκίνου (κυρίως του προστάτη), ενώ μεταλλάξεις του σχετίζονται με οξεία μυελοειδή λευχαιμία
Ο SRC-3 οδηγεί σε ελάττωση ανάπτυξης, μειωμένα οιστρογόνα και καθυστέρηση εφηβείας και έχει μελετηθεί σαν ογκογονίδιο στον καρκίνο του μαστού
Αλλά έχουν δράση και σε ποικίλλους ιστούς
Στον εγκέφαλο: ρυθμίζουν το CRH/GR μονοπάτι, τον κιρκάδιο ρυθμό, τον μεταβολισμό των νευρομεταφορέων, και την λήψη τροφής
Στην καρδιά: έλεγχο υπερτροφίας και ρυθμικότητας
Στο λεπτό έντερο: απορρόφηση λίπους
Στον μυικό ιστό: ισορροπία ενέργειας και μυική ισχύ
Στα επινεφρίδια: δομή και στεροειδογέννεση
Στο ήπαρ: διατήρηση ευγλυκαιμίας, γλυκόζης νηστείας, απορρόφηση λίπους και λιπόλυση
Στον μεταβολισμό των λιπών: ο SRC-1 αυξάνει την χρησιμοποίηση λιπιδίων, οι SRC-2 και SRC-3 την αποθήκευση λίπους
Στον μεταβολισμό των υδατανθράκων: ο SRC-1 ρυθμίζει τον μεταβολισμό του πυρουβικού και η έκφραση του αυξάνεται στη διάρκεια της νηστείας, ο SRC-2 αυξάνει την γλυκόζη νηστείας, ο SRC-3 ρυθμίζει την έκκριση ινσουλίνης
Στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών: οι SRC-1 και SRC-3 ρυθμίζουν την χρήση, ενώ ο SRC-2 ελέγχει τον ημερήσιο ρυθμό μεταβολισμού των αμινοξέων
Συμπέρασμα: η SRC ομάδα σχετίζεται με συμπεριφορά σίτισης/ύπνου, απάντηση στο stress και αναπαραγωγή. Είναι πιθανόν να υπάρχουν συγκεκριμένα σήματα που ρυθμίζουν την SRC δραστηριότητα ανάλογα με τις μεταβολικές ανάγκες (ρυθμίζουν την έκφραση γονίδιων βάσει των απαιτήσεων του κυττάρου). Υπάρχουν πολλαπλές μεταβολικές δράσεις που ρυθμίζονται από τον SRC-2: προάγει την πρόσληψη λιπιδίων από το ήπαρ και προγραμματίζει τα γονίδια για την μεταφορά και χρησιμοποίηση λιπαρών οξέων, επιδρά στο λίπος και τον σκελετό, είναι βασικός ρυθμιστής του κιρκάδιου ρυθμού, έχει απ' ευθείας δράση στους όρχεις και την μήτρα.
Ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι πως η SRC ομάδα συμμετέχει σε τόσο διαφορετικές και αλληλένδετες ρυθμίσεις του μεταβολισμού. Παραμένουν ερωτηματικά για τον τρόπο λειτουργίας τους κυρίως στο πάγκρεας και το έντερο. Λίγες μελέτες επικεντρώνονται στην πιθανή ύπαρξη αισθητήρων υπεύθυνων για την ενεργοποίηση ή καταστολή των SRCς και αυτός είναι ένας σημαντικός τομέας για μελλοντική έρευνα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου