Αδιπονεκτίνη

 Κυτταροκίνες λιπώδους ιστού: αδιπονεκτίνη, λεπτίνη, TNF-a, IL-6, ρεσιστίνη

 H αδιπονεκτίνη παράγεται κυρίως σε λιποκύτταρα. Είναι ο πιο ειδικός δείκτης. Φαίνεται ότι μπορεί να εκφραστεί στους νεφρούς, στα ηπατικά αστεροειδή κύτταρα και στα καρδιομυοκύτταρα υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Φαίνεται ότι έχει αντιδιαβητικά αποτελέσματα ενισχύοντας την παραγωγή, έκκριση και ευαισθητοποίηση ινσουλίνης, προάγοντας την πρόσληψη γλυκόζης και την οξείδωση των λιπαρών οξέων (διαγείρει την οξείδωση λιπαρών οξέων και αναστέλλει τη σύνθεση τριγλυκεριδίων). Μειώνει το οξειδωτικό stress και μεταβάλλει τη φλεγμονώδη αντίδραση (αναστέλλει την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών). Επίσης έχει αντι-ινωτική/αντιαθηρωματική δράση (αναστάλλει την μετανάστευση και προσκόλληση μονοκυττάρων και μακροφάγων στο αρτηριακό τοίχωμα και προκαλεί απελευθέρωση μονοξειδίου του αζώτου από τα ενδοθηλιακά κύτταρα), καθώς και επίδραση στον άξονα υποθαλάμου/υπόφυσης (εκφράζεται στα κύτταρα των ωοθηκών). Η έκφραση της αδιπονεκτίνης και των υποδοχέων της, έχει μελετηθεί στον ανθρώπινο εγκέφαλο, όπου βρέθηκε ότι εκφράζονται στην αδενοϋπόφυση σε γοναδοτρόπα, σωματότροπα και θυρεότροπα κύτταρα υποδηλώνοντας τοπική ρύθμιση αυτών των ενδοκρινικών αξόνων.

Αποτελείται από 244 αμινοξέα. Μετασχηματίζεται σε τρία ολιγομερή σύμπλοκα: τριμερή, εξαμερή και πολυμερή υψηλού μοριακού βάρους (HMW). Η μορφή υψηλού μοριακού βάρους είναι η κυρίαρχη κυκλοφορούσα μορφή (>80%) και φαίνεται να είναι η πιο δραστική. Ορισμένες μορφές μπορεί να ασκούν λειτουργίες ενδοκυτταρικά. Οι υποδοχείς APN AdipoR1 και AdipoR2 ασκούν μεταβολικές επιδράσεις . Μόλις συνδεθούν ξεκινούν διάφοροι οδοί σηματοδότησης, όπως η ενεργοποίηση της AMPK και το μονοπάτι του ενεργοποιημένου υποδοχέα πολλαπλασιασμού υπεροξισώματος (Peroxisome proliferator activated receptor-PPAR)

Έχουν εντοπιστεί διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα αδιπονεκτίνης. Η ηλικία, το φύλο, ο δείκτης μάζας σώματος, η σωματική δραστηριότητα και οι διατροφικές συνήθειες είναι μερικοί από τους βασικούς παράγοντες που έχουν μελετηθεί . Μειώνεται με τη ηλικία, αυξάνεται με τη σωματική δραστηριότητα, ενώ οι δίαιτες με αυξημένα λιπαρά, και κυρίως κεκορεσμένα, την μειώνουν . Τα επίπεδα αδιπονεκτίνης στον ορό έχουν βρεθεί να είναι χαμηλότερα σε ασθενείς με παχυσαρκία, υπέρταση και στεφανιαία νόσο.