Η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) και η PET/αξονική τομογραφία (PET / CT) είναι διαγνωστικά εργαλεία για πολλούς συμπαγείς όγκους. Η PET / CT είναι μια υβριδική τεχνική που συνδυάζει μορφολογικές πληροφορίες από την CT και λειτουργικές πληροφορίες από το PET
Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία στην βιβλιογραφία σχετικά με την χρησιμότητα της PET και PET / CT απεικόνισης με διάφορες σκιαγραφικές ουσίες σε ενδοκρινικά νοσήματα
Το Fluorine-18-Fluorodeoxyglucose (18F-FDG) είναι το σκιαγραφικό που χρησιμοποιείται πιο συχνά σε ΡΕΤ. Αυτό το ανάλογο της γλυκόζης παγιδεύεται από τα κύτταρα μέσω των υποδοχέων της γλυκόζης (GLUTs). Η έκφραση των υποδοχέων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε επιθετικούς ενδοκρινείς όγκους και επιπλέον η υπερέκφραση της εξοκινάσης-1 προάγει την πρόσληψη του 18F-FDG από καρκινικά κύτταρα. Και άλλα σκιαγραφικά έχουν χρησιμοποιηθεί με σκοπό να εκμεταλλευτούμε διάφορες μεταβολικές οδούς. Για παράδειγμα το ιώδιο-124- για τον μεταβολισμό του θυρεοειδή, φθόριο -18- διυδροξυφαινυλαλανίνη ( 18F - ϋΟΡΑ)- που αξιολογεί την πρόσληψη αμινοξέων και γάλλιο -68- ανάλογα σωματοστατίνης ( 68Ga - SMS ) που αξιολογεί την κατάσταση των υποδοχέων σωματοστατίνης έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί σαν σκιαγραφικά για μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, παραγαγγλίωμα/φαιοχρωμοκύττωμα και άλλους νευροενδοκρινείς όγκους.Το φθόριο-18-ντοπαμίνη (18F-ντοπαμίνης) και ο άνθρακας-11-υδροξυεπινεφρίνη (11C-HED) αξιολογούν την πρόσληψη κατεχολαμινών και είναι χρήσιμα σε όγκους του μυελού των επινεφριδίων. Τέλος ο άνθρακας-11-Metomidate (11C-Metomidate) χρησιμοποιείται για βλάβες του φλοιού των επινεφριδίων
PET και PET / CT στα νοσήματα του θυρεοειδούς
Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς
Τα διαφοροποιημένα καρκινικά θυρεοειδικά κύτταρα προσλαμβάνουν ραδιενεργό ιώδιο. Σε μικρό ποσοστό χάνουν την ικανότητα τους να προσλαμβάνουν. Αυτά τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται ταχύτερα, είναι μεταβολικά πιο ενεργά και έχουν αυξημένο μεταβολισμό γλυκόζης
Ο κυριότερος ρόλος του PET και PET / CT είναι σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα θυρεοσφαιρίνης (>10 ng/mL) και αρνητικά ευρήματα σε ολόσωμο scan μετά θυρεοειδεκτομή σύμφωνα με τις οδηγίες της American Thyroid Association (ATA) Η μέθοδος έχει ευαισθησία 88.5% και ειδικότητα 84.7% στην ανίχνευση υποτροπιάζουσας ή μεταστατικής νόσου
Αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς
Τα κύτταρα είναι επιθετικά, με υψηλό μεταβολισμό γλυκόζης και έντονη πρόσληψη σκιαγραφικού. Η απεικόνιση ενδείκνυται για σταδιοποίηση και σε επιλεγμένες περιπτώσεις για αξιολόγηση αποτελεσματικότητας της θεραπείας
Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς
Η απεικόνιση μπορεί να βοηθήσει σε επιθετικούς καρκίνους ή σε πιθανή υποτροπή- ασθενείς με αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης μετά θυρεοειδεκτομή. Η υποτροπή είναι δύσκολο να απεικονιστεί με συμβατικούς τρόπους απεικόνισης και σπινθηρογράφημα
PET και PET / CT σε νοσήματα επινεφριδίων
Η απεικόνιση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε υπερλειτουργία για να εντοπίσουμε το σημείο υπερπαραγωγής της ορμόνης- και διαχωρισμό ετερόπλευρης ή αμφοτερόπλευρης μορφής, και στον εντοπισμό ανατομικών αλλαγών που διαχωρίζουν καλοήθεις από κακοήθεις όγκους
Φλοιός επινεφριδίων
Τα κακοήθη κύτταρα προσλαμβάνουν σκιαγραφικό σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από τα καλοήθη και η διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου είναι 75-100%. Σε πρόσφατη μετα/ανάλυση φάνηκε ότι μπορεί να χαρακτηριστεί μια μάζα ως καλοήθης ή κακοήθης με ευαισθησία 97% και ειδικότητα 91%. Επιπλέον σε περίπτωση κακοήθειας μπορούν να εντοπιστούν πιθανές μεταστάσεις και να εκτιμηθεί η ανταπόκριση του όγκου στην θεραπεία
Η C-Metomidate είναι αναστολέας της 11-υδροξυλάσης (ένζυμο κλειδί στην σύνθεση κορτικοειδών)
PET με C-Metomidate επιτρέπει την ταυτοποίηση αλλοιώσεων επινεφριδικής προέλευσης ως εκ τούτου διαφοροποιούνται οι μεταστάσεις στα επινεφρίδια και το φαιοχρωμοκύττωμα από όγκους του φλοιού. Ωστόσο το C-Metomidate/PET δεν διακρίνει καλοήθεις από κακοήθεις όγκους και το σκιαγραφικό έχει σύντομο χρόνο ημιζωής που περιορίζει την χρήση του
Μυελός επινεφριδίων
Ένα ευρύ φάσμα PET ραδιοφαρμάκων ειδικών για όγκους θετικούς για χρωμαφίνη έχουν αναπτυχθεί σαν εναλλακτικός τρόπος ανίχνευσης σε σχέση με το MIBG σπινθηρογράφημα- το οποίο χρησιμοποιείται για εντοπισμό φαιοχρωμοκυττώματος. Ανάλογα ντοπαμίνης, ιωδίου και κατεχολαμίνης έχουν χρησιμοποιηθεί και η κατεχολαμίνη είναι το πρώτο σκιαγραφικό με ειδικότητα σε όγκους χρωμαφίνης-φαιοχρωμοκύττωμα και μπορεί να εντοπίσει τον αρχικό όγκο αλλά και μεταστάσεις-όμως έχει μικρό χρόνο ημιζωής. Η ντοπαμίνη επίσης παρέχει εξαιρετική απεικόνιση. Βεβαίως η προσέγγιση του κάθε ασθενούς είναι εξατομικευμένη και καθοδηγείται από την κλινική εικόνα. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιευμένες μελέτες δεν φαίνεται να υπάρχει πλεονέκτημα της PET απεικόνισης σε σχέση με το MIBG σε ασθενείς με μη μεταστατικό σποραδικό φαιοχρωμοκύττωμα. Πλεονέκτημα φαίνεται ότι υπάρχει σε ασθενείς με μεταστατική νόσο
Συμπέρασμα
Υπάρχουν αρκετά στοιχεία στην βιβλιογραφία σχετικά με την χρησιμότητα της PET / CT απεικόνισης χρισιμοποιώντας διαφορετικά σκιαγραφικά, ανάλογα με το όργανο που ελέγχουμε.. Η απεικόνιση αυτή είναι ένα ακριβό διαγνωστικό εργαλείο και απαιτεί έκθεση σε ακτινοβολία και επομένως απαιτούνται μελέτες κόστους-αποτελεσματικότητας προκειμένου να οριστεί η κατάλληλη χρήση της σε διάφορες ενδοκρινικές διαταραχές
Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία στην βιβλιογραφία σχετικά με την χρησιμότητα της PET και PET / CT απεικόνισης με διάφορες σκιαγραφικές ουσίες σε ενδοκρινικά νοσήματα
Το Fluorine-18-Fluorodeoxyglucose (18F-FDG) είναι το σκιαγραφικό που χρησιμοποιείται πιο συχνά σε ΡΕΤ. Αυτό το ανάλογο της γλυκόζης παγιδεύεται από τα κύτταρα μέσω των υποδοχέων της γλυκόζης (GLUTs). Η έκφραση των υποδοχέων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε επιθετικούς ενδοκρινείς όγκους και επιπλέον η υπερέκφραση της εξοκινάσης-1 προάγει την πρόσληψη του 18F-FDG από καρκινικά κύτταρα. Και άλλα σκιαγραφικά έχουν χρησιμοποιηθεί με σκοπό να εκμεταλλευτούμε διάφορες μεταβολικές οδούς. Για παράδειγμα το ιώδιο-124- για τον μεταβολισμό του θυρεοειδή, φθόριο -18- διυδροξυφαινυλαλανίνη ( 18F - ϋΟΡΑ)- που αξιολογεί την πρόσληψη αμινοξέων και γάλλιο -68- ανάλογα σωματοστατίνης ( 68Ga - SMS ) που αξιολογεί την κατάσταση των υποδοχέων σωματοστατίνης έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί σαν σκιαγραφικά για μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, παραγαγγλίωμα/φαιοχρωμοκύττωμα και άλλους νευροενδοκρινείς όγκους.Το φθόριο-18-ντοπαμίνη (18F-ντοπαμίνης) και ο άνθρακας-11-υδροξυεπινεφρίνη (11C-HED) αξιολογούν την πρόσληψη κατεχολαμινών και είναι χρήσιμα σε όγκους του μυελού των επινεφριδίων. Τέλος ο άνθρακας-11-Metomidate (11C-Metomidate) χρησιμοποιείται για βλάβες του φλοιού των επινεφριδίων
PET και PET / CT στα νοσήματα του θυρεοειδούς
Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς
Τα διαφοροποιημένα καρκινικά θυρεοειδικά κύτταρα προσλαμβάνουν ραδιενεργό ιώδιο. Σε μικρό ποσοστό χάνουν την ικανότητα τους να προσλαμβάνουν. Αυτά τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται ταχύτερα, είναι μεταβολικά πιο ενεργά και έχουν αυξημένο μεταβολισμό γλυκόζης
Ο κυριότερος ρόλος του PET και PET / CT είναι σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα θυρεοσφαιρίνης (>10 ng/mL) και αρνητικά ευρήματα σε ολόσωμο scan μετά θυρεοειδεκτομή σύμφωνα με τις οδηγίες της American Thyroid Association (ATA) Η μέθοδος έχει ευαισθησία 88.5% και ειδικότητα 84.7% στην ανίχνευση υποτροπιάζουσας ή μεταστατικής νόσου
Αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς
Τα κύτταρα είναι επιθετικά, με υψηλό μεταβολισμό γλυκόζης και έντονη πρόσληψη σκιαγραφικού. Η απεικόνιση ενδείκνυται για σταδιοποίηση και σε επιλεγμένες περιπτώσεις για αξιολόγηση αποτελεσματικότητας της θεραπείας
Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς
Η απεικόνιση μπορεί να βοηθήσει σε επιθετικούς καρκίνους ή σε πιθανή υποτροπή- ασθενείς με αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης μετά θυρεοειδεκτομή. Η υποτροπή είναι δύσκολο να απεικονιστεί με συμβατικούς τρόπους απεικόνισης και σπινθηρογράφημα
PET και PET / CT σε νοσήματα επινεφριδίων
Η απεικόνιση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε υπερλειτουργία για να εντοπίσουμε το σημείο υπερπαραγωγής της ορμόνης- και διαχωρισμό ετερόπλευρης ή αμφοτερόπλευρης μορφής, και στον εντοπισμό ανατομικών αλλαγών που διαχωρίζουν καλοήθεις από κακοήθεις όγκους
Φλοιός επινεφριδίων
Τα κακοήθη κύτταρα προσλαμβάνουν σκιαγραφικό σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από τα καλοήθη και η διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου είναι 75-100%. Σε πρόσφατη μετα/ανάλυση φάνηκε ότι μπορεί να χαρακτηριστεί μια μάζα ως καλοήθης ή κακοήθης με ευαισθησία 97% και ειδικότητα 91%. Επιπλέον σε περίπτωση κακοήθειας μπορούν να εντοπιστούν πιθανές μεταστάσεις και να εκτιμηθεί η ανταπόκριση του όγκου στην θεραπεία
Η C-Metomidate είναι αναστολέας της 11-υδροξυλάσης (ένζυμο κλειδί στην σύνθεση κορτικοειδών)
PET με C-Metomidate επιτρέπει την ταυτοποίηση αλλοιώσεων επινεφριδικής προέλευσης ως εκ τούτου διαφοροποιούνται οι μεταστάσεις στα επινεφρίδια και το φαιοχρωμοκύττωμα από όγκους του φλοιού. Ωστόσο το C-Metomidate/PET δεν διακρίνει καλοήθεις από κακοήθεις όγκους και το σκιαγραφικό έχει σύντομο χρόνο ημιζωής που περιορίζει την χρήση του
Μυελός επινεφριδίων
Ένα ευρύ φάσμα PET ραδιοφαρμάκων ειδικών για όγκους θετικούς για χρωμαφίνη έχουν αναπτυχθεί σαν εναλλακτικός τρόπος ανίχνευσης σε σχέση με το MIBG σπινθηρογράφημα- το οποίο χρησιμοποιείται για εντοπισμό φαιοχρωμοκυττώματος. Ανάλογα ντοπαμίνης, ιωδίου και κατεχολαμίνης έχουν χρησιμοποιηθεί και η κατεχολαμίνη είναι το πρώτο σκιαγραφικό με ειδικότητα σε όγκους χρωμαφίνης-φαιοχρωμοκύττωμα και μπορεί να εντοπίσει τον αρχικό όγκο αλλά και μεταστάσεις-όμως έχει μικρό χρόνο ημιζωής. Η ντοπαμίνη επίσης παρέχει εξαιρετική απεικόνιση. Βεβαίως η προσέγγιση του κάθε ασθενούς είναι εξατομικευμένη και καθοδηγείται από την κλινική εικόνα. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιευμένες μελέτες δεν φαίνεται να υπάρχει πλεονέκτημα της PET απεικόνισης σε σχέση με το MIBG σε ασθενείς με μη μεταστατικό σποραδικό φαιοχρωμοκύττωμα. Πλεονέκτημα φαίνεται ότι υπάρχει σε ασθενείς με μεταστατική νόσο
Συμπέρασμα
Υπάρχουν αρκετά στοιχεία στην βιβλιογραφία σχετικά με την χρησιμότητα της PET / CT απεικόνισης χρισιμοποιώντας διαφορετικά σκιαγραφικά, ανάλογα με το όργανο που ελέγχουμε.. Η απεικόνιση αυτή είναι ένα ακριβό διαγνωστικό εργαλείο και απαιτεί έκθεση σε ακτινοβολία και επομένως απαιτούνται μελέτες κόστους-αποτελεσματικότητας προκειμένου να οριστεί η κατάλληλη χρήση της σε διάφορες ενδοκρινικές διαταραχές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου