Αμάλθεια Σμύρνης

Εις την σειράν των διεθνών πράξεων αι οποίαι επισφραγίζουν τον μέγαν πόλεμον,έρχεται να προστεθή, πέμπτη και τελευταία, η συνθήκη, ήτις υπογράφεται σήμερον εις την Λωζάννην. Ως εν από τα μελανώτερα κεφάλαια της συγχρόνου διπλωματικής ιστορίας θα παραμείνει αναμφιβόλως η συνθήκη αύτη. Αποτελεί αναίρεσιν όλων των αρχών, αι οποίαι εκηρύχθησαν υπό των Συμμάχων, από της ενάρξεως του μεγάλου πολέμου και αίτινες συνωψίσθησαν εις την επομένην κοινήν δήλωσιν από 8 Νοεμβρίου 1918: <<Ο σκοπός τον οποίον επιδιώκουν Αγγλία και Γαλλία, εξακολουθούσαι τον εν Ανατολή πόλεμον, ον εξαπέλυσεν η Γερμανική φιλοδοξία, είναι η πλήρης και οριστική απελευθέρωσις των επί τόσων χρόνων δυναστευομένων λαών και η εγκαθίδρυσις κυβερνήσεων και διοικήσεων εθνικών, εγγυομένων την κυριαρχίαν των εκ της πρωτοβουλίας και της ελευθέρας εκλογής των ιθαγενών πληθυσμών>>
Δια τον ιστορικόν του μέλλοντος η σημερινή πολιτική των Συμμάχων θα αποτελέση αντικείμενον ισχυρών εκπλήξεων αλλά και αυστηρού συγχρόνως στιγματισμού. Γάλλος δημοσιολόγος εκ των δοκιμωτέρων παρετήρησεν ότι <<μηδαμιναί και νοσηραί αντιζηλίαι έκαμαν τας Μεγάλας Δυνάμεις της Δύσεως να λησμονήσουν ότι έπρεπε να παραμείνουν εις την Ανατολήν οι υπερασπισταί και φρουροί μιας ειρήνης τόσο αδρώς εξαγορασθείσης και οι δημιουργοί μιας νέας καταστάσεως πραγμάτων>>
Αλλά μήπως χθές ακόμη έτερος Γάλλος διακεκριμένος, ο επίσκοπος Λαζιέ, αρχηγός των εν Ανατολή θρησκευτικών οργανώσεων και ιδρυμάτων, εν συνεντεύξει του δεν είπον ότι <<οι δημιουργοί της συνθήκης της Λωζάννης ελησμόνησαν ότι οι Τούρκοι είναι φυλή Ασιατική, έχουσα ανάγκην ξένης χαλιναγωγήσεως>> και ότι <<θάττον ή βράδιον θα αρχίσουν την παλαιάν μέθοδον των σφαγών χριστιανών μεταξύ των οποίων τώρα πλέον θα υπάρχουν περισσότεροι Ευρωπαίοι>>
                                                                      Αθήναι, Τρίτη 24 Ιουλίου 1923