Συμπληρώματα ασβεστίου και πρόληψη κατάγματος

Η μακροχρόνια έλλειψη ασβεστίου μπορεί να συνεισφέρει σε μια προδιάθεση για οστεοπόρωση, όμως πολλά άτομα πιστεύουν λανθασμένα ότι η μετεμμηνοπαυσιακή ή η με την ηλικία σχετιζόμενη απώλεια οστού και η αυξημένη πιθανότητα κατάγματος μπορεί να περιοριστούν με την υποκατάσταση σε ασβέστιο
Η αλληλεπίδραση ασβεστίου και βιταμίνης D δεν είναι πλήρως κατανοητή. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ακόμα και υψηλές δόσεις βιταμίνης D3 ( 4800 IU ημερήσιως) είχε μέτρια αποτελέσματα στην απορρόφηση ασβεστίου (αύξηση  6%)
Βασικά κλινικά σημεία
Η συνιστώμενη διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου για γυναίκες και άνδρες 19-50 ετών είναι 1000 mg/ ημέρα. Γυναίκες άνω των 50 και άνδρες άνω των 70 χρειάζονται 1.200 mg. Πρόσληψη άνω των 2500 mg πρέπει να αποφεύγεται
Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου είναι σημαντική για τη σκελετική υγεία σε όλες τις ηλικίες. Ανεπαρκής είναι η πρόσληψη συνήθως σε ηλικίες άνω των 70 ετών και σχετίζεται με αυξημένη απώλεια οστικής μάζας και αυξημένο κίνδυνο κατάγματος
Ο συνήθης τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να συμπληρώσουν ασβέστιο οι περισσότεροι είναι καταναλώνοντας τρόφιμα και ποτά πλούσια σε ασβέστιο
Οι παρενέργειες που έχουν τα συμπληρώματα ασβεστίου είναι η δυσκοιλιότητα και το φούσκωμα
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο με τη χρήση συμπληρωμάτων ασβεστίου αλλά τα αποτελέσματα είναι ασαφή
Περισσότερο απο 98% του ασβεστίου στο σώμα περιέχεται στον σκελετό, ο οποίος χρησιμεύει σαν δεξαμενή που απελευθερώνει ασβέστιο όταν απαιτείται. Το ασβέστιο έχει 2 τουλάχιστον φυσιολογικές λειτουργίες στον οργανισμό: είναι ενδοκυττάριος αγγελιοφόρος, και είναι βασικό συστατικό του υδροξυαπατίτη που υπάρχει σε μεγάλα ποσοστά στο οργανικό κομμάτι του οστού και παρέχει αντοχή και ακαμψία στον σκελετό. Λόγω απωλειών στα ούρα-ιδρώτα-κόπρανα η ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μπορεί να βλάψει σημαντικές φυσιολογικές λειτουργίες
Το Ιστιντούτο Ιατρικής έχει προτείνει κατευθυντήριες οδηγίες για πρόσληψη ασβεστίου ανάλογα με το φύλο και την ηλικία
Γυναίκες 19-50 ετών 1000-2500 mg/day, >50 ετών 1200-2000 mg/day
Άνδρες 19-50 ετών 1000-2500 mg/day, 50-70 ετών 1000-2000 mg/day, >70 ετών 1200-2000 mg/day
Τα συνιστώμενα άνω επίπεδα πρόσληψης βασίζονται στον κίνδυνο νεφρολιθίασης που παρατηρήθηκε σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες . Η απορρόφηση ασβεστίου είναι αυξημένη σε εγκύους και σε γυναίκες που θηλάζουν αλλά η συνιστώμενη πρόσληψη παραμένει η ίδια
Περισσότερο από 70% του διατητικού ασβεστίου προκύπτει από γαλακτοκομικά προϊόντα και περίπου 300 mg από λαχανικά και δημητριακά
Από μελέτες δεν φαίνεται να υπάρχει διαφορά του διατητικού σε σχέση με το ασβέστιο που δίνεται σαν συμπλήρωμα, επομένως η απόφαση για το συμπλήρωμα εξαρτάται από την επάρκεια της διαιτητικής δόσης. Στα συμπληρώματα ασβεστίου συνήθως αναγράφονται και τα milligrams του στοιχειακού ασβεστίου και βάσει αυτού ρυθμίζουμε την ημερήσια δόση. Συνήθως περιέχουν καρβονικό ή κιτρικό ασβέστιο και σπανιότερα γαλακτικό ή γλυκονικό. Το καρβονικό περιέχει περίπου 40% στοιχειακό ασβέστιο και μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα. Πρέπει να λαμβάνεται με τα γεύματα (η απορρόφηση του εξαρτάται από την γαστρική οξύτητα). Το κιτρικό περιέχει 20% στοιχειακό ασβέστιο, δίνεται σε περίπτωση γαστρεντερικής ενόχλησης και μπορεί να δοθεί ανεξάρτητα από το γεύμα. Αν χρειάζεται υποκατάσταση >500 mg ημερησίως δίνεται σε περισσότερες δόσεις
Οφέλη της πρόσληψης ασβεστίου
Η περιεμμηνοπαυσιακή απώλεια οστού σχετίζεται με την έλλειψη των οιστρογόνων. Η απώλεια οστού λόγω ηλικίας σε άνδρες και γυναίκες σχετίζεται με γενετικούς , ορμονικούς και άλλους παράγοντες. Μελέτες δείχνουν ότι αυξάνει ο κίνδυνος κατάγματος όταν η ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου είναι < 700 έως 800 mg/ημέρα. Σε μέτα-ανάλυση 16 μελετών η χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D μείωσε κατά 12% τον κίνδυνο κατάγματος. Φαίνεται λοιπόν ότι ο συνδυασμός τους έχει μέτρια συνολική επίδραση
Δυνητικοί κίνδυνοι της πρόσληψης ασβεστίου
Αυξάνει ο κίνδυνος νεφρολιθίασης (δοσοσεξαρτώμενος). Κάποιες πρώιμες μελέτες δείχνουν αύξηση στον καρκίνο του προστάτη, αλλά από μέτα-ανάλυση φαίνεται ότι δεν υπάρχει συσχέτιση. Άλλες μελέτες έχουν δείξει αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Ασθενείς σε υποκατάσταση μόνο με ασβέστιο έδειξαν αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος, αρρυθμίας ή αποτιτάνωσης των αγγείων αλλά η WHI μελέτη με 36.000 γυναίκες δεν έδειξε αυξημένο κίνδυνο συμβαμάτων. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες.
Ωστόσο εν αναμονή περαιτέρω στοιχείων μπορούμε να συστήνουμε διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου με τροφές που προσφέρουν περίπου 1200 mg/ημέρα  (1 κούπα γάλα 300mg, 1 γιαούρτι 350-480 mg, τυρί 300 mg/μερίδα, 1 κούπα χυμό πορτοκάλι 250 mg, 1 κούπα λάχανο 100mg, 1 κούπα μπρόκολο 43 mg, σαρδέλλα 325 mg/μερίδα, σολωμό 180 mg/μερίδα, 1 κούπα δημητριακά 100mg) και συμπληρώματα ασβεστίου (καρβονικό ασβέστιο 500 mg/άπαξ ημερησίως) μόνο εφ'όσον η διαιτητική πρόσληψη δεν είναι εφικτή