Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

Γονίδια και υποθαλαμικός έλεγχος μεταβολισμού (1)

Η κληρονομικότητα στην παχυσαρκία και τις παραλλαγές βάρους είναι σημαντική. Γονιδιακές μελέτες έχουν ταυτοποιήσει μεταλλάξεις σε γονίδια, με σοβαρές επιπτώσεις στο βάρος. Για τα περισσότερα άτομα με γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία, υπάρχει πολυγονιδιακή βάση. Τα περισσότερα αν όχι όλα τα γονίδια που σχετίζονται με την παχυσαρκία, εκφράζονται στον υποθάλαμο. Αυτό υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο αυτής της περιοχής του εγκεφάλου στη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Παραλλαγές γονιδίων μπορεί να επηρεάζουν σημαντικά το βάρος αλλά είναι σπάνιες,  άλλες είναι συχνές αλλά επηρεάζουν το βάρος ελάχιστα (100–500 g)
Υποθάλαμος και ρύθμιση σωματικού βάρους
Ο υποθάλαμος αποτελεί βασικό κομμάτι του αυτόνομου νευρικού συστήματος και ανήκει εξελικτικά στα παλαιότερα μέρη του εγκεφάλου. Έχει σημαντικό ρόλο στο ενδοκρινικό σύστημα, ελέγχει την ισορροπία του νερού, την θερμοκρασία και τον ύπνο, το φύλο και την αναπαραγωγή και εμπλέκεται στη συναισθηματική έκφραση,  την αντίδραση και προσαρμογή στο stress και τον μεταβολισμό
Δύο περιοχές του υποθαλάμου με αντίθετη επίδραση στην πρόσληψη τροφής και το σωματικό βάρος εντοπίστηκαν νωρίς. Η πλάγια υποθαλαμική περιοχή (LHA) που ονομάζεται “feeding centre-κέντρο πείνας” και ο μεσοκοιλιακός υποθάλαμος (VMH) που ονομάζεται “satiety centre-κέντρο κορεσμού”. Ο υποθάλαμος έχει πολλούς ξεχωριστούς πυρήνες με πρωτοφανείς νευρο-ανατομικές και λειτουργικές λεπτομέρειες. Οι πλευρικές περιοχές εμπλέκονται στον έλεγχο της συμπεριφοράς και του μεταβολισμού, με πληροφορίες που φτάνουν με νευρικούς και ορμονικούς δρόμους και με ποικιλία νευρομεταφορέων όπως το γ-αμινοβουτυρικό οξύ ( GABA), η αργινίνη-βασοπρεσίνη (AVP), η CRH, το νευροπεπτίδιο Υ, η οξυτοκίνη, η προοπιομελανοκορτίνη, η νευροτενσίνη η TRH
Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης ισχυροί μηχανισμοί χρησιμοποιούν με τον βέλτιστο τρόπο τη διαθέσιμη παροχή θρεπτικών συστατικών και αποθηκεύουν ενέργεια με τη μορφή λίπους για να επιβιώσουν σε περίοδο λιμού. Υπάρχει feedback μηχανισμός μεταξύ του λιπώδους ιστού και του υποθαλάμου σε σχέση  με την εξάντληση των αποθεμάτων λίπους , μέσω της λεπτίνης, μιας πολύ σημαντικής αδιποκίνης, που θεωρείται το ισχυρότερο σήμα για αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη και μειωμένη κατανάλωση ενέργειας
Στον μέσο υποθάλαμο δύο κατηγορίες νευρώνων στον τοξοειδή πυρήνα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη επεξεργασία σημάτων που φτάνουν από λεπτίνη, γκρελίνη, γλυκόζη και ινσουλίνη με αποτέλεσμα διέγερση ορεξιογόνων ή ανορεξιογόνων πρωτεϊνών. Η τελική διατροφική συμπεριφορά είναι μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση ενδοκρινικών και μεταβολικών σημάτων
'Γονίδια Βάρους' εκφράζονται στον υποθάλαμο
Τα προϊόντα των γονιδίων εκφράζονται στον υποθάλαμο και εμπλέκονται σε μια ποικιλία φυσιολογικών, νευρολογικών και διαδικασιών συμπεριφοράς. Δεν επηρεάζουν μόνο τον μεταβολισμό ή το σωματικό βάρος. Σε σπάνιες μονογονιδιακές μορφές παχυσαρκίας έχουν μελετηθεί οι βιοχημικές διαδικασίες. Η ανεπάρκεια της λεπτίνης και του υπδοχέα της είναι η πρώτη σπάνια μονογονιδιακή μορφή παχυσαρκίας. Μεταλλάξεις στο γονίδιο του υποδοχέα της μελανοκορτίνης επηρεάζει μεγάλο ποσοστό παχύσαρκων ατόμων. Φορείς των μεταλλάξεων έχουν αυξημένη πιθανότητα παχυσαρκίας. Αυτές οι ανακαλύψεις δείχνουν ότι ο μηχανισμός λεπτίνης-μελανοκορτίνης κατέχει σημαντική θέση στη ρύθμιση του σωματικού βάρους

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου