Με τον Ελληνικό Αγώνα της Ανεξαρτησίας οι ιδέες του έθνους και του εθνισκισμού, που οι εκπρόσωποι της οθωμανικής διοίκησης άκουγαν σαν μακρινά παράδοξα της Γαλλικής Επανάστασης , επανενφανίστηκαν στο προσκήνιο, στην επικράτεια της ίδιας της αυτοκρατορίας. Ήταν συλλογική αποστασία των υπηκόων. Η Πύλη πληροφορήθηκε την κήρυξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος την 22 Φεβρουαρίου 1821, πέρασε τον Προύθο (σύνορο Ρωσίας - Οθωμανικής Αυτοκρατορίας), στρατοπέδευσε στο Ιάσιο και εξέδωσε τη γνωστή προκήρυξη με τον τίτλο "Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος". Οι οθωμανοί πληροφορήθηκαν από τον Ρώσο πρόξενο στο Ιάσιο ότι " ο Υψηλάντης είχε καταλάβει την πόλη μαζί με κάποιους άντρες". Δύο ακόμα επιστολές παρέδωσε ο Υψηλάντης στο Ρώσο πρόξενο όπου σημείωνε ότι "οι ανάγκες της μητέρας πατρίδας, η παρούσα χρονική στιγμή και η κατάσταση των ομογενών μου, με υποχρεώνουν να τεθώ επικεφαλής όλων των Ρωμιών και να ηγηθώ των στρατιωτών οι οποίοι είχαν προετοιμαστεί γι' αυτή τη στιγμή".
Η Πύλη είχε κατασχέσει μεγάλο μέρος της αλληλογραφίας του Υψηλάντη. Στις επιστολές είχε διατυπωθεί από ελληνικής πλευράς σχέδιο συνεργασίας του "ελληνικού" (Yunan) και του "σερβικού" (Sirp) μιλλετίου, βασιζόμενο στην αμοιβαία υποστήριξη και βοήθεια στη διάρκεια των επικέιμενων αναμετρήσεων.
Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Μαχμούτ Β' αποφάσισε να τιμωρήσει παραδειγματικά εξέχουσες προσωπικότητες της ελίτ των Ρωμιών για να εκμηδενίσει την ηγεσία τους και να παραδειγματίσει τους στασιαστές. Πράγματι τον Απρίλιο του 1821 εκτελέστηκαν αρκετά επιφανή μέλη του μιλλετίου των Ρωμιών και πολλοί Φαναριώτες λόγω συγγενείας ή επαγγελματικών διασυνδέσεων. Ο σουλτάνος Μαχμούτ Β' θεώρησε υπεύθυνο για την επανάσταση και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο Ε'. Σύμφωνα με την οθωμανική αντίληψη οι θρησκευτικοί επικεφαλής των μη μουσουλμάνων όφειλαν να υπακούν οι ίδιοι, να γνωρίζουν τις πράξεις του ποιμνίου τους και να μεριμνούν για την υπακοή του και να καταδίδουν στις Αρχές οτιδήποτε αντίθετο. Ο Πατριάρχης κατα πάσα πιθανότητα καθ' υπόδειξη ή σε συνεργασία με τις οθωμανικές αρχές, εξέδωσε μακροσκελές κείμενο με το οποίο αφόριζε την επανάσταση και τους επαναστάτες. Παρά τον αφορισμό ο σουλτάνος του καταλόγισε αποτυχία να αποτρέψει την εξέγερση ενώ το γεγονός ότι καταγόταν από την Πελοπόννησο , από την περιοχή των Καλαβρύτων, θεωρήθηκε επιβαρυντικό στοιχείο.
Η απόφαση για την εκτέλεση του Πατριάρχη ελήφθη από το αυτοκρατορικό συμβούλιο. Πάνω στο κρεμασμένο σώμα αναρτήθηκε πινακίδα όπου γράφτηκαν τα ακόλουθα "Είναι αναγκαίο για όλους τους αρχηγούς και ιθύνοντες κάθε τάξης να επιτηρούν διαρκώς τα άτομα που βρίσκονται στη δικαιοδοσία τους και να αναφέρουν τις ανεπιθύμητες πράξεις στην κυβέρνηση τους. Ενώ και οι πατριάρχες είναι υποχρεωμένοι επίσης να διερευνούν τις κακές και καλές πράξεις των ποιμνίων τους και να αναφέρουν στην Υψηλή Πύλη αυτούς που δεν δέχονται νουθεσίες, αυτός ο Πατριάρχης, διαπράττοντας ξεκάθαρα μια πράξη προδοσίας και όντας Μοραϊτης στην καταγωγή, συμμετείχε στη στάση που ξέσπασε ανάμεσα στο ποίμνιο του"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου