PPARa : peroxisome proliferator - activated receptor a = πυρηνικός υποδοχέας με τεράστιο κλινικό ενδιαφέρον σαν θεραπευτικός στόχος σε διάφορα μεταβολικά νοσήματα και με σημαντική αντιφλεγμονώδη δυνατότητα.
Είναι μεταγραφικός παράγοντας που η δράση και τα επίπεδα ρυθμίζονται σε πολλά επίπεδα (π.Χ. έκφραση γονιδίων και πρωτεϊνών) και από διαφορετικούς παράγοντες (π.Χ. διατροφή, ορμόνες, ηλικία, κυτοκίνες, αυξητικοί παράγοντες)
Τα PPARa-γονίδια στόχος εμπλέκονται στον μεταβολισμό της γλυκόζης, των λιπιδίων και της φλεγμονώδους διαδικασίας
Ανήκουν στην οικογένεια των πυρηνικών υποδοχέων ΝR superfamily και έχουν ταυτοποιηθεί τρεις υπο-ομάδες :PPARa, PPARβ/δ, PPARγ
Οι PPARa ταυτοποιήθηκαν το 1990 και ονομάστηκαν λόγω της ενεργοποίησης τους από χημικά που προκαλούσαν πολλ/σιασμό υπεροξειδιοσωμάτων. Τα υπεροξειδιοσώματα είναι μικρά κυστίδια στο εσωτερικό του κυττάρου στα περισσότερα ζώα και φυτά και περιλαμβάνουν ένα σύνολο ενζύμων που συμμετέχουν σε διάφορες μεταβολικές λειτουργίες όπως η β-οξείδωση των λιπαρών οξέων και ο μεταβολισμός της χοληστερόλης και των χολικών οξέων
Οι ΡΡ (peroxisome prolifarators) καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα από συνθετικά και ποικίλα βιομηχανικά και φαρμακευτικά χημικά όπως ζιζανιοκτόνα, βιομηχανικούς διαλύτες, αλλά και υπολιπιδαιμικά φάρμακα που προκαλούν σημαντική αύξηση στον αριθμό και το μέγεθος των υπεροξειδιοσωματίων στο ήπαρ, στην ηπατική υπερτροφία και στην ηπατοκαρκινογέννεση σε πειραματόζωα
Στη συνέχεια ταυτοποιήθηκαν και οι άλλοι δύο υπότυποι οι οποίοι δεν προκαλούν παραγωγή υπεροξειδιοσωματίων
Οι τρεις υπότυποι κωδικοποιούνται από διαφορετικά γονίδια και σε διαφορετικά χρωμοσώματα αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό ομόλογα (αλληλουχία και δομή), αλλά ο κάθε υπότυπος έχει ειδικούς ιστούς που εκφράζεται και δική του δυνατότητα σύνδεσης
Τα PPRAs ενεργοποιούνται από λιπαρά οξέα, μεταβολίτες λιπαρών οξέων (προσταγλανδίνες, λευκοτριένια, υδροξυλιωμένα εικοσανοειδή) αλλά και από φιμπράτες και από θειαζολιδινεδιόνες (αντιδιαβητικά φάρμακα)
Οι περισσότερες φυσιολογικές τους δράσεις εξηγούνται από τη δράση τους ως μεταγραφικοί παράγοντες που μετατρέπουν την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων στόχων και επηρεάζουν την φυσιολογία αλλά και την παθολογία του κυττάρου. Αυτές περιλαμβάνουν μεταβολισμό λιπιδίων, ομοιόσταση γλυκόζης , διαφοροποίηση και πολλ/σιασμό του κυττάρου, παχυσαρκία, καρκίνο και φλεγμονή. Εκτός από τη θετική δράση τους στην έκφραση γονιδίων, μπορεί και να δράσουν αρνητικά κυρίως όσον αφορά στην αντιφλεγμονώδη δράση τους.
Είναι μεταγραφικός παράγοντας που η δράση και τα επίπεδα ρυθμίζονται σε πολλά επίπεδα (π.Χ. έκφραση γονιδίων και πρωτεϊνών) και από διαφορετικούς παράγοντες (π.Χ. διατροφή, ορμόνες, ηλικία, κυτοκίνες, αυξητικοί παράγοντες)
Τα PPARa-γονίδια στόχος εμπλέκονται στον μεταβολισμό της γλυκόζης, των λιπιδίων και της φλεγμονώδους διαδικασίας
Ανήκουν στην οικογένεια των πυρηνικών υποδοχέων ΝR superfamily και έχουν ταυτοποιηθεί τρεις υπο-ομάδες :PPARa, PPARβ/δ, PPARγ
Οι PPARa ταυτοποιήθηκαν το 1990 και ονομάστηκαν λόγω της ενεργοποίησης τους από χημικά που προκαλούσαν πολλ/σιασμό υπεροξειδιοσωμάτων. Τα υπεροξειδιοσώματα είναι μικρά κυστίδια στο εσωτερικό του κυττάρου στα περισσότερα ζώα και φυτά και περιλαμβάνουν ένα σύνολο ενζύμων που συμμετέχουν σε διάφορες μεταβολικές λειτουργίες όπως η β-οξείδωση των λιπαρών οξέων και ο μεταβολισμός της χοληστερόλης και των χολικών οξέων
Οι ΡΡ (peroxisome prolifarators) καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα από συνθετικά και ποικίλα βιομηχανικά και φαρμακευτικά χημικά όπως ζιζανιοκτόνα, βιομηχανικούς διαλύτες, αλλά και υπολιπιδαιμικά φάρμακα που προκαλούν σημαντική αύξηση στον αριθμό και το μέγεθος των υπεροξειδιοσωματίων στο ήπαρ, στην ηπατική υπερτροφία και στην ηπατοκαρκινογέννεση σε πειραματόζωα
Στη συνέχεια ταυτοποιήθηκαν και οι άλλοι δύο υπότυποι οι οποίοι δεν προκαλούν παραγωγή υπεροξειδιοσωματίων
Οι τρεις υπότυποι κωδικοποιούνται από διαφορετικά γονίδια και σε διαφορετικά χρωμοσώματα αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό ομόλογα (αλληλουχία και δομή), αλλά ο κάθε υπότυπος έχει ειδικούς ιστούς που εκφράζεται και δική του δυνατότητα σύνδεσης
Τα PPRAs ενεργοποιούνται από λιπαρά οξέα, μεταβολίτες λιπαρών οξέων (προσταγλανδίνες, λευκοτριένια, υδροξυλιωμένα εικοσανοειδή) αλλά και από φιμπράτες και από θειαζολιδινεδιόνες (αντιδιαβητικά φάρμακα)
Οι περισσότερες φυσιολογικές τους δράσεις εξηγούνται από τη δράση τους ως μεταγραφικοί παράγοντες που μετατρέπουν την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων στόχων και επηρεάζουν την φυσιολογία αλλά και την παθολογία του κυττάρου. Αυτές περιλαμβάνουν μεταβολισμό λιπιδίων, ομοιόσταση γλυκόζης , διαφοροποίηση και πολλ/σιασμό του κυττάρου, παχυσαρκία, καρκίνο και φλεγμονή. Εκτός από τη θετική δράση τους στην έκφραση γονιδίων, μπορεί και να δράσουν αρνητικά κυρίως όσον αφορά στην αντιφλεγμονώδη δράση τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου