Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016

Φυσιολογία της εφηβείας

Η εφηβεία αποτελεί τη μεταβατική περίοδο ωρίμανσης του ανθρώπου, κατά την οποία το παιδί γίνεται ενήλικος και αποκτά την ικανότητα της αναπαραγωγής. Η περίοδος αυτή συνοδεύεται από σημαντικές μεταβολές στην ταχύτητα ανάπτυξης, την οστική μάζα και τη σύσταση του σώματος, τον ψυχισμό και τη συμπεριφορά, ως αποτέλεσμα περίπλοκων νευροενδοκρινικών επιδράσεων.
Οι διεργασίες της εφηβείας αποτελούν τμήμα ενός γενετικά καθορισμένου προγράμματος. Η μέση ηλικία εμφάνισης των δευτερογενών χαρακτήρων του φύλου (δηλαδή ανάπτυξη των μαστών για τα κορίτσια και αύξηση του μεγέθους των όρχεων και του πέους για τα αγόρια) είναι τα 10,5 έτη στα κορίτσια και τα 11,5-12 έτη στα αγόρια.
Πρώιμη θεωρείται η εφηβεία όταν οι μεταβολές που τη συνοδεύουν εμφανισθούν σε ηλικία μικρότερη των 8 ετών στα κορίτσια και των 9 στα αγόρια. Αντίθετα, καθυστερημένη θεωρείται όταν οι μεταβολές αυτές δεν έχουν εμφανισθεί σε ηλικία 13 ετών στα κορίτσια και 14 στα αγόρια.
Οι διακυμάνσεις στο χρόνο έναρξης της φυσιολογικής εφηβείας οφείλονται σε φυσιολογικές διαφορές ως προς τους μηχανισμούς έναρξης και εξέλιξης της, στους οποίους η κληρονομικότητα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Στα αγόρια, το πρώτο σημείο έναρξης της εφηβείας αποτελεί η αύξηση του μεγέθους των όρχεων και έπεται η αύξηση του μήκους του πέους.
Ταυτόχρονα ξεκινά η τρίχωση στο εφήβαιο.
Η παραγωγή του σπέρματος ξεκινά κατά μέσον όρο από την ηλικία των 13 ετών και η αλλαγή της φωνής παρατηρείται κατά μέσον όρο στην ηλικία των 14 ετών. Η τρίχωση της μασχάλης εμφανίζεται συνήθως σε ηλικία 14 ετών, ενώ η τρίχωση του προσώπου αρχίζει σε ηλικία 15 περίπου ετών.
Σε ένα σημαντικό ποσοστό αγοριών παρατηρείται διόγκωση των μαζικών αδένων (των μαστών) στη διάρκεια των πρώτων σταδίων της εφηβείας, ως αποτέλεσμα αύξησης των οιστρογόνων πριν να παρατηρηθεί αντίστοιχη αύξηση των ανδρογόνων.
Στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί σε διάστημα 2 ετών, σε ορισμένες όμως περιπτώσεις, παχύσαρκων κυρίως παιδιών ή σε παθολογικές καταστάσεις, μπορεί να επιμείνει. Η έναρξη της εφηβείας στα κορίτσια σηματοδοτείται από την ανάπτυξη των μαζικών αδένων (μαστών), η οποία οφείλεται κυρίως στην παραγωγή οιστρογόνων από τις ωοθήκες.
Προηγείται αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης η οποία, παρότι σπάνια γίνεται αντιληπτή, αποτελεί το πρώτο σημείο εφηβείας στα κορίτσια.
Επίσης τότε ξεκινάει και η τρίχωση στο εφήβαιο. Η ανάπτυξη των μαστών μπορεί να παραμένει ετερόπλευρη για αρκετούς μήνες και να δημιουργήσει ανησυχία στα παιδιά και τους γονείς τους. Η τρίχωση της μασχάλης παρατηρείται σε ηλικία 12 ετών στα περισσότερα κορίτσια της λευκής φυλής.
Στη λευκή φυλή η εμμηναρχή εμφανίζεται σε ηλικία 12-13 ετών στα περισσότερα κορίτσια, παρότι εμφάνιση σε ηλικία 10-15 ετών θεωρείται φυσιολογική.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου