Όλγα Δεβετζάκη - Ενδοκρινολόγος
Αναστασίου Ζίννη, 9, Αθήνα, Αττική, 11741
Phone: 210-9239440 URL of Map

Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

PCO και συμπαθητικο νευρικο συστημα

Το συνδρομο πολυκυστικων ωοθηκων ειναι συχνη παθηση . Χαρακτηριζεται απο ολιγο/ανωοθυλακιορρηξια, υπερανδρογοναιμια, αλλαγη στη μορφολογια των ωοθηκων και διαταραχη της γονιμοτητας. Επιπλεον υπαρχει διαταραχη στην εκκριση και δραση της ινσουλινης. Αυτο οδηγει σε μεταβολικο συνδρομο, διαταραχη ανοχης γλυκοζης, σακχαρωδη διαβητη που ειναι εντονωτερα σε ατομα με αυξημενο σωματικο βαρος. Εμφανιζεται επιπλεον υπερταση , δυσλιπιδαιμια και αυξηση καρδιαγγειακου κινδυνου. Πολλα απο τα χαρακτηριστικα του συνδρομου, οπως η κεντρικη παχυσαρκια, η απνοια υπνου και η υπερινσουλιναιμια σχετιζονται με τη χρονια υπερδραστηριοτητα του συμπαθητικου συστηματος. Μοντελα τρωκτικων με πολυκυστικες ωοθηκες εχουν δειξει αυξημενη δραστηριοτητα του συμπαθητικου, με αποτελεσμα αυξηση του νευρικου αυξητικου παραγοντα των ωοθηκων (ΝGF) που μπορει να εμπλεκεται στην παθολογια των ωοθηκων. Οι ασθενεις με PCO εχουν ενδειξεις αυξημενης μυικης δραστηριοτητας του συμπαθητικου, μεταβλητοτητα του καρδιακου ρυθμου και αργη ανακαμψη μετα απο ασκηση οταν συγκρινονται με μαρτυρες αναλογης ηλικιας και BMI. Aπωλεια βαρους μπορει να βελτιωσει τη μυικη δραστηριοτητα και τα επιπεδα νοραδρεναλινης. Η θεραπεια της απνοιας υπνου με θετικη πιεση αεραγωγων μπορει να μειωσει τα επιπεδα νοραδρεναλινης και την διαστολικη αρτηριακη πιεση. Η νεφρικη συμπαθητικη απονευρωση επισης μειωσε την μυικη δραστηριοτητα, την νοραδρεναλινη και την αρτηριακη πιεση σε 2 ατομα με PCO και υπερταση, και βελτιωσε την ευαισθησια στην ινσουλινη. Ετσι το συμπαθητικο νευρικο συστημα μπορει να προσφερει εναν νεο θεραπευτικο στοχο στα ατομα με PCO.
Το συμπαθητικο και το παρασυμπαθητικο αποτελουν το αυτονομο νευρικο συστημα. To συμπαθητικο εκτος απο τον ρολο του  στο stress, εχει επισης δραση ινοτροπη και χρονοτροπη στην καρδια, δρα στον αγγειακο τονο, στη διαμετρο της κορης, στην εκροη των ουρων. Αυτες οι δρασεις γινονται μεσω της νοραδρεναλινης που ενεργοποιει τους α και β αδρενεργικους υποδοχεις.
Σε υγιη κατασταση υπαρχει πολυ λεπτη ισορροπια αναμεσα στο συμπαθητικο και το παρασυμπαθητικο.
Aρκετες μεθοδοι εχουν αναπτυχθει για τον ελεγχο του συμπαθητικου, οπως ο καρδιακος ρυθμος, η αρτηριακη πιεση και η μετρηση της νοραδρεναλινης. Ακριβης εκτιμηση του συμπαθητικου γινεται με μικρονευρογραφια, Επιλεγεται συνηθως το περονιαιο , επειδη ειναι ευκολα προσβασιμο. Bεβαιως ειναι μια μεθοδος επεμβατικη και μπορει να χρησιμοποιηθει για την μετρηση της δραστικοτητας μονο σε επιφανειακα νευρα. Συνηθως χρησιμοποιειται ενας συνδυασμος των μεθοδων.
Η παχυσαρκια και κυριως η σπλαχνικη σχετιζεται με υπερδραστηριοτητα του συμπαθητικου σε κατασταση ηρεμιας. Αν συνυπαρχει και υπερταση εχουμε περαιτερω ενισχυση της δρασης του συμπαθητικου. Υπαρχουν στοιχεια που δειχνουν αυξημενη δραστηριοτητα στους νεφρους και τους σκελετικους μυες, αλλα μειωμενη δραστηριοτητα στην καρδια. Πιθανοτατα στην παχυσαρκια υπαρχει μια ομοιοστατικη απαντηση στην τροφη τετοια που η περισσεια ενεργειας αποδιδεται σαν θερμοτητα και δεν αποθηκευεται σαν λιπος. Η δραστηριοτητα του συμπαθητικου αυξανεται μετα απο υπερτροφια και ελαττωνεται στη νηστεια. Συμπαθητικη διεγερση του φαιου λιπωδους ιστου μεσω των β-3 αδρενεργικων υποδοχεων αυξανει την θερμογεννεση, κινητοποιει λιπολυση και δημιουργει μη εστεροποιημενα ελευθερα λιπαρα οξεα τα οποια συμμετεχουν στην ινσουλινοαντισταση. Σε χρονια κατασταση μπορει να υπαρχει μια απευαισθητοποιηση του λιπωδους ιστου στις κατεχολαμινες, που οδηγει σε αντισταση στην ινσουλινη και μειωμενο μεταβολισμο.
Η αποφρακτικη απνοια ειναι παραγοντας κινδυνου για καρδιαγγειακη νοσο. Σε γυναικες με PCO εμφανιζεται σε 44-70%. Σχετιζεται με αντισταση στην ινσουλινη και δυσανεξια στη γλυκοζη και εχει βρεθει αυξημενη δραστηριοτητα συμπαθητικου. Φαινεται λοιπον οτι στο PCO υπαρχει διεγερση του συμπαθητικου και αυτο μπορει να διαδραματιζει ρολο στην παθογενεια και εξελιξη του συνδρομου.
Σε μελετες που εχουν γινει σε ωοθηκες τρωκτικων φαινεται οτι η αυξημενη δραστηριοτητα του συμπαθητικου αυξανει την παραγωγη προγεστερονης και ανδρογονων, τα οποια αντιστρεφονται μετα απο διατομη του ανω ωοθηκικου νευρου. Επισης αυξανει η παραγωγη του νευρικου αυξητικου παραγοντα (ΝGF) που ειναι ισχυρος δεικτης συμπαθητικης δραστηριοτητας. Οταν ενεθει ΝGF σε ωοθηκικα κυτταρα τρωκτικων αυξανει η παραγωγη ανδροστενδιονης. Μετρηθηκαν επιπεδα ΝGF σε γυναικες με PCO και βρεθηκαν αυξημενα σε σχεση με τους μαρτυρες. Επισης σε ωοθηκικα κυτταρα απο γυναικες με PCO βρεθηκε αυξημενη πυκνοτητα κατεχολαμινεργικων ινων.
Αν και απαιτουνται περισσοτερες μελετες για να επιβεβαιωθει αυξημενη δραστηριοτητα του συμπαθητικου φαινεται οτι ισχυει σε γυναικες με PCO και φαινεται οτι επηρεαζει και την καρδιομεταβολικη προδιαθεση και την γονιμοτητα.Επομενως θεραπειες με στοχο την μειωση της συμπαθητικης δραστηριοτητας θα μπορουσαν να βοηθησουν. Αξιζει να σημειωθει οτι η απωλεια βαρους μειωνει την δραστηριοτητα.
Επισης φαρμακα που αυξανουν την ευαισθησια στην ινσουλινη μπορει να εχουν αποτελεσμα και στην συμπαθητικη δραστηριοτητα. Η μετφορμινη στις γυναικες με PCO μπορει να βελτιωσει τον κυκλο, την ενδοθηλιακη λειτουργια και τη δυσλιπιδαιμια. Σε υπερτασικα τρωκτικα ενδοφλεβια μετφορμινη προκαλεσε δοσοεξαρτωμενη μειωση στον καρδιακο ρυθμο, στην πιεση του αιματος και στην συμπαθητικη νεφρικη δραστηριοτητα. Δεν επηρεασε την αυξημενη μυικη δραστηριοτητα. Ελεγχονται και αλλα αντιδιαβητικα, οπως και η μοξονιδινη, ενα κεντρικως δρων συμπαθητικολυτικο που φαινεται οτι βελτιωνει την ευαισθησια στην ινσουλινη και μειωνει την πιεση σε παχυσαρκες υπερτασικες μετεμμηνοπαυσιακες γυναικες.
Τα ανωτερω στοιχεια λοιπον υποστηριζουν την αποψη οτι στις γυναικες με PCO υπαρχει αυξημενη δραστηριοτητα του συμπαθητικου, αλλα δεν ειναι σαφες αν ειναι συνεπεια του συνδρομου η αν εχει βασικο ρολο στην παθογενεια. Χρειαζεται περισσοτερη μελετη που θα επιτρεψει να δημιουργηθουν καινουριες στρατηγικες. Μεχρι να υπαρξουν αποτελεσματα απο τις μελετες αυτες οι κλινικοι γιατροι θα πρεπει να ξερουν οτι στις γυναικες με PCO υπαρχει ενα συμπλεγμα παραγοντων κινδυνου που σχετιζονται με την αυξημενη δραστηριοτητα του συμπαθητικου, οπως η κεντρικη παχυσαρκια, η υπερινσουλιναιμια και η απνοια υπνου και η αντιμετωπιση αυτων των διαταραχων και η μειωση βαρους ειναι ο ακρογωνιαιος λιθος στη διαχειριση της νοσου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου