Κορτιζόλη

 Σε υγιή άτομα, η πλειονότητα της έκκρισης κορτιζόλης συμβαίνει μέσα σε αρκετές ώρες μετά το πρωινό ξύπνημα. Μια εξαιρετικά μελετημένη φάση αυτής της εκκριτικής περιόδου είναι η απόκριση αφύπνισης κορτιζόλης (CAR), η ταχεία αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης κατά τα πρώτα 30 έως 45 λεπτά μετά το πρωινό ξύπνημα. Αυτή η ισχυρή έκρηξη κορτιζόλης στην αρχή της ενεργού φάσης έχει προταθεί να είναι λειτουργική στην προετοιμασία του οργανισμού για τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας. Φαίνεται ότι, σε υγιή άτομα, η CAR ρυθμίζεται στενά από ένα περίπλοκο σύστημα διπλού ελέγχου, το οποίο βασίζεται σε βασικές κιρκαδικές, περιβαλλοντικές και νευρογνωστικές διεργασίες για να προβλέψει καλύτερα την καθημερινή ανάγκη για δράση που σχετίζεται με την κορτιζόλη. Η λεπτομερής έκφραση CAR, με τη σειρά της, θεωρείται ότι προκαλεί ισχυρή δράση γλυκοκορτικοειδών μέσω γρήγορων μη γονιδιωματικών και πιο αργών γονιδιωματικών οδών (π.χ. επηρεάζοντας την έκφραση γονιδίου του κιρκάδιου ρολογιού) για υποστήριξη και ρύθμιση της καθημερινής δραστηριότητας μέσω σχετικών μεταβολικών, ανοσολογικών και νευρογνωστικών συστημάτων.

 . Απόκριση αφύπνισης κορτιζόλης (CAR): μια ισχυρή εκκριτική έκρηξη στην αρχή της ενεργού φάσης (μετά το ξύπνημα από τον νυχτερινό ύπνο) 

. Οι κιρκαδικές, περιβαλλοντικές, συναισθηματικές και προληπτικές διαδικασίες ρυθμίζουν την καθημερινή έκφραση του CAR . Το CAR προτάθηκε για τη ρύθμιση της καθημερινής δραστηριότητας σε μεταβολικά, ανοσολογικά και νευρογνωστικά συστήματα. Προτείνονται δύο προσαρμοστικές λειτουργίες CAR: κινητοποίηση πόρων για την κάλυψη απαιτήσεων που σχετίζονται με δραστηριότητες (διαδικασία 1) και αντιρρύθμιση δυσμενών συναισθηματικών εμπειριών της προηγούμενης ημέρας (διαδικασία 2) 

Η κορτιζόλη, η κύρια γλυκοκορτικοειδής ορμόνη (GC) στους ανθρώπους, εμφανίζει έντονη 24ωρη (ή κιρκαδική) ρυθμικότητα. Μια αξιοσημείωτη πτυχή αυτού είναι ότι ένα σημαντικό ποσοστό κορτιζόλης εκκρίνεται τις ώρες πριν και μετά το πρωινό ξύπνημα. Ένα εξαιρετικά μελετημένο συστατικό αυτής της περιόδου είναι η απόκριση αφύπνισης κορτιζόλης (CAR) (δηλαδή, η ταχεία αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης κατά τα πρώτα 30-45 λεπτά μετά το πρωινό ξύπνημα). Το CAR θεωρείται μια μοναδική πτυχή της δραστηριότητας του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA), που σχετίζεται με πολυάριθμες ψυχοκοινωνικές και σχετιζόμενες με την υγεία μεταβλητές . Θεωρείται ως ο πρώτος παλμός GC της ημέρας, που συγχρονίζεται με την αφύπνιση. Η κατανόηση των ρυθμιστικών διαδικασιών που διαμορφώνουν την CAR και άλλες πτυχές της κιρκάδιας ρυθμικότητας της κορτιζόλης, είναι πιθανό να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τους περίπλοκους δεσμούς μεταξύ ψυχολογικών διεργασιών, ψυχιατρικών διαταραχών και σωματικής παθολογίας. Για να κάνουμε τη βέλτιστη πρόοδο, πρέπει ταυτόχρονα να σκεφτόμαστε τη «μεγάλη εικόνα» για τη λειτουργία και με πολύ λεπτομερή τρόπο να εξετάζουμε τις προκλήσεις μέτρησης σε αυτό το εξαιρετικά σημαντικό και δυναμικά πολύπλοκο ψυχονευροενδοκρινικό σύστημα.