Σπάνια νόσος που χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή έκκριση γλυκοκορτικοειδών (GCs), αλατοκορτικοειδών (MGs) και ανδρογόνων. Η συνηθέστερη αιτία είναι αυτοάνοση επινεφρίτιδα, η οποία σχετίζεται με ανίχνευση αντισωμάτων έναντι της 21-υδροξυλάσης. Μπορεί να εμφανιστεί μεμονωμένα (40%) ή ως τμήμα αυτοάνοσης πολυενδοκρινοπάθειας (60%). Άλλα αίτια είναι λοιμώξεις, γεννετικά, μετάσταση, αιμορραγία, διήθηση, χειρουργείο και φάρμακα. Επίσης ανεπάρκεια προκαλεί η αδρενολευκοδυστροφία
Αν δεν αντιμετωπιστεί η επινεφριδιακή ανεπάρκεια , μπορεί να είναι μοιραία. Πριν την ανακάλυψη των GCs οι ασθενείς κατέληγαν δύο χρόνια μετά την διάγνωση. Η θεραπεία είναι υποκατάσταση εφ' όρου ζωής με γλυκο/αλατοκορτικοειδή ενώ τα ανδρογόνα χρησιμοποιούνται λιγότερο. Τα αλατοκορτικοειδή αποκαθιστούν την υποογκαιμία, την υπόταση, την υπονατριαιμία και την υπερκαλιαιμία
Η δευτεροπαθής ανεπάρκεια επινεφριδίων είναι διαφορετική νόσος, προκαλείται από υποφυσιακή ανεπάρκεια που διακόπτει την έκκριση ACTH. Οι ασθενείς αυτοί δεν χρειάζονται αλατοκορτικοειδή, γιατί η έκκριση αλδοστερόνης κυρίως κινητοποιείται από το σύστημα ρενίνης/αγγειοτενσίνης, και ένα μικρό μόνο τμήμα ρυθμίζεται από την ACTH
Aλδοστερόνη
Ανακαλύφθηκε πριν 60 χρόνια. Αναγνωρίσθηκε ως ισχυρός διεγέρτης της επαναρρόφησης νατρίου (στο απομακρυσμένο τμήμα του σπειροειδούς σωληναρίου του νεφρού). Δρα μέσω του υποδοχέα της (MR) μέλος της οικογένειας των πυρηνικών υποδοχέων, που εκφράζεται ευρέως στους ιστούς (νεφρούς, εγκέφαλο, παχύ έντερο, πνεύμονα και σιαλογόνους αδένες). Ρυθμόζεται κυρίως από το σύστημα ρενίνης/αγγειοτενσίνης και από το ιόν του καλίου, ενώ η ACTH είναι μικρότερος διεγέρτης
Ο υποδοχέας μετά την δέσμευση με την ορμόνη μεταφέρεται στον πυρήνα, όπου αντιδρά με hormone-responsive elements και τροποποιεί την μεταγραφή
Εκτός από τον κλασσικό μεταγραφικό μηχανισμό, υπάρχει και μία γρήγορη απάντηση της αλδοστερόνης <15 λεπτά. Είναι ανεξάρτητη απο τον MR υποδοχέα και ευοδώνεται μέσω των G-protein-coupled estrogen receptors (GPERs). Oι υποδοχείς GPERs είναι πανταχού παρόντες, σε αγγειακά κύτταρα, σε ενδοθηλιακά κύταρα και σε κύτταρα λείων μυών. Η ενεργοποίηση τους προκαλεί ταχεία αγγειοδιαστολή, ενώ η ενεργοποίηση του MR ταχεία αγγειοσυστολή. Έτσι, η επίδραση της αλδοστερόνης στο ενδοθήλιο ποικίλλει, ανάλογα με την ισορροπία έκφρασης MR/GPERs
H αλδοστερόνη, όπως και η αγγειοτενσίνη 2, έχει και άλλες ενδοκρινικές δράσεις απαραίτητες για την ομοιόσταση του κυκλοφοριακού. Συντελεί στην πήξη του αίματος , στην αγγειοσυστολή για την ρύθμιση αρτηριακής πίεσης σε περίπτωση υποογκαιμίας και στην τόνωση της δίψας. Επίσης συμμετέχει στη ρύθμιση φλεγμονοδών και επανορθωτικών διαδικασιών που ακολουθούν τον τραυματισμό των ιστών
Αν δεν αντιμετωπιστεί η επινεφριδιακή ανεπάρκεια , μπορεί να είναι μοιραία. Πριν την ανακάλυψη των GCs οι ασθενείς κατέληγαν δύο χρόνια μετά την διάγνωση. Η θεραπεία είναι υποκατάσταση εφ' όρου ζωής με γλυκο/αλατοκορτικοειδή ενώ τα ανδρογόνα χρησιμοποιούνται λιγότερο. Τα αλατοκορτικοειδή αποκαθιστούν την υποογκαιμία, την υπόταση, την υπονατριαιμία και την υπερκαλιαιμία
Η δευτεροπαθής ανεπάρκεια επινεφριδίων είναι διαφορετική νόσος, προκαλείται από υποφυσιακή ανεπάρκεια που διακόπτει την έκκριση ACTH. Οι ασθενείς αυτοί δεν χρειάζονται αλατοκορτικοειδή, γιατί η έκκριση αλδοστερόνης κυρίως κινητοποιείται από το σύστημα ρενίνης/αγγειοτενσίνης, και ένα μικρό μόνο τμήμα ρυθμίζεται από την ACTH
Aλδοστερόνη
Ανακαλύφθηκε πριν 60 χρόνια. Αναγνωρίσθηκε ως ισχυρός διεγέρτης της επαναρρόφησης νατρίου (στο απομακρυσμένο τμήμα του σπειροειδούς σωληναρίου του νεφρού). Δρα μέσω του υποδοχέα της (MR) μέλος της οικογένειας των πυρηνικών υποδοχέων, που εκφράζεται ευρέως στους ιστούς (νεφρούς, εγκέφαλο, παχύ έντερο, πνεύμονα και σιαλογόνους αδένες). Ρυθμόζεται κυρίως από το σύστημα ρενίνης/αγγειοτενσίνης και από το ιόν του καλίου, ενώ η ACTH είναι μικρότερος διεγέρτης
Ο υποδοχέας μετά την δέσμευση με την ορμόνη μεταφέρεται στον πυρήνα, όπου αντιδρά με hormone-responsive elements και τροποποιεί την μεταγραφή
Εκτός από τον κλασσικό μεταγραφικό μηχανισμό, υπάρχει και μία γρήγορη απάντηση της αλδοστερόνης <15 λεπτά. Είναι ανεξάρτητη απο τον MR υποδοχέα και ευοδώνεται μέσω των G-protein-coupled estrogen receptors (GPERs). Oι υποδοχείς GPERs είναι πανταχού παρόντες, σε αγγειακά κύτταρα, σε ενδοθηλιακά κύταρα και σε κύτταρα λείων μυών. Η ενεργοποίηση τους προκαλεί ταχεία αγγειοδιαστολή, ενώ η ενεργοποίηση του MR ταχεία αγγειοσυστολή. Έτσι, η επίδραση της αλδοστερόνης στο ενδοθήλιο ποικίλλει, ανάλογα με την ισορροπία έκφρασης MR/GPERs
H αλδοστερόνη, όπως και η αγγειοτενσίνη 2, έχει και άλλες ενδοκρινικές δράσεις απαραίτητες για την ομοιόσταση του κυκλοφοριακού. Συντελεί στην πήξη του αίματος , στην αγγειοσυστολή για την ρύθμιση αρτηριακής πίεσης σε περίπτωση υποογκαιμίας και στην τόνωση της δίψας. Επίσης συμμετέχει στη ρύθμιση φλεγμονοδών και επανορθωτικών διαδικασιών που ακολουθούν τον τραυματισμό των ιστών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου