Ειρεσιώνη

Στόλιζαν οι "Αρχαίοι" δένδρο... Ειρεσιώνη, είρος, είριον, έριον = μαλλί προβάτου

Κλαδί αγριελιάς ή δάφνης στολισμένο με γιρλάντες από λευκό-κόκκινο μαλλί & φθινοπωρινούς  καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά) καθώς και μικρά φιαλίδια με κρασί-μέλι-λάδι ή και μικρές μεταλλικές σφαίρες (ήλιος - σελήνη). Το αποτέλεσμα ήταν ανάλογο του σύγχρονου Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Αφιερωνόταν στην Αθηνά, στον Απόλλωνα και στις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη) και αποτελούσε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του λήγοντος έτους και παράκληση γονιμότητας και ευφορίας για το επόμενο. Την έβδομη μέρα του μηνός Πυανεψυώνος (22 Σεπτεμβρίου - 20 Οκτωμβρίου) παιδιά, των οποίων και οι δύο γονείς ζούσαν, περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της Αθήνας τραγουδώντας τις καλένδες (κάλαντα) λέγοντας ευχές και περιμένοντας φιλέματα. Όταν έφταναν στο σπίτι κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτα τους.

Το Βυζάντιο για χρόνια αντιμετώπιζε το έθιμο της Ειρεσιώνης ως ειδωλολατρικό, όμως από ένα χρονικό σημείο και μετά συγκαταλεγόταν και στα βυζαντινά ήθη και έθιμα. Το "στολισμένο δέντρο" έφτασε στους βόρειους λαούς από Έλληνες ταξιδευτές, που λόγω έλλειψης ελαιόδεντρων, στόλιζαν κλαδιά δέντρου κάθε τόπου.

Αιώνες αργότερα επανήλθε ως Γερανικό έθιμο με τους Βαυβαρούς που συνόδεψαν τον Όθωνα στην Ελλάδα και υιοθετήθηκε αμέσως. Το πρώτο έλατο στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου το 1833. Φαίνεται πως η Ειρεσιώνη υπήρχε πάντα στην ιστορική μνήμη των Ελλήνων. Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο άρχισε να καθιερώνεται σε όλα τα ελληνικά σπίτια από το 1950 και μετά.

                                                                                  Καλές Γιορτές

Ανακαιφαλαίωση θαυμαστικών

Ματόκλαδα πυκνά και μακριά, κανονική σκιά δένδρου. Μαλλιά καστανωπά με δαχτυλίδια μεγάλα σαν τους κρίκους στα κουρτινόξυλα για βαριές κουρτίνες της σάλας. Τα κιλά του ένα κι ένα, δεν περίσσευαν παχάκια. Είχε κι ωραίο χνότο, ζεστό, με ευωδιά μπουγάτσας. Ευτυχώς δεν ήταν κούκλος αφίσας, ήταν σπάνιος με ανεξήγητο τρόπο, λες και τον είχε ψαρέψει μέσα από κάποιο βιβλίο, ίσως μια συλλογή παραμυθιών από ιστορικά χωριουδάκια στα τελευταία τους.

Νομίζω πως η μέρα μου πάει στράφι αν δε χαϊδέψω τα δύο οριζόντια κόκαλα αριστερά και δεξιά στη βάση του λαιμού σου, της έλεγε κατεβάζοντας δέκα πόντους τον γυριστό γιακά του ζιβάγκο της. Τα χάιδευε, τα έτριβε, τα φιλούσε απαλά ξανά και ξανά, είκοσι, τριάντα, πενήντα φορές. Όσο για τα δικά του ντυσίματα, όλο ψιλά καρό κι όλα σε χρώματα φθινοπωρινής εξοχής, σταχτοκίτρινα αμπελόφυλλα και σκουριασμένα πλατανόφυλλα. 

Εκτός από το Χρόνης, που του πήγαινε μια χαρά, θα του ταίριαζε και το όνομα Νοέμβριος.

Ρύθμιση γοναδικής λειτουργίας

 Υποθάλαμος : GnRH εκλύεται ρυθμικά από τον υποθάλαμο σαν απάντηση σε ερεθίσματα από τον εγκεφαλικό φλοιό και το μεταιχμιακό σύστημα μέσω νευρομεταβιβαστών (λεπτίνη, κισπεπτίνη, ενδορφίνες , κατεχολαμίνες, ντοπαμίνη). Αρχικά εκλύεται στη διάρκεια της νύχτας στην αρχή της εφηβείας και στη συνέχεια και στη διάρκεια της ημέρας. Διαγείερει την έκλυση LH και FSH από την υπόφυση. Ο ρυθμός έκλυσης GnRH είναι πολύ σημαντικός για τη φυσιολογική έκλυση των γοναδοτροπινών.

Υπόφυση : η LH ρυθμίζει την σύνθεση και έκκριση τεστοστερόνης από τα διάμεσα κύτταρα και στα δύο φύλα και ρυθμίζει την ωορρηξία στη γυναίκα. Αρνητικό feedback από τα στεροειδή του φύλου. Η FSH στον άνδρα ρυθμίζει την ωρίμανση του σπέρματος από τα κύτταρα Sertoli και την παραγωγή υγρού στα σπερματοφόρα σωληνάρια καθώς και άλλα συστατικά υποστηρικτικά της σπερματογέννεσης και ινχιμπίνη

Γονάδες : Τεστοστερόνη και μικρές ποσότητες DHEA/DHEAS παράγονταο από τα κύτταρα Leydig. H τεστοστερόνη στον άνδρα εκλύεται με κιρκάδιο ρυθμό με υψηλότερα επίπεδα περίπου 8 το πρωί και χαμηλά 9 το βράδυ. Στη γυναίκα τα επίπεδα τεστοστερόνης αυξάνονται (peak) στην ωορρηξία. Η οιστραδιόλη στον άνδρα προκύπτει κυρίως από περιφερική μετατροπή των ανδρογόνων. Στη γυναίκα αυξάνει καθώς ωριμάζει το ωοθυλάκιο με τον έλεγχο της FSH στα κοκκιώδη κύτταρα. Επίσης παράγεται από τον πλακούντα και από το ωχρό σωμάτιο. Η προγεστερόνη παράγεται από το ωχρό σωμάτιο, μετά την ωορρηξία με μέγιστα επίπεδα την 21η ημέρα του κύκλου εφ΄όσον ο κύκλος είναι 28 ημερών

Ρύθμιση γαμετογέννεσης : απαραίτητες και οι δύο γοναδοτροπίνες. Η LH εξασφαλίζει υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης μέσα στις γονάδες. Η FSH μέσω δράσης στα Sertoli και στα κοκκιώδη κύτταρα είναι σημαντική για την ωρίμανση και του ωαρίου και του σπέρματος. Στον άνδρα η σπερματογέννεση διαρκει περίπου 74 ημέρες και στη συνέχεια 12-21 ημέρες η μεταφορά του σπέρματος μέσα από την επιδιδυμίδα, συνολικά περίπου 3μηνο και επιτυχής ρύθμιση/θεραπεία της σπερματογέννεσης μπορεί να χρειάζεται έως 2 χρόνια. Στη γυναίκα από πρωταρχικό ωοθυλάκιο χρειάζεται περίπου 180 ημέρες και άλλες 60 σε δευτερογενές (preantral) ωοθυλάκιο το οποίο προχωρεί προς ωορρηξία τρεις μηναίους κύκλους αργότερα. Μόνο τις 2-3 τελευταίες εβδομάδες αυτής της διαδικασίας είναι κάτω από τον έλεγχο των γοναδοτροπινών, όπου και μεγαλώνει από 2 στα 20mm.

Κορνιζωμένοι

 Στα συν και ο μονόλογος - σουξέ του Πλιούκα, που τον ερμήνευε όλο και καλύτερα, τα τηλεφωνήματα λοιπόν, στα τηλεφωνήματα, αφαιρουμένων των επαγγελματικών και συγγενικών, από την ηλικία των είκοσι έως τα τριάντα κυριαρχούν οι παράφοροι έρωτες και οι απανωτές γκομενοδουλειές, από τα τριάντα έως τα σαράντα οι γάμοι και τα γεννητούρια, από τα σαράντα έως τα πενήντα τα κερατιλίκια και τα διαζύγια κι από ΄κει και πέρα αρχίζουν κατά κύματα οι ισχυαλγίες και τα εγκεφαλικά. Σε εφτά χρόνια, στα γενέθλια του για τα εξήντα, θα έκανε δώρο στον εαυτό του τη διακοπή της τηλεφωνικής σύνδεσης, ούτε σταθερό ούτε κινητό.

Πάντοτε υπήρχαν και μερικές εισαγωγές νέων θεμάτων στο πινάκιο, σε ετοιμότητα συνήθως ο νεότερος Τσιμπανούλης, με προτίμηση σε σαλαμάνδρες, χαμαιλέοντες, καμπίσιες πέρδικες, κόκκινα κοράλια, ιατρικές βδέλλες και λοιπά απειλούμενα είδη

                                                                                   Ιωάννα Καρυστιάνη

Αναπαραγωγική φυσιολογία

 . Φυσιολογικός όγκος όρχεων άρρενος ενήλικα 15-30ml

. Φυσιολογικός όγκος ωοθηκών γυναίκας ενήλικα 5-10ml

Δύο γοναδοτροπίνες οι FSH και LH κατευθύνουν τα κύτταρα των γονάδων με feedback από τα στεροειδή του φύλου και την ινχιμπίνη

Τρία βασικά είδη κυττάρων στις γονάδες

 . Τα διάμεσα: Leydig για τους άνδρες και κύτταρα θήκης (theca) για τις γυναίκες, ανάμεσα στα σπερματοφόρα σωληνάρια και στα ωοθυλάκια αντίστοιχα, και παράγουν τεστοστερόνη κάτω από τον έλεγχο της LH

. Τα κύτταρα που υποστηρίζουν την γαμετογέννεση: Sertoli στους άνδρες και κοκκιώδη στις γυναίκες - εκκρίνουν ποικίλες ορμόνες, μεταξύ των οποίων ινχιμπίνη (αναστέλλει την έκλυση FSH από την υπόφυση) και ΑΜΗ (Mullerian inhibitory factor - καταστέλλει την ανάπτυξη χαρακτήρων του φύλου κατά τη διάρκεια διαφοροποίησης στη μήτρα ) κάτω από τον έλεγχο της FSH. Η ΑΜΗ παράγεται από τα γεννητικά κύτταρα και είναι δείκτης ωοθηκικής ηλικίας

. Τα γεννητικά κύτταρα : οι άνδρες εξακολουθούν να παράγουν καινούρια γεννητικά κύτταρα στην διάρκεια της ενήλικης ζωής στη βασική μεμβράνη των σωληναρίων. Οι γυναίκες δεν παράγουν γεννητικά κύτταρα μετά τη γέννηση του και άρα γεννιούνται με όλα τα ωοθυλάκια τους

Λειτουργικές μονάδες

Στον άνδρα σπερματοφόρα σωληνάρια >90% του όγκου των όρχεων. Η σπερματογένναση συμβαίνει εδώ με την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων τεστοστερόνης ενδοορχικά. Αποτελούνται από γεννητικά κύτταρα και Sertoli μέσω των οποίων τα σπερματογόνια ωριμάζουν και εκλύονται στον αυλό του σωληναρίου

Στη γυναίκα graafian follicle : αρχέγονα ωοθυλάκια στρατολογούνται κατά ομάδες, ωριμάζουν για δύο μήνες, και ξεχωρίζει ένα κυρίαρχο ωοθυλάκιο με ενιαίο κεντρικό ωάριο που περιβάλλεται από κοκκιώδη κύτταρα τα οποία μετατρέπουν την τεστοστερόνη που προέρχεται από τα κύτταρα της θήκης σε οιστραδιόλη για ωορρηξία. Τα ωοθυλάκια που δεν προχωρούν προς ωορρηξία ατροφούν