Φυσιολογική/χαμηλή Τ και αυξημένες FSH-LH σε ηλικιωμένους:
η προοδευτική μείωση των επιπέδων Τ με την ηλικία συνδέεται με αυξημένο
καρδιαγγειακό κίνδυνο, οστεοπόρωση, υπερχοληστερολαιμία, υπέρταση,
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και νόσο Alzheimer. Τα συμπτώματα ανεπάρκειας
μπορεί να είναι άτυπα (ελαττωμένη μυική μάζα, αυξημένο λίπος, ελαττωμένη
οστική πυκνότητα και τρίχωση σώματος, εφιδρώσεις, κατάθλιψη, έλλειψη
ενέργειας, διαταραχές ύπνου, ελαττωμένη libido και υπογονιμότητα). Ο
υπογοναδισμός των ενηλίκων ορίζεται ως προχωρημένη ηλικία, τουλάχιστον 3
σεξουαλικά συμπτώματα και ολική τεστοστερόνη <12 nmol/L. Βεβαίως το
όριο της Τ κάτω από το οποίο αρχίζουν τα συμπτώματα είναι ιδιοσυστατικό.
Οι μηχανισμοί που έχουν προταθεί για την μείωση της Τ με την ηλικία
είναι πολλοί (μειωμένη λειτουργία των κυττάρων Leydig, διαταραχή του άξονα υποθαλάμου/υπόφυσης, αυξημένα επίπεδα SHBG
και προλακτίνης, ελάττωση των ανδρογονικών υποδοχέων στους ιστούς).
Αυξημένα επίπεδα LH σημαίνουν μειωμένη μυική ισχύ και πιθανότητα
ισχαιμικής καρδιακής νόσου. Αυτοί οι ασθενείς θέλουν τακτική
παρακολούθηση για πιθανή προοδευτική δυσλειτουργία των όρχεων και άμεση
θεραπεία υποκατάστασης με Τ
Φυσιολογική/χαμηλή Τ και ανάρμοστα χαμηλές FSH-LH: σημαίνει δυσλειτουργία υποθαλάμου/υπόφυσης με αποτέλεσμα ελαττωμένη λειτουργία όρχεων. Αποκλείουμε φαρμακευτικά αίτια (πχ κορτικοειδή και οπιοειδή που καταστέλλουν την έκκριση GnRH) Εφ' όσον η MRI εγκεφάλου/υπόφυσης είναι αρνητική ελέγχουμε την μεταβολική κατάσταση του ασθενούς. >50% των διαβητικών ή των ασθενών με μεταβολικό σύνδρομο έχουν χαμηλά επίπεδα Τ. Τα πιθανά αίτια είναι υπεργλυκαιμία, σπλαχνικό λίπος, δυσλιπιδαιμία, βλάβη του ενδοθηλίου και αγγειακή νόσος. Στον λιπώδη ιστό υπάρχει αυξημένη μετατροπή της Τ σε οιστραδιόλη από την αρωματάση, η αντίσταση στην ινσουλίνη έχει δράση στην έκκριση GnRH και υπάρχουν αυξημένες φλεγμονώδεις κυτοκίνες όπως ο TNFa και η IL-1b. Όλα αυτά τα στοιχεία συνδέουν τη δυσλειτουργία του γλυκο/λιπιδικού μεταβολισμού με την απορύθμιση του υποθάλαμο/υποφυσιακού άξονα και τα κλινικά συμπτώματα της ανεπάρκειας των ανδρογόνων
Υπογοναδισμός με μεμονωμένη αύξηση FSH: οι ορισμοί του ανδρικού υπογοναδισμού συχνά αναφέρονται σε μειωμένη παραγωγή Τ. Ωστόσο οι όρχεις εκτός από ανδρογόνα παράγουν και γεννητικά κύτταρα και αλληλεπιδρούν με διάφορες ουσίες που επηρεάζουν την αναπαραγωγική τους δραστηριότητα. Παραδείγματα είναι η οστεοκαλσίνη και η βιταμίνη D. Μεμονωμένη βλάβη των γεννητικών κυττάρων μπορεί να έχει φυσιολογικές LH και Τ συγκεντρώσεις και εικόνα αζωοσπερμίας με αυξημένα επίπεδα FSH. Μια ήπια/μέτρια διαταραχή της σπερματογέννεσης με επίπεδα FSH στα άνω φυσιολογικά μπορεί να δείχνει υποκλινικό ενδοσωληναριακό υπογοναδισμό
Ο ασθενής αυτός είναι δυνατόν να τεκνοποιήσει με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
Έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα παράγοντες που επηρεάζουν την ορχική λειτουργία: όπως ο insulin-like factor 3 (INSL3) απαραίτητος για τη διαδικασία καθόδου των όρχεων. Εκκρίνεται μαζί με την Τ από τα κύτταρα Leydig και έχει ρόλο παρακρινικό στη λειτουργία των γεννητικών κυττάρων και ενδοκρινικό στον μεταβολισμό των οστών. Είναι ένας εξαιρετικός πρώιμος δείκτης της λειτουργικής κατάστασης των κυττάρων Leydig και επηρεάζει τον σκελετό
Η Τ επηρεάζει την ανάπτυξη των οστών, ενώ η οστεοκαλσίνη που εκκρίνεται από τους οστεοβλάστες διαγείρει την παραγωγή Τ από τα κύτταρα Leydig
Ένας άλλος ρυθμιστής του μεταβολισμού των οστών και των όρχεων είναι η βιταμίνη D. Έχει προταθεί ότι η ανεπάρκεια της μπορεί να συμμετέχει σε ορχική νόσο λόγω έκπτωσης της λειτουργίας της 25-υδροξυλάσης. Έχουν βρεθεί υποδοχείς της στον ορχικό ιστό και έχει σημαντικό ρόλο στη σπερματογέννεση και στην ωρίμανση του σπέρματος
Τα ανωτέρω ευρήματα δείχνουν ότι ο ενδο/ορχικός μεταβολισμός είναι ακόμα ανεξερεύνητη περιοχή. Οι συστηματικές επιδράσεις της διαταραχής των όρχεων που σχετίζονται με αλλαγές στον μεταβολισμό INSL3, οστεοκαλσίνης και βιταμίνης D δεν έχουν ακόμα ερευνηθεί
Σημεία και συμπτώματα υποκλινικού υπογοναδισμού: δεν είναι ειδικά και πολλές φορές το θετικό feedback στις γοναδοτροπίνες μπορεί να καλύπτει τη γοναδική διαταραχή. Από πολλούς ερευνητές έχει περιγραφεί αντίστροφη σχέση μεταξύ αυξημένων επιπέδων LH με μειωμένη μυική δύναμη, ανεξάρτητα από τα επίπεδα Τ. Εντοπίστηκαν 3 σημεία συσχέτισης μεταξύ σωματικών και σεξουαλικών συμπτωμάτων με τα επίπεδα Τ. Απώλεια libido σε Τ<15 nmol/L, κατάθλιψη και διαταραχή ανοχής γλυκόζης σε T <10 nmol/L και στυτική δυσλειτουργία σε Τ< 8 nmol/L
Επιδημιολογία: από μελέτες έχει φανεί ότι 9.5% των Ευρωπαίων ανδρών εμφανίζουν υποκλινικό υπογοναδισμό , με αύξηση σε ηλικίες 70-79 ετών στο 21%. Βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν ότι τα επίπεδα LH μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν πρώιμος δείκτης υπογοναδισμού. Τα υψηλότερα επίπεδα SHBG είναι επίσης προγνωστικά αν και καταστέλλονται σε διαβητικούς λόγω της υπερινσουλιναιμίας
Φυσιολογική/χαμηλή Τ και ανάρμοστα χαμηλές FSH-LH: σημαίνει δυσλειτουργία υποθαλάμου/υπόφυσης με αποτέλεσμα ελαττωμένη λειτουργία όρχεων. Αποκλείουμε φαρμακευτικά αίτια (πχ κορτικοειδή και οπιοειδή που καταστέλλουν την έκκριση GnRH) Εφ' όσον η MRI εγκεφάλου/υπόφυσης είναι αρνητική ελέγχουμε την μεταβολική κατάσταση του ασθενούς. >50% των διαβητικών ή των ασθενών με μεταβολικό σύνδρομο έχουν χαμηλά επίπεδα Τ. Τα πιθανά αίτια είναι υπεργλυκαιμία, σπλαχνικό λίπος, δυσλιπιδαιμία, βλάβη του ενδοθηλίου και αγγειακή νόσος. Στον λιπώδη ιστό υπάρχει αυξημένη μετατροπή της Τ σε οιστραδιόλη από την αρωματάση, η αντίσταση στην ινσουλίνη έχει δράση στην έκκριση GnRH και υπάρχουν αυξημένες φλεγμονώδεις κυτοκίνες όπως ο TNFa και η IL-1b. Όλα αυτά τα στοιχεία συνδέουν τη δυσλειτουργία του γλυκο/λιπιδικού μεταβολισμού με την απορύθμιση του υποθάλαμο/υποφυσιακού άξονα και τα κλινικά συμπτώματα της ανεπάρκειας των ανδρογόνων
Υπογοναδισμός με μεμονωμένη αύξηση FSH: οι ορισμοί του ανδρικού υπογοναδισμού συχνά αναφέρονται σε μειωμένη παραγωγή Τ. Ωστόσο οι όρχεις εκτός από ανδρογόνα παράγουν και γεννητικά κύτταρα και αλληλεπιδρούν με διάφορες ουσίες που επηρεάζουν την αναπαραγωγική τους δραστηριότητα. Παραδείγματα είναι η οστεοκαλσίνη και η βιταμίνη D. Μεμονωμένη βλάβη των γεννητικών κυττάρων μπορεί να έχει φυσιολογικές LH και Τ συγκεντρώσεις και εικόνα αζωοσπερμίας με αυξημένα επίπεδα FSH. Μια ήπια/μέτρια διαταραχή της σπερματογέννεσης με επίπεδα FSH στα άνω φυσιολογικά μπορεί να δείχνει υποκλινικό ενδοσωληναριακό υπογοναδισμό
Ο ασθενής αυτός είναι δυνατόν να τεκνοποιήσει με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
Έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα παράγοντες που επηρεάζουν την ορχική λειτουργία: όπως ο insulin-like factor 3 (INSL3) απαραίτητος για τη διαδικασία καθόδου των όρχεων. Εκκρίνεται μαζί με την Τ από τα κύτταρα Leydig και έχει ρόλο παρακρινικό στη λειτουργία των γεννητικών κυττάρων και ενδοκρινικό στον μεταβολισμό των οστών. Είναι ένας εξαιρετικός πρώιμος δείκτης της λειτουργικής κατάστασης των κυττάρων Leydig και επηρεάζει τον σκελετό
Η Τ επηρεάζει την ανάπτυξη των οστών, ενώ η οστεοκαλσίνη που εκκρίνεται από τους οστεοβλάστες διαγείρει την παραγωγή Τ από τα κύτταρα Leydig
Ένας άλλος ρυθμιστής του μεταβολισμού των οστών και των όρχεων είναι η βιταμίνη D. Έχει προταθεί ότι η ανεπάρκεια της μπορεί να συμμετέχει σε ορχική νόσο λόγω έκπτωσης της λειτουργίας της 25-υδροξυλάσης. Έχουν βρεθεί υποδοχείς της στον ορχικό ιστό και έχει σημαντικό ρόλο στη σπερματογέννεση και στην ωρίμανση του σπέρματος
Τα ανωτέρω ευρήματα δείχνουν ότι ο ενδο/ορχικός μεταβολισμός είναι ακόμα ανεξερεύνητη περιοχή. Οι συστηματικές επιδράσεις της διαταραχής των όρχεων που σχετίζονται με αλλαγές στον μεταβολισμό INSL3, οστεοκαλσίνης και βιταμίνης D δεν έχουν ακόμα ερευνηθεί
Σημεία και συμπτώματα υποκλινικού υπογοναδισμού: δεν είναι ειδικά και πολλές φορές το θετικό feedback στις γοναδοτροπίνες μπορεί να καλύπτει τη γοναδική διαταραχή. Από πολλούς ερευνητές έχει περιγραφεί αντίστροφη σχέση μεταξύ αυξημένων επιπέδων LH με μειωμένη μυική δύναμη, ανεξάρτητα από τα επίπεδα Τ. Εντοπίστηκαν 3 σημεία συσχέτισης μεταξύ σωματικών και σεξουαλικών συμπτωμάτων με τα επίπεδα Τ. Απώλεια libido σε Τ<15 nmol/L, κατάθλιψη και διαταραχή ανοχής γλυκόζης σε T <10 nmol/L και στυτική δυσλειτουργία σε Τ< 8 nmol/L
Επιδημιολογία: από μελέτες έχει φανεί ότι 9.5% των Ευρωπαίων ανδρών εμφανίζουν υποκλινικό υπογοναδισμό , με αύξηση σε ηλικίες 70-79 ετών στο 21%. Βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν ότι τα επίπεδα LH μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν πρώιμος δείκτης υπογοναδισμού. Τα υψηλότερα επίπεδα SHBG είναι επίσης προγνωστικά αν και καταστέλλονται σε διαβητικούς λόγω της υπερινσουλιναιμίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου