Γλυκοκορτικοειδή

Στεροειδικές ορμόνες, συντίθενται και απελευθερώνονται από τον φλοιό των επινεφριδίων, ρυθμίζονται από τον άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια. Η παραγωγή τους είναι παλμική, με κιρκάδιο ρυθμό. Η CRH (corticotrophin relaeasing hormone) και η αργινίνη/βασοπρεσίνη εκλύονται από τον υποθάλαμο στην κυκλοφορία της υπόφυσης και αυξάνουν την παραγωγή ACTH από την πρόσθια υπόφυση. Η ACTH δρα στον φλοιό των επινεφριδίων και προκαλεί στεροειδογέννεση και παραγωγή γλυκοκορτικοειδών. Τα γλυκοκορτικοειδή αναστέλλουν την έκφραση του CRH και την έκκριση ACTH. Η ρυθμική έκλυση των γλυκοκορτικοειδών είναι πολύ σημαντική για την ομοιόσταση του οργανισμού, ενώ οξύ stress αυξάνει την δραστηριότητα του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια και την έκκριση γλυκοκορτικοειδών
Το 95% των γλυκοκορτικοειδών κυκλοφορούν δεσμευμένα με την CBG (cortisol-binding globulin) ή την αλβουμίνη, επομένως η έκφραση των δεσμευτικών πρωτεϊνών καθορίζει τα επίπεδα των ελεύθερων ορμονών. Η ημίσεια ζωή των γλυκοκορτικοειδών ποικίλλει (66-120 min). Οι δεσμευμένες ορμόνες έχουν μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής. Τα ελεύθερα κλάσματα είναι λιπόφιλα και με απλή διάχυση περνούν την κυτταρική μεμβράνη. Σε κύτταρα που εκφράζουν την multidrug-resistance p-glycoprotein η είσοδος των γλυκοκορτικοειδών ενδοκυττάρια μπορεί να περιοριστεί με ενεργή μεταφορά εκτός του κυττάρου. Μέσα στο κύτταρο η αλληλομετατροπή των γλυκοκορτικοειδών σε ενεργές (κορτιζόλη/λορτικοστερόνη) ή ανενεργές (κορτιζόνη/11-δευδρο-κορτικοστερόνη) μορφές από την 11b-HSD Ι και ΙΙ εξαρτάται από την διαθεσιμότητα του υποστρώματος. Συνολικά η βιολογική δράση των γλυκοκορτικοειδών είναι ισορροπία ανάμεσα στην σύνθεση, την έκκριση, την διάχυση , την μεταφορά, τον μεταβολισμό και την απομάκρυνση τους