Η ρυθμική έκκριση του GnRH από συγκεκριμένους υποθαλαμικούς νευρώνες είναι ο βασικός νευροενδοκρινικός ρυθμιστής του ανθρώπειου αναπαραγωγικού συστήματος. Το GnRH ρυθμίζει την έκκριση LH και FSH από την υπόφυση και στους άνδρες την ανάπτυξη των όρχεων, την παραγωγή τεστοστερόνης και την σπερματογέννεση. Αναπτυξιακές διαταραχές, που διακόπτουν τον GnRH άξονα οδηγούν σε συγγενή υπογοναδοτροπικό υπογοναδισμό (ΥΥ) που χαρακτηρίζεται από μερική ή πλήρη έλλειψη εφηβείας και υπογονιμότητα. Η υπογονιμότητα είναι συνήθως θεραπεύσιμη
Ο αναπαραγωγικός άξονας
Στους ανθρώπους ή έκκριση γοναδοτροπινών μεταβάλλεται στη διάρκεια της ανάπτυξης. Oι GnRH νευρώνες ξεκινούν από την οσφρητική ακρολοφία, μεταναστεύουν κατά μήκος των οσφρητικών ινών και φτάνουν στον τοξοειδή πυρήνα του υποθαλάμου πριν τη γέννηση. Νωρίς στην εμβρυική ζωή (5η-10η εβδομάδα) η hCG της μητέρας οδηγεί σε παραγωγή τεστοστερόνης από τους όρχεις που προκαλεί αύξηση του φαλλού και κάθοδο των όρχεων. Στο δεύτερο μισό της εμβρυικής ζωής η παραγωγή τεστοστερόνης κινητοποιείται από την υποφυσιακή LH (μέσω GnRH). Αυτή η φάση είναι βασική για την τελική ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων του άρρενος. Ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων παραμένει ενεργός τους πρώτους 6 μήνες μετά την γέννηση με επίπεδα ορμονών που προσεγγίζουν αυτά του ενήλικα. Αυτή η mini-εφηβεία είναι μία εξαιρετική ευκαιρία να διαπιστώσουμε ΥΥ με μέτρηση τεστοστερόνης και LH
O άξονας παραμένει ανενεργός στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας αν και υπάρχει διόγκωση όρχεων. Την έναρξη της εφηβείας σηματοδοτεί η ρυθμική LH έκκριση στη διάρκεια του ύπνου αρχικά και στη συνέχεια και στη διάρκεια της ημέρας και ξεκινάει μία αλληλουχία γεγονότων που καταλήγει σε αναπαραγωγική ωριμότητα. Οι γοναδοτροπίνες ασκούν διαφορετικές επιδράσεις στους όρχεις
Η LH διαγείρει την ωρίμανση των κυττάρων Leydig που εκκρίνουν τεστοστερόνη και insulin-like factor 3 (INSL3). Ενδο/ορχικά η τεστοστερόνη σε συνδυασμό με την FSH επιδρούν στα κύτταρα Sertoli και προάγουν και διατηρούν την σπερματογέννεση. Ο ρόλος του INSL3 παραμένει ασαφής, όμως είναι δείκτης δραστηριότητας των κυττάρων Leydig και μπορεί να δρουν προστατευτικά στα γεννητικά κύτταρα
Η FSH είναι βασική για την ανάπτυξη των σπερματικών σωληναρίων, όπου συμβαίνει η σπερματογέννεση. Διαγείρει τον πολλαπλασιασμό των ανώριμων Sertoli κυττάρων, τα οποία εκκρίνουν inhibin B (IB) και antimüllerian hormone (AMH). Τα ώριμα Sertoli κύτταρα υποστηρίζουν τον αριθμό των γεννητικών κυττάρων για κάθε είδος και καθορίζουν το τελικό μήκος των σπερματικών σωληναρίων. Περίπου το 90% του όγκου των όρχεων οφείλεται στα σπερματικά σωληνάρια, επομένως ο όγκος των όρχεων είναι βασικός δείκτης γονιμότητας
Η ΑΜΗ εκκρίνεται από ανώριμα Sertoli και μειώνονται τα επίπεδα της από την τεστοστερόνη . Είναι υψηλή στην αρχή της εφηβείας και μειώνεται με την αύξηση των ανδρογόνων. Κατά τη διάρκεια της mini-εφηβείας τα κύτταρα Sertoli δεν έχουν υποδοχέα ανδρογόνων και επομένως παρά τα αυξημένα ενδο/ορχικά επίπεδα τεστοστερόνης παραμένουν ανώριμα. Όπως προχωράει η εφηβεία τα κύτταρα ωριμάζουν, τα σωληνάρια αναπτύσουν αυλό και αρχίζει η σπερματογέννεση. Στη φάση αυτή τα ενδο/ορχικά επίπεδα τεστοστερόνης είναι πολύ υψηλότερα από αυτά του ορρού
Επομένως η FSH και η LH-παραγωγή τεστοστερόνης έχουν συμπληρωματικούς ρόλους και είναι και οι δύο απαραίτητες για την επίτευξη ποσοτικά και ποιοτικά φυσιολογικής σπερματογέννεσης
Ο αναπαραγωγικός άξονας
Στους ανθρώπους ή έκκριση γοναδοτροπινών μεταβάλλεται στη διάρκεια της ανάπτυξης. Oι GnRH νευρώνες ξεκινούν από την οσφρητική ακρολοφία, μεταναστεύουν κατά μήκος των οσφρητικών ινών και φτάνουν στον τοξοειδή πυρήνα του υποθαλάμου πριν τη γέννηση. Νωρίς στην εμβρυική ζωή (5η-10η εβδομάδα) η hCG της μητέρας οδηγεί σε παραγωγή τεστοστερόνης από τους όρχεις που προκαλεί αύξηση του φαλλού και κάθοδο των όρχεων. Στο δεύτερο μισό της εμβρυικής ζωής η παραγωγή τεστοστερόνης κινητοποιείται από την υποφυσιακή LH (μέσω GnRH). Αυτή η φάση είναι βασική για την τελική ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων του άρρενος. Ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων παραμένει ενεργός τους πρώτους 6 μήνες μετά την γέννηση με επίπεδα ορμονών που προσεγγίζουν αυτά του ενήλικα. Αυτή η mini-εφηβεία είναι μία εξαιρετική ευκαιρία να διαπιστώσουμε ΥΥ με μέτρηση τεστοστερόνης και LH
O άξονας παραμένει ανενεργός στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας αν και υπάρχει διόγκωση όρχεων. Την έναρξη της εφηβείας σηματοδοτεί η ρυθμική LH έκκριση στη διάρκεια του ύπνου αρχικά και στη συνέχεια και στη διάρκεια της ημέρας και ξεκινάει μία αλληλουχία γεγονότων που καταλήγει σε αναπαραγωγική ωριμότητα. Οι γοναδοτροπίνες ασκούν διαφορετικές επιδράσεις στους όρχεις
Η LH διαγείρει την ωρίμανση των κυττάρων Leydig που εκκρίνουν τεστοστερόνη και insulin-like factor 3 (INSL3). Ενδο/ορχικά η τεστοστερόνη σε συνδυασμό με την FSH επιδρούν στα κύτταρα Sertoli και προάγουν και διατηρούν την σπερματογέννεση. Ο ρόλος του INSL3 παραμένει ασαφής, όμως είναι δείκτης δραστηριότητας των κυττάρων Leydig και μπορεί να δρουν προστατευτικά στα γεννητικά κύτταρα
Η FSH είναι βασική για την ανάπτυξη των σπερματικών σωληναρίων, όπου συμβαίνει η σπερματογέννεση. Διαγείρει τον πολλαπλασιασμό των ανώριμων Sertoli κυττάρων, τα οποία εκκρίνουν inhibin B (IB) και antimüllerian hormone (AMH). Τα ώριμα Sertoli κύτταρα υποστηρίζουν τον αριθμό των γεννητικών κυττάρων για κάθε είδος και καθορίζουν το τελικό μήκος των σπερματικών σωληναρίων. Περίπου το 90% του όγκου των όρχεων οφείλεται στα σπερματικά σωληνάρια, επομένως ο όγκος των όρχεων είναι βασικός δείκτης γονιμότητας
Η ΑΜΗ εκκρίνεται από ανώριμα Sertoli και μειώνονται τα επίπεδα της από την τεστοστερόνη . Είναι υψηλή στην αρχή της εφηβείας και μειώνεται με την αύξηση των ανδρογόνων. Κατά τη διάρκεια της mini-εφηβείας τα κύτταρα Sertoli δεν έχουν υποδοχέα ανδρογόνων και επομένως παρά τα αυξημένα ενδο/ορχικά επίπεδα τεστοστερόνης παραμένουν ανώριμα. Όπως προχωράει η εφηβεία τα κύτταρα ωριμάζουν, τα σωληνάρια αναπτύσουν αυλό και αρχίζει η σπερματογέννεση. Στη φάση αυτή τα ενδο/ορχικά επίπεδα τεστοστερόνης είναι πολύ υψηλότερα από αυτά του ορρού
Επομένως η FSH και η LH-παραγωγή τεστοστερόνης έχουν συμπληρωματικούς ρόλους και είναι και οι δύο απαραίτητες για την επίτευξη ποσοτικά και ποιοτικά φυσιολογικής σπερματογέννεσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου