Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCO) είναι συχνή διαταραχή με συστηματικές εκδηλώσεις
Η αιτιολογία πολύπλοκη, ετερογενής και ελάχιστα κατανοητή και η διάγνωση γίνεται εξ' αποκλεισμού
Διάγνωση PCOS: μπορεί να γίνει με δύο από τα τρία ακόλουθα κριτήρια :περίσσεια ανδρογόνων κλινικά και βιοχημικά, διαταραχή ωορρηξίας με κύκλο <21 ημέρες ή >35 ημέρες, εικόνα PCO στο ΥΗΓ με 12 ή περισσότερα κυστίδια 2-9mm σε διάμετρο ή αυξημένο όγκο ωοθηκών >10 mL-απουσία κυρίαρχου ωοθυλακίου > 10 mm
Κλινική εκδήλωση υπερανδρογοναιμίας είναι η υπερτρίχωση σε 65-75%, η ακμή κυρίως στην εφηβεία σε 14-25% και η ανδρογενής αλωπεκία λιγότερο συχνή και εμφανίζεται αργότερα
Αποκλείουμε θυρεοειδική νόσο, υπερπρολακτιναιμία, μη κλασσική συγγενή υπερπλασία επινεφριδίων (TSH, prolactin, and 17-OHP level)
Οι γυναίκες με PCO παρουσιάζουν ανωοθυλακιορρηξία και υπογονιμότητα (βοηθά στον έλεγχο ωορρηξίας η μέτρηση προγεστερόνης στη μέση της ωχρινικής φάσης), έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών στην κύηση (διαβήτης κύησης, πρόωρος τοκετός , προεκλαμψία), αυξημένη πιθανότητα καρκίνου στο ενδομήτριο (με το PCO συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου για καρκίνο όπως παχυσαρκία, υπερινσουλιναιμία, διαβήτης και αιμορραγία από την μήτρα), αυξημένο σωματικό βάρος σε 30-70%, κατάθλιψη, άπνοια ύπνου, λιπώδες ήπαρ, διαταραχή στην ανοχή γλυκόζης, αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο (θα πρέπει να ελέγχονται για παράγοντες κινδύνου-υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, παχυσαρκία- και οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου)
Θεραπεία : αντισυλληπτικά για την διαταραχή του κύκλου και την ακμή/υπερτρίχωση (λαμβάνοντας υπ' όψιν την ηλικία, το κάπνισμα, το ΒΜΙ και από το ιστορικό αν υπάρχει υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, κατάθλιψη, διαβήτης, μητρορραγία). Η προγεστίνη στα αντισυλληπτικά καταστέλλει τα επίπεδα LH και τα ωοθηκικά ανδρογόνα, ενώ τα οιστρογόνα αυξάνουν την SHBG και ελαττώνουν τα δραστικά ανδρογόνα. Κάποιες προγεστίνες έχουν αντιανδρογόνο δράση (δεσμεύονται στον υποδοχέα των ανδρογόνων ή αναστέλλουν την 5α-reductase). Η δράση τους στον μεταβολισμό των υδατανθράκων μένει να αποδειχθεί. Αυξάνουν την HDL και μειώνουν την LDL χοληστερόλη
Άσκηση 30 λεπτά ημερησίως και απώλεια βάρους σε παχύσαρκα άτομα βελτιώνει σημαντικά τους μεταβολικούς κινδύνους
Η μετφορμίνη δεν επηρεάζει δερματικές εκδηλώσεις. Συστήνεται σε διαταραχή ανοχής γλυκόζης και σε γυναίκες που δεν ανέχονται τα αντισυλληπτικά. Βοηθά στην απώλεια βάρους (2.9% μείωση) όμως αυτή την απώλεια έχουν γυναίκες που αρχίζουν δίαιτα και άσκηση, επομένως η αλλαγή στον τρόπο ζωής πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας σε παχυσαρκία και PCO. Η μετφορμίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βελτιώσει τον κύκλο (όχι στον ίδιο βαθμό με τα αντισυλληπτικά) . Η αλλαγή στον τρόπο ζωής μπορεί να μειώσει την πρόοδο προς ΣΔ τύπου 2 κατά 58%, ενώ η μετφορμίνη κατά 31%
Η κιτρική κλομιφαίνη (ή η λετροζόλη) είναι η πρώτη γραμμή για πρόκληση ωορρηξίας. Προτείνεται η χρήση μετφορμίνης συμπληρωματικά για να αποφύγουμε σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών σε γυναίκες με PCO που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση
Σε κορίτσια στην εφηβεία με κλινικές και βιοχημικές ενδείξεις υπερανδρογοναιμίας και με προηγμένη εφηβική ανάπτυξη (δηλ. ≥ στάδιο Tanner IV ανάπτυξη στήθους) προτείνεται αντισυλληπτική αγωγή. Το καλύτερο σκεύασμα και ο κατάλληλος χρόνος αγωγής δεν έχουν καθοριστεί. Επίσης μικρές μελέτες έχουν δείξει ότι η μετφορμίνη αποκαθιστά τον κύκλο, την υπερανδρογοναιμία, την αντίσταση στην ινσουλίνη και την ανοχή γλυκόζης σε παχύσαρκες και μή εφήβους με PCO
Επομένως αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε υπερανδρογοναιμία, διαταραχή κύκλου και να αποφύγουμε εγκυμοσύνη δίνουμε αντισυλληπτικά. Σε παχύσαρκα άτομα προτείνουμε αλλαγή στον τρόπο ζωής (δίαιτα-άσκηση). Αν ο στόχος είναι η δυσανεξία στη γλυκόζη δίνουμε μετφορμίνη
Η αιτιολογία πολύπλοκη, ετερογενής και ελάχιστα κατανοητή και η διάγνωση γίνεται εξ' αποκλεισμού
Διάγνωση PCOS: μπορεί να γίνει με δύο από τα τρία ακόλουθα κριτήρια :περίσσεια ανδρογόνων κλινικά και βιοχημικά, διαταραχή ωορρηξίας με κύκλο <21 ημέρες ή >35 ημέρες, εικόνα PCO στο ΥΗΓ με 12 ή περισσότερα κυστίδια 2-9mm σε διάμετρο ή αυξημένο όγκο ωοθηκών >10 mL-απουσία κυρίαρχου ωοθυλακίου > 10 mm
Κλινική εκδήλωση υπερανδρογοναιμίας είναι η υπερτρίχωση σε 65-75%, η ακμή κυρίως στην εφηβεία σε 14-25% και η ανδρογενής αλωπεκία λιγότερο συχνή και εμφανίζεται αργότερα
Αποκλείουμε θυρεοειδική νόσο, υπερπρολακτιναιμία, μη κλασσική συγγενή υπερπλασία επινεφριδίων (TSH, prolactin, and 17-OHP level)
Οι γυναίκες με PCO παρουσιάζουν ανωοθυλακιορρηξία και υπογονιμότητα (βοηθά στον έλεγχο ωορρηξίας η μέτρηση προγεστερόνης στη μέση της ωχρινικής φάσης), έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών στην κύηση (διαβήτης κύησης, πρόωρος τοκετός , προεκλαμψία), αυξημένη πιθανότητα καρκίνου στο ενδομήτριο (με το PCO συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου για καρκίνο όπως παχυσαρκία, υπερινσουλιναιμία, διαβήτης και αιμορραγία από την μήτρα), αυξημένο σωματικό βάρος σε 30-70%, κατάθλιψη, άπνοια ύπνου, λιπώδες ήπαρ, διαταραχή στην ανοχή γλυκόζης, αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο (θα πρέπει να ελέγχονται για παράγοντες κινδύνου-υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, παχυσαρκία- και οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου)
Θεραπεία : αντισυλληπτικά για την διαταραχή του κύκλου και την ακμή/υπερτρίχωση (λαμβάνοντας υπ' όψιν την ηλικία, το κάπνισμα, το ΒΜΙ και από το ιστορικό αν υπάρχει υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, κατάθλιψη, διαβήτης, μητρορραγία). Η προγεστίνη στα αντισυλληπτικά καταστέλλει τα επίπεδα LH και τα ωοθηκικά ανδρογόνα, ενώ τα οιστρογόνα αυξάνουν την SHBG και ελαττώνουν τα δραστικά ανδρογόνα. Κάποιες προγεστίνες έχουν αντιανδρογόνο δράση (δεσμεύονται στον υποδοχέα των ανδρογόνων ή αναστέλλουν την 5α-reductase). Η δράση τους στον μεταβολισμό των υδατανθράκων μένει να αποδειχθεί. Αυξάνουν την HDL και μειώνουν την LDL χοληστερόλη
Άσκηση 30 λεπτά ημερησίως και απώλεια βάρους σε παχύσαρκα άτομα βελτιώνει σημαντικά τους μεταβολικούς κινδύνους
Η μετφορμίνη δεν επηρεάζει δερματικές εκδηλώσεις. Συστήνεται σε διαταραχή ανοχής γλυκόζης και σε γυναίκες που δεν ανέχονται τα αντισυλληπτικά. Βοηθά στην απώλεια βάρους (2.9% μείωση) όμως αυτή την απώλεια έχουν γυναίκες που αρχίζουν δίαιτα και άσκηση, επομένως η αλλαγή στον τρόπο ζωής πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας σε παχυσαρκία και PCO. Η μετφορμίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βελτιώσει τον κύκλο (όχι στον ίδιο βαθμό με τα αντισυλληπτικά) . Η αλλαγή στον τρόπο ζωής μπορεί να μειώσει την πρόοδο προς ΣΔ τύπου 2 κατά 58%, ενώ η μετφορμίνη κατά 31%
Η κιτρική κλομιφαίνη (ή η λετροζόλη) είναι η πρώτη γραμμή για πρόκληση ωορρηξίας. Προτείνεται η χρήση μετφορμίνης συμπληρωματικά για να αποφύγουμε σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών σε γυναίκες με PCO που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση
Σε κορίτσια στην εφηβεία με κλινικές και βιοχημικές ενδείξεις υπερανδρογοναιμίας και με προηγμένη εφηβική ανάπτυξη (δηλ. ≥ στάδιο Tanner IV ανάπτυξη στήθους) προτείνεται αντισυλληπτική αγωγή. Το καλύτερο σκεύασμα και ο κατάλληλος χρόνος αγωγής δεν έχουν καθοριστεί. Επίσης μικρές μελέτες έχουν δείξει ότι η μετφορμίνη αποκαθιστά τον κύκλο, την υπερανδρογοναιμία, την αντίσταση στην ινσουλίνη και την ανοχή γλυκόζης σε παχύσαρκες και μή εφήβους με PCO
Επομένως αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε υπερανδρογοναιμία, διαταραχή κύκλου και να αποφύγουμε εγκυμοσύνη δίνουμε αντισυλληπτικά. Σε παχύσαρκα άτομα προτείνουμε αλλαγή στον τρόπο ζωής (δίαιτα-άσκηση). Αν ο στόχος είναι η δυσανεξία στη γλυκόζη δίνουμε μετφορμίνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου