Περί Τυφλότητος

Η ηθική συνείδηση, που τόσους αναίσθητους έχει προσβάλει και ακόμα περισσότερους έχει αποκηρύξει, είναι κάτι που υπάρχει και υπήρχε πάντα, δεν ήταν επινόηση των φιλοσόφων της Τεταρτογενούς Περιόδου, τότε που η ψυχή ήταν ακόμα ένα συγκεχυμένο σχέδιο. Με το πέρασμα του χρόνου, και μαζί με τις δραστηριότητες της συναναστροφής και τις γενετικές αλλαγές, καταφέραμε να βάλουμε τη συνείδηση στο χρώμα του αίματος και στο αλάτι των δακρύων μας και, σαν να μην έφτανε αυτό, κάναμε τα μάτια μας έναν καθρέφτη γυρισμένο προς τα μέσα, με αποτέλεσμα πολλές φορές να δείχνουν εκείνα χωρίς φειδώ αυτό που εμείς πασχίζουμε ν' αρνηθούμε με το στόμα
Αν προσθέσουμε τώρα σ' αυτό το γενικό πλαίσιο την ιδιαίτερη περίσταση κατά την οποία στα απλοϊκά πνεύματα η ενοχή για κάποιο κακό που διαπράχθηκε συχνά συγχέεται με προγονικούς φόβους κάθε τύπου, προκύπτει τελικά η τιμωρία του παραβάτη να είναι διπλάσια απ' αυτήν που του άξιζε. Είναι αδύνατον επομένως, στην περίπτωση αυτή, να μην άρχισε κάποιο κομμάτι της συνείδησης να τυραννά τον κλέφτη αμέσως μόλις έβαλε μπροστά το αυτοκίνητο
                                                                                                            Ζοζέ Σαραμάγκου