Υπέρταση / ΠΑ

 Η υπέρταση είναι η μόνη μεγαλύτερη αιτία καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνησιμότητας, που επηρεάζει περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο ενήλικες παγκοσμίως. Ενώ η πρωτοπαθής υπέρταση (όπου δεν έχει εντοπιστεί σαφής αιτία) είναι το 70-85% των περιπτώσεων, περίπου το 15-30% έχουν αναγνωρίσιμη νεφρική ή ενδοκρινική αιτία. Ο πρωτοπαθής αλδοστερονισμός (ΠΑ) αντιπροσωπεύει τη συχνότερη δευτερογενή αιτία υπέρτασης, με εκτιμώμενο επιπολασμό μεταξύ 3,2% και 14% μεταξύ πληθυσμών πρωτοβάθμιας περίθαλψης , και αυξάνεται σε 10%-20% σε περιβάλλον εξωτερικών ασθενών. Όμως τα ποσοστά προσυμπτωματικού ελέγχου παραμένουν χαμηλά.

Ο ΠΑ προκύπτει από την υπερβολική, μη ρυθμισμένη έκκριση της αλδοστερόνης. Αυτό αποδίδεται πιο συχνά σε αδένωμα που παράγει αλδοστερόνη (APA) ή νεοπλασία/υπερπλασία των κυττάρων που παράγουν αλδοστερόνη στη σπειραματική ζώνη (ZG) του φλοιού των επινεφριδίων. Κλινικά, η ΠA οδηγεί σε υπέρταση σταδίου/βαθμού Ι-ΙΙΙ σε  >97% των ασθενών και αυθόρμητες ή προκαλούμενες από φάρμακα υποκαλιαιμίες σε περίπου 50% των περιπτώσεων με εμφανή APA. Σχετίζεται με μεγαλύτερη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα, με μεγαλύτερο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής, εγκεφαλικού επεισοδίου, στεφανιαίας νόσου, διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου και υπερτροφίας της αρ. κοιλίας.

Ο ΠΑ υποδιαγιγνώσκεται και υποθεραπεύεται. Η κύρια πρόκληση είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ενδοκρινολογικής κοινότητας πρέπει να χρησιμοποιείται η αναλογία αλδοστερόνης-ρενίνης (ARR) με ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα με σοβαρή υπέρταση, με υπέρταση που συνοδεύεται από υποκαλιαιμία (αυτόματη ή μετά από φάρμακα), με μάζα στα επινεφρίδια, με άπνοια ύπνου, με πρώιμη έναρξη υπέρτασης, με εγκεφαλικό σε νεαρή ηλικία, ή με πρώτου βαθμού συγγενή με ΠΑ και με υπέρταση ανθεκτική στη φαρμακευτική αγωγή (5%των ασθενών). Ως αποτέλεσμα του χαμηλού προσυμπτωματικού ελέγχου οι ασθενείς συχνά είναι υπερτασικοί για πολλά χρόνια. Ενώ ο ΠΑ είναι μια ιάσιμη και θεραπεύσιμη μορφή υπέρτασης, η αποτελεσματικότητα της στοχευμένης παρέμβασης εξασθενεί από καθυστερημένη διάγνωση. Επομένως πρέπει να δοθούν οδηγίες πρώιμης διάγνωσης. Να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη αλλά και μετάξύ καρδιολόγων και γενικών γιατρών.