"Πείνα"

 Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους είναι σημαντική για τη γενική υγεία και μπορεί να αποτρέψει ή να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, ακόμη και καρκίνου. Παρόλο που υπάρχουν νευρικά συστήματα τόσο για τη διασφάλιση της επαρκούς πρόσληψης τροφής όσο και για την πρόληψη της υπερφαγίας, η επιδεινούμενη κρίση παχυσαρκίας υπογραμμίζει τις προκλήσεις για τη διατήρηση αυτής της ισορροπίας. Για πολλά άτομα, η λεπτή ισορροπία που απαιτείται για τη διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους κατακλύζεται από εύγευστα τρόφιμα και περιβάλλοντα που προάγουν την υπερκατανάλωση τροφής. Δυστυχώς, καμία μεμονωμένη στρατηγική δεν οδηγεί αξιόπιστα σε διαρκή απώλεια βάρους. Αν και η σωματική άσκηση, οι διατροφικές αλλαγές και τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας μπορούν να αλλάξουν το σωματικό βάρος, τα καλύτερα αποτελέσματα απώλειας βάρους συνήθως συμβαίνουν στο πλέγμα αυτών των προσεγγίσεων. Αλλά η δίαιτα είναι προκλητική, κυρίως επειδή αποστέλλονται φυσιολογικά σήματα πείνας κάθε φορά που το στομάχι είναι άδειο, ανεξάρτητα από τη μάζα του σώματος. Ευτυχώς, οι μελέτες έχουν αρχίσει να οριοθετούν τον τρόπο με τον οποίο τα σήματα πείνας αλλάζουν τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά, τα κίνητρα και τη διάθεση. Μια τέτοια μελέτη, σε ποντίκια, αναφέρθηκε πρόσφατα από τους Berrios και συν.

Καθώς το στομάχι αδειάζει, τα ορμονικά σήματα απελευθερώνονται από το έντερο και ένα «δίκτυο πείνας» στον εγκέφαλο εμπλέκεται. Ένα βασικό σύνολο νευρώνων σε αυτό το δίκτυο - οι νευρώνες του τοξοειδούς πυρήνα του υποθαλάμου που εκφράζουν την πρωτεΐνη AgRP - γίνεται ενεργό. Αυτοί οι νευρώνες είναι κρίσιμα στοιχεία στην απόκριση της πείνας. Η δραστηριότητά τους απαιτείται για την πρόσληψη τροφής, και μεταδίδουν ένα σήμα αρνητικό που οδηγεί στην αναζήτηση τροφής. Με άλλα λόγια, κάνουν τους ανθρώπους να πεινούν : ένα δυσάρεστο αίσθημα πείνας που σχετίζεται με την ανάγκη απόκτησης τροφής. Αυτοί οι νευρώνες είναι ενεργοί για μεγαλύτερη διάρκεια σε άτομα που ακολουθούν δίαιτες περιορισμένων θερμίδων. Η απώλεια βάρους απαιτεί από ένα άτομο να "κολυμπήσει" ενάντια στα ρεύματα της νευροβιολογίας, σύμφωνα με το υψηλό ποσοστό αποτυχίας των προσπαθειών απώλειας βάρους.

Ο Berrios και οι συν. εντόπισαν νευρώνες στον ραχιαίο υποθάλαμο που μειώνουν επιλεκτικά τις δυσάρεστες πτυχές της πείνας. Με τη χρήση ανατομικών και φυσιολογικών τεχνικών, η ομάδα ανακάλυψε ότι η κύρια πηγή διεγερτικής εισόδου προέρχεται από τον πλάγιο υποθάλαμο. Η παρακολούθηση της δραστηριότητας αποκάλυψε ότι αυτή η περιοχή ενεργοποιείται επίσης αμέσως και παροδικά από την όραση και τη μυρωδιά του φαγητού. Θα μπορούσαν αυτά τα ευρήματα να αξιοποιηθούν για τη θεραπεία της παχυσαρκίας; Ο Berrios και οι συν. έχουν ανοίξει έναν δρόμο για τη χαρτογράφηση αυτού του σχετικού νευρικού κυκλώματος, αλλά παραμένουν δύσκολα ερωτήματα. Θα είναι σημαντικό να ανακαλύψουμε τον τρόπο με τον οποίο οι αισθητηριακές ενδείξεις, όπως η όραση και η μυρωδιά του φαγητού, ενεργοποιούν τον πλάγιο υποθάλαμο.Οι νευρωνικές αποκρίσεις που παρατηρούνται στον υποθάλαμο μπορούν και πρέπει να χαρτογραφηθούν μέχρι τα αισθητήρια όργανα. Αυτός ο χάρτης θα αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο οι πληροφορίες από τα αισθητήρια όργανα μεταδίδονται γρήγορα στους υποθαλαμικούς νευρώνες βαθιά στον εγκέφαλο και επηρεάζουν τα επίπεδα πείνας και τα συναισθήματά μας. Επιπλέον, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτά τα κυκλώματα ενσωματώνονται με τα κανονικά δίκτυα κορεσμού που προέρχονται από τον οπίσθιο εγκέφαλο θα μπορούσε ενδεχομένως να αποκαλύψει την επικάλυψη μεταξύ των συστημάτων που ανιχνεύουν την όραση και τη μυρωδιά του φαγητού και των συστημάτων που ανιχνεύουν θρεπτικά συστατικά (τα οποία πληροφορούν τον κορεσμό). Τότε, ίσως, μπορούμε να επιχειρήσουμε να χειριστούμε αυτά τα μονοπάτια με φαρμακολογικές θεραπείες ή συμπεριφορικές θεραπείες που θα επανασυνδέσουν την απόκρισή μας σε τροφές και τροφικές ενδείξεις, έτσι ώστε να μειώσουμε τη δυσάρεστη, αποτρεπτική κατάσταση πείνας που παρακινεί την αναζήτηση τροφής. Θα μπορούσε ο χειρισμός αυτών των οδών να μας βοηθήσει να μάθουμε ξανά την απόκρισή μας στα σημάδια τροφής που οδηγούν στην υπερκατανάλωση τροφής ή να μας βοηθήσει να αποφύγουμε την κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών ενώ κάνουμε δίαιτα.