Μορφές άποιου διαβήτη

 Κεντρικός άποιος

Ανεπαρκής παραγωγή AVP ή έκκριση από το υποθαλαμικό-νευροϋποφυτικό σύστημα μετά από επαρκή διέγερση και μπορεί να οριστεί ως πλήρης ή μερική μορφή.Υπάρχουν διάφορες αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε κεντρικό διαβήτη, με το πιο συνηθισμένο να είναι τραύμα, π.χ. μετά από χειρουργική επέμβαση υπόφυσης ή κακοήθεις αιτίες, ιδίως μεταστάσεις ή άλλες διηθητικές ασθένειες όπως η σαρκοείδωση. Σπάνια αιτία είναι η υποφυσίτιδα - φλεγμονή της υπόφυσης. Υπάρχουν επίσης οικογενείς μορφές που αφορούν σε γενετικά ελαττώματα στην σύνθεση AVP και τότε συνήθως εκδηλώνεται στην παιδική ηλικία με μεγάλη ετερογένεια στη σοβαρότητα. Υπάρχει ειδική μορφή που εκδηλώνεται στη διάρκεια της κύησης και οφείλεται σε αυξημένο μεταβολισμό της AVP από ένζυμα του πλακούντα. Ο κάθε ασθενής με άποιο διαβήτη αξίζει προσεκτικής διερεύνησης. Ειδικά σε νεαρούς ασθενείς θα πρέπει να αποκλειστεί γερμίνωμα ή ιστιοκύττωση (Langerhans) πριν χρησιμοποιηθεί ο όρος ιδιοπαθής. Ιδιαίτερη προσοχή χρήζουν οι ασθενείς που η διαταραχή δεν επηρεάζει μόνο την έκκριση AVP αλλά και την αντίληψη της δίψας. Ο οργανισμός τους δεν προειδοποιεί για αυξομείωση στην πρόσληψη υγρών με αποτέλεσμα σοβαρή υπερνατριαιμία πριν τη διάγνωση και αργότερα κίνδυνο ιατρογενούς υπονατριαιμίας. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή μετά από νευροχειρουργικές επεμβάσεις (μορφή συχνά παροδική)

Νεφρογενής άποιος

Αντίσταση του νεφρού στην AVP, αναστέλλεται η επαναρρόφηση νερού στο νεφρικό σωληνάριο, με αποτέλεσμα πολυδιψία. Στην πλειοψηφία, ο νεφρογενλης διαβήτης προκαλείται δευτερευόντως από παρενέργειες φαρμάκων όπως το λίθιο, διαταραχών ηλεκτρολυτών όπως υπερασβεστιαιμία ή υποκαλιαιμία, βλάβες διήθησης των νεφρών ή αγγειακές διαταραχές. Και ενώ αυτές οι μορφές είναι συχνά αναστρέψιμες υπάρχουν επίσης συγγενείς μορφές λόγω μεταλλάξεων των βασικών πρωτεϊνών υποδοχέα AVP (V2) ή των γονιδίων καναλιού νερού AQP2.Όποτε είναι δυνατόν, η υποκείμενη διαταραχή ή αιτία θα πρέπει να διορθωθεί εάν είναι δυνατόν. Αυτό ισχύει επίσης για το νεφρογενή διαβήτη που προκαλείται από λίθιο και μπορεί να επιλυθεί μετά τη διακοπή του φαρμάκου, ωστόσο η πλήρης αποκατάσταση των ικανοτήτων συγκέντρωσης των νεφρών μπορεί να διαρκέσει μήνες έως χρόνια

Ψυχογενής πολυδιψία

Η τρίτη οντότητα του συνδρόμου πολυουρίας-πολυδιψίας και χαρακτηρίζεται από υπερβολική πρόσληψη υγρών παρά την επαρκή έκκριση AVP και τη νεφρική απόκριση. Αυτή η χρόνια υπερβολική πρόσληψη υγρών βαθμιαία οδηγεί σε μείωση της διαβάθμισης της νεφρικής μυελικής συγκέντρωσης μέσω του down-regulation των καναλιών AQP2, με αποτέλεσμα απέκκριση υποτονικών ούρων.
Ενώ οι σοβαρές μορφές πρωτοπαθούς πολυδιψίας που οδηγούν σε συχνά επεισόδια υπονατριαιμίας είναι ευτυχώς σπάνιες, η ψυχογενής πολυδιψία έχει επίσης παρατηρηθεί σε ασθενείς με διαταραχές εξάρτησης ή άτομα με επίγνωση της υγείας που στοχεύουν να αυξήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την ημερήσια πρόσληψη υγρών.