Σε ανεπάρκεια επινεφριδίων πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή η έκκριση DHEA είναι μειωμένη. Στις γυναίκες η έλλειψη οδηγεί σε σημαντική ανεπάρκεια ανδρογόνων ενώ στους άνδρες η παραγωγή ανδρογόνων γίνεται από τους όρχεις. Ασθενείς με τυπική θεραπεία υποκατάστασης με γλυκο/αλατοκορτικοειδή έχουν συχνά μειωμένη ποιότητα ζωής και κατάθλιψη
Η DHEA έδειξε αντικαταθλιπτική και αγχολυτική δράση σε διαφορετικούς πληθυσμούς. Θετικά αποτελέσματα της υποκατάστασης με DHEA ( 25-50 mg/ημέρα για πάνω από 4 μήνες) στη διάθεση, την αίσθηση καλής υγείας και τη σεξουαλικότητα έχουν αναφερθεί σε πολλές μελέτες, ενώ σε άλλες δεν έχει βρεθεί σημαντική διαφορά. Πρόσφατη μετα-ανάλυση δείχνει ότι τα θετικά αποτελέσματα στη αίσθηση καλής υγείας είναι ήπια, αλλά η υποκατάσταση με DHEA έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην κατάθλιψη
Μεταβολικές και καρδιαγγειακές επιδράσεις της DHEA
Μόνο μικρή επίδραση έχει αναφερθεί. Μείωση της ολικής και HDL χοληστερόλης έχει αποδειχθεί. Επομένως σε υποκατάσταση με DHEA προκύπτει δυσμενές profil λιποπρωτεϊνών πιθανώς μέσω αύξησης της ηπατικής λιπάσης. Μια σταθερή παρατήρηση είναι η αύξηση του IGF-I στον ορρό. Αυτή η παρατήρηση έχει αξία σε ασθενείς που παίρνουν υποκτάσταση με αυξητική (μείωση δόσης)
Έχει επίσης παρατηρηθεί μείωση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας και λεπτίνης
Επίδραση στη σύσταση σώματος, τη φυσική κατάσταση και τον σκελετό
Κυρίως στις γυναίκες η υποκατάσταση με DHEA έχει αναβολική δράση. Λίγες μελέτες έχουν δείξει μείωση σωματικού λίπους καθώς και αύξηση μυικής μάζας μόνο με υψηλές δόσεις και θεραπεία επί μακρόν και κυρίως σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Η οστεο-αναβολική δράση της δεν έχει ακόμα αποδειχθεί αν και έχουν αναφερθεί αυξημένα επίπεδα οστεοκαλσίνης
Ανοσοποιητικό σύστημα
Σε ασθενείς που παίρνουν υποκατάσταση με DHEA έχει φανεί ομαλοποίηση του αριθμού των Τ-ρυθμιστικών κυττάρων, αλλαγή στη λειτουργία των λεμφοκυττάρων και των natural killer cells. Τα επίπεδα του DHEA σχετίζονται αρνητικά με την IL-6. Τ-κύτταρα υπό την επίδραση DHEA παράγουν περισσότερη IL-2 και εμφανίζουν κυτταροτοξική δράση
Πρακτικές πτυχές της υποκατάστασης με DHEA
Tα ευεργετικά της αποτελέσματα παρουσιάζουν υψηλή διακύμανση. Ωστόσο υπάρχουν ασθενείς που παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση στην αίσθηση καλής υγείας, την κατάθλιψη, τη σεξουαλική δυσλειτουργία και την κολπική ξηρότητα . Μία δόση 25 mg DHEA συνήθως αρκεί και λόγω μακράς ημίσειας ζωής μία δόση εφ' άπαξ το πρωί (αν χρειάζεται μείωση δόσης μπορεί να ληφθεί και κάθε 2η και 3η μέρα). Η επιτυχία της θεραπείας κρίνεται μετά από 6 μήνες. Οι ασθενείς ενημερώνονται ότι δεν ανήκει στην τυπική αγωγή υποκατάστασης σε χρόνια επινεφριδιακή ανεπάρκεια
Παρακολούθηση υποκατάστασης και παρενέργειες
Αξιολόγηση κλινικών συμπτωμάτων δράσης ανδρογόνων και μέτρηση DHEAS και ανδρογόνων ορρού. Προσέχουμε για αυξημένη λιπαρότητα δέρματος, ακμή και αλωπεκία που υποχωρούν με τη μείωση της δόσης. Σε γενικές γραμμές η υποκατάσταση θεωρείται ασφαλής
Η DHEA έδειξε αντικαταθλιπτική και αγχολυτική δράση σε διαφορετικούς πληθυσμούς. Θετικά αποτελέσματα της υποκατάστασης με DHEA ( 25-50 mg/ημέρα για πάνω από 4 μήνες) στη διάθεση, την αίσθηση καλής υγείας και τη σεξουαλικότητα έχουν αναφερθεί σε πολλές μελέτες, ενώ σε άλλες δεν έχει βρεθεί σημαντική διαφορά. Πρόσφατη μετα-ανάλυση δείχνει ότι τα θετικά αποτελέσματα στη αίσθηση καλής υγείας είναι ήπια, αλλά η υποκατάσταση με DHEA έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην κατάθλιψη
Μεταβολικές και καρδιαγγειακές επιδράσεις της DHEA
Μόνο μικρή επίδραση έχει αναφερθεί. Μείωση της ολικής και HDL χοληστερόλης έχει αποδειχθεί. Επομένως σε υποκατάσταση με DHEA προκύπτει δυσμενές profil λιποπρωτεϊνών πιθανώς μέσω αύξησης της ηπατικής λιπάσης. Μια σταθερή παρατήρηση είναι η αύξηση του IGF-I στον ορρό. Αυτή η παρατήρηση έχει αξία σε ασθενείς που παίρνουν υποκτάσταση με αυξητική (μείωση δόσης)
Έχει επίσης παρατηρηθεί μείωση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας και λεπτίνης
Επίδραση στη σύσταση σώματος, τη φυσική κατάσταση και τον σκελετό
Κυρίως στις γυναίκες η υποκατάσταση με DHEA έχει αναβολική δράση. Λίγες μελέτες έχουν δείξει μείωση σωματικού λίπους καθώς και αύξηση μυικής μάζας μόνο με υψηλές δόσεις και θεραπεία επί μακρόν και κυρίως σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Η οστεο-αναβολική δράση της δεν έχει ακόμα αποδειχθεί αν και έχουν αναφερθεί αυξημένα επίπεδα οστεοκαλσίνης
Ανοσοποιητικό σύστημα
Σε ασθενείς που παίρνουν υποκατάσταση με DHEA έχει φανεί ομαλοποίηση του αριθμού των Τ-ρυθμιστικών κυττάρων, αλλαγή στη λειτουργία των λεμφοκυττάρων και των natural killer cells. Τα επίπεδα του DHEA σχετίζονται αρνητικά με την IL-6. Τ-κύτταρα υπό την επίδραση DHEA παράγουν περισσότερη IL-2 και εμφανίζουν κυτταροτοξική δράση
Πρακτικές πτυχές της υποκατάστασης με DHEA
Tα ευεργετικά της αποτελέσματα παρουσιάζουν υψηλή διακύμανση. Ωστόσο υπάρχουν ασθενείς που παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση στην αίσθηση καλής υγείας, την κατάθλιψη, τη σεξουαλική δυσλειτουργία και την κολπική ξηρότητα . Μία δόση 25 mg DHEA συνήθως αρκεί και λόγω μακράς ημίσειας ζωής μία δόση εφ' άπαξ το πρωί (αν χρειάζεται μείωση δόσης μπορεί να ληφθεί και κάθε 2η και 3η μέρα). Η επιτυχία της θεραπείας κρίνεται μετά από 6 μήνες. Οι ασθενείς ενημερώνονται ότι δεν ανήκει στην τυπική αγωγή υποκατάστασης σε χρόνια επινεφριδιακή ανεπάρκεια
Παρακολούθηση υποκατάστασης και παρενέργειες
Αξιολόγηση κλινικών συμπτωμάτων δράσης ανδρογόνων και μέτρηση DHEAS και ανδρογόνων ορρού. Προσέχουμε για αυξημένη λιπαρότητα δέρματος, ακμή και αλωπεκία που υποχωρούν με τη μείωση της δόσης. Σε γενικές γραμμές η υποκατάσταση θεωρείται ασφαλής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου