Σχεδόν έναν αιώνα πριν διαπιστώθηκε ότι η βιταμίνη D μπορεί να προσληφθεί διαιτητικά ή με τη φωτοσύνθεση στο δέρμα. Αφού μεταβολιστεί στην ενεργή μορφή 1,25-διυδροξυβιταμίνη D ασκεί τη δράση της συνδεόμενη και ενεργοποιώντας έναν πυρηνικό παράγοντα μεταγραφής, τον υποδοχέα της (VDR). Αδρανοποιητικές μεταλλάξεις του υποδοχέα οδηγούν σε ραχίτιδα που χαρακτηρίζεται από υπασβεστιαιμία, δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, αυξημένα επίπεδα D, υποφωσφαταιμία και ραχιτικό φαινότυπο οστών
Η διατροφική ραχίτιδα είναι ακόμα ενδημική σε αρκετές περιοχές του κόσμου, αλλά μπορεί να προληφθεί με συμπληρώματα βιταμίνης. Επειδή ανεπάρκεια συμβαίνει συχνά σε ηλικιωμένα άτομα και σχετίζεται με κατάγματα, συμπληρώματα βιταμίνης είναι επίσης απαραίτητα
VDR και εντερική μεταφορά ασβεστίου
Για να διατηρηθούν φυσιολογικά τα επίπεδα ασβεστίου στον ορρό , ασβέστιο απορροφάται από το έντερο και επαναρροφάται από το νεφρό. Όταν οι δύο αυτές ροές είναι ανεπαρκείς τότε ο σκελετός χρησιμεύει σαν πρόσθετη εφεδρεία. Ο πρώτος παράγων που καθορίζει την απορρόφηση από το έντερο είναι η 25(OH)2D. Η σημασία αυτής της διαμεσολάβησης για το ασβέστιο και τον σκελετό έχει αποδειχθεί από αρκετές μελέτες. Η επαρκής εντερική απορρόφηση ασβεστίου είναι απαραίτητη για την απόκτηση και διατήρηση της οστικής μάζας και της ποιότητας του οστού
VDR και νεφροί
Ο νεφρός προσαρμόζεται γρήγορα όταν η εντερική απορρόφηση ασβεστίου μειώνεται. Ένα μεγάλο μέρος ασβεστίου επαναρροφάται παθητικά στο εγγύς σωληνάριο μαζί με νάτριο και νερό με τη βοήθεια της 25(OH)2D (ο ακριβής της ρόλος ωστόσο δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί)
VDR και οστά
Η ενεργοποίηση του υποδοχέα στα χονδροκύτταρα ασκεί παρακρινική δράση ρυθμίζοντας τον σχηματισμό οστού και την ομοιόσταση φωσφόρου. Επιπλέον διαγείρει έμμεσα την έκφραση FGF23 σε οστεοβλάστες. Η συμμετοχή της D στην ομοιόσταση των οστών είναι πολλαπλή. Ρυθμίζειτην απορρόφηση από το έντερο και την επαρκή παροχή ασβεστίου στα οστά. Στα οστεοκύτταρα αυξάνει την παραγωγή FGF23. Στα οστεογεννητικά κύτταρα ρυθμίζει τον μεταβολισμό σε τοπικό επίπεδο με αυτοκρινικό και παρακρινικό τρόπο. Η VDR ενεργοποίηση μειώνει την οστική επαναρρόφηση μειώνοντας την έκφραση του οστεοκλαστογεννετικού παράγοντα RANKL και αυξάνοντας την παραγωγή της οστεοπρωτογερίνης (οστεοκλαστογεννετικός αναστολέας).
Σε αρνητικό ισοζύγιο ασβεστίου π.χ. ανεπαρκή εντερική μεταφορά το σώμα δίνει προτεραιότητα στο να διατηρήσει σταθερά τα επίπεδα ασβεστίου του ορρού σε βάρος της οστικής μάζας και της ποιότητας οστού
VDR και παραθυρεοειδείς
Μείωση στα επίπεδα του ασβεστίου ανιχνεύεται άμεσα από τους παραθυρεοειδείς με αποτέλεσμα αύξηση έκκρισης PTH και αν η υπασβεστιαιμία επιμένει υπερπλασία των παραθυρεοειδών. H βιταμίνη D έχει άμεση επίδραση στους παραθυρεοειδείς. Απενεργοποίηση του VDR σημαίνει μείωση του υποδοχέα ασβεστίου στους παραθυρεοειδείς και μικρή αύξηση της PTH χωρίς πρόβλημα στο ασβέστιο ορρού, η λειτουργία της είναι όμως περιορισμένη
Η διατροφική ραχίτιδα είναι ακόμα ενδημική σε αρκετές περιοχές του κόσμου, αλλά μπορεί να προληφθεί με συμπληρώματα βιταμίνης. Επειδή ανεπάρκεια συμβαίνει συχνά σε ηλικιωμένα άτομα και σχετίζεται με κατάγματα, συμπληρώματα βιταμίνης είναι επίσης απαραίτητα
VDR και εντερική μεταφορά ασβεστίου
Για να διατηρηθούν φυσιολογικά τα επίπεδα ασβεστίου στον ορρό , ασβέστιο απορροφάται από το έντερο και επαναρροφάται από το νεφρό. Όταν οι δύο αυτές ροές είναι ανεπαρκείς τότε ο σκελετός χρησιμεύει σαν πρόσθετη εφεδρεία. Ο πρώτος παράγων που καθορίζει την απορρόφηση από το έντερο είναι η 25(OH)2D. Η σημασία αυτής της διαμεσολάβησης για το ασβέστιο και τον σκελετό έχει αποδειχθεί από αρκετές μελέτες. Η επαρκής εντερική απορρόφηση ασβεστίου είναι απαραίτητη για την απόκτηση και διατήρηση της οστικής μάζας και της ποιότητας του οστού
VDR και νεφροί
Ο νεφρός προσαρμόζεται γρήγορα όταν η εντερική απορρόφηση ασβεστίου μειώνεται. Ένα μεγάλο μέρος ασβεστίου επαναρροφάται παθητικά στο εγγύς σωληνάριο μαζί με νάτριο και νερό με τη βοήθεια της 25(OH)2D (ο ακριβής της ρόλος ωστόσο δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί)
VDR και οστά
Η ενεργοποίηση του υποδοχέα στα χονδροκύτταρα ασκεί παρακρινική δράση ρυθμίζοντας τον σχηματισμό οστού και την ομοιόσταση φωσφόρου. Επιπλέον διαγείρει έμμεσα την έκφραση FGF23 σε οστεοβλάστες. Η συμμετοχή της D στην ομοιόσταση των οστών είναι πολλαπλή. Ρυθμίζειτην απορρόφηση από το έντερο και την επαρκή παροχή ασβεστίου στα οστά. Στα οστεοκύτταρα αυξάνει την παραγωγή FGF23. Στα οστεογεννητικά κύτταρα ρυθμίζει τον μεταβολισμό σε τοπικό επίπεδο με αυτοκρινικό και παρακρινικό τρόπο. Η VDR ενεργοποίηση μειώνει την οστική επαναρρόφηση μειώνοντας την έκφραση του οστεοκλαστογεννετικού παράγοντα RANKL και αυξάνοντας την παραγωγή της οστεοπρωτογερίνης (οστεοκλαστογεννετικός αναστολέας).
Σε αρνητικό ισοζύγιο ασβεστίου π.χ. ανεπαρκή εντερική μεταφορά το σώμα δίνει προτεραιότητα στο να διατηρήσει σταθερά τα επίπεδα ασβεστίου του ορρού σε βάρος της οστικής μάζας και της ποιότητας οστού
VDR και παραθυρεοειδείς
Μείωση στα επίπεδα του ασβεστίου ανιχνεύεται άμεσα από τους παραθυρεοειδείς με αποτέλεσμα αύξηση έκκρισης PTH και αν η υπασβεστιαιμία επιμένει υπερπλασία των παραθυρεοειδών. H βιταμίνη D έχει άμεση επίδραση στους παραθυρεοειδείς. Απενεργοποίηση του VDR σημαίνει μείωση του υποδοχέα ασβεστίου στους παραθυρεοειδείς και μικρή αύξηση της PTH χωρίς πρόβλημα στο ασβέστιο ορρού, η λειτουργία της είναι όμως περιορισμένη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου