Στεροειδής ορμόνη, λιποδιαλυτή, ζωικής και φυτικής προέλευσης, αναγκαία για τον οργανισμό. Συντίθεται στο δέρμα με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας (80% της ημερήσιας παραγωγής). H διατροφική πρόσληψη χωρίς τη χρήση συμπληρωμάτων, σπάνια είναι επαρκής. Ελάχιστες είναι οι τροφές που περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης D (κυρίως τα γαλακτοκομικά). Η χρήση αντιηλιακών με υψηλό δείκτη προστασίας μπορεί να μειώσει την παραγωγή της έως και κατά 90%.
Τα χαμηλά της επίπεδα έχουν συσχετιστεί με πολλά χρόνια μεταβολικά (δράση στην έκκριση ινσουλίνης και στην αντίσταση) , αυτοάνοσα συστήματα (μειώνει την παραγωγή φλεγμονοδών κυτοκινών ) και νεοπλασίες (αντιφλεγμονώδης δράση, επίδραση στον κυτταρικό πολλ/σιασμό και την απόπτωση). Έχει ενδοκρινική δράση στο έντερο όπου αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου, στα οστά όπου αυξάνει την οστεοβλαστική και την οστεοκλαστική δραστηριότητα, στους νεφρούς όπου αυξάνει την επαναρρόφηση ασβεστίου, στους παραθυρεοειδείς όπου αναστέλλει τη σύνθεση της PTH.
Η ιδανική ημερήσια πρόσληψη από ενήλικες είναι 600-800 IU D3. Σε ηλικιωμένους που μένουν πολύ χρόνο μέσα στο σπίτι χρειάζονται μεγαλύτερες δόσεις (1000-4000/ημέρα). Όταν τα επίπεδα της είναι <10 ng/ml οι κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν 25-50.000 IU εβδομαδιαία ή 4-8000 IU για 8-12 εβδομάδες. Φαίνεται ότι η ημερήσια χορήγηση πλεονεκτεί της εβδομαδιάιας. Συγκεντώσεις βιταμίνης > 20 ng/ml θεωρούνται φυσιολογικές.
Στην εγκυμοσύνη οι απαιτήσεις σε βιταμίνη αυξάνονται και γι αυτό συστήνεται πρόσληψη 600 IU ημερησίως σε εγκύους και θηλάζουσες.
Η υπερδοσολογία της έχει συσχετιστεί επίσης με ανεπιθύμητες δράσεις. Η υπερβιταμίνωση είναι εξαιρετικά σπάνια λόγω αυτορρυθμιστικών μηχανισμών. Η πρώτη της εκδήλωση είναι η ασβεστιουρία και η αύξηση του ασβεστίου στον ορρό που μπορεί να οδηγήσει σε νεφρολιθίαση και επασβέστωση μαλακών μορίων. Επίσης μπορεί να κάνει δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη, σύγχυση, πολυουρία , πολυδιψία και καρδιακή αρρυθμία. Συνιστάται άμεση διακοπή της, και φαρμάκων που την επηρεάζουν, λήψη 6-8 ποτηριών νερού, διακοπή λήψης ασβεστίου. Η υπερασβεστιαιμία λόγω λήψης βιταμίνης D, αντιμετωπίζεται εύκολα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου