<<Εντυπωσιάζεσαι>> μου λέει <<από το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να κάνει χιούμορ ακόμα και σε στιγμές αγωνίας. Ή εξαθλίωση : τον Αύγουστο του 1921, στην εκστρατεία της Άγκυρας, καταμεσής της κολασμένης Αλμυράς Ερήμου, οι Έλληνες στρατιώτες και τσολιάδες, παρότι ξεπέρασαν κάθε όριο ανθρώπινης αντοχής είχαν όρεξη για χιούμορ: στις άμαξες με τα διάφορα υλικά που μετέφεραν, και τα οποία έσερναν κάτι ψωραλέα άλογα, είχαν κρεμάσει πινακίδες όπου είχαν γράψει <<ΕΧΠΡΕΣ ΑΓΚΥΡΑ>>.
Μα δεν έχει ένα μεγαλείο το χιούμορ; Και την ίδια στιγμή κάτι μυστηριώδες; Τι κάνει έναν άνθρωπο, απελπισμένο, και με τον θάνατο να φαντάζει βέβαιος, να αστειεύεται με την ίδια του την κατάσταση; Και αυτό το αστείο να νικά, εν τέλει τον χρόνο;
Την περασμένη βδομάδα είχε ξεκινήσει να μου μιλά για το βιβλίο του Τζιμ Χολτ <<Η ιστορία και η φιλοσοφία των ανεκδότων>>. Ο Χολτ έχει γράψει περί του χρόνου, του απείρου, του Αϊνστάιν, της θεωρίας των χορδών, της αγιοσύνης, της αλήθειας και των ανοησιών (bullshit επί λέξει). Είναι συστηματικός και φανατικός συλλέκτης ανεκδότων. Στο βιβλίο του λοιπόν γράφει ότι αυτοί που συνήθως δεν γελούν και δεν έχουν χιούμορ είναι μεταξύ των άλλων, οι δικτάτορες. Ο Στάλιν, γράφει, ήταν αγέλαστος. Άλλοι μεγάλοι αγέλαστοι ήταν οι Τζόναθαν Σουίφτ, η Μάργκαρετ Θάτσερ και βέβαια ο Ιησούς. Ο Χόλτ δεν θα μπορούσε να μην μνημονεύσει το <<Όνομα του Ρόδου>> του Έκο, όπου οι αγέλαστοι καλόγεροι μα και η αναζήτηση του <<ιερού δισκοπότηρου>> των απανταχού κλασικών φιλολόγων, του χαμένου κειμένου του Αριστοτέλη περί κωμωδίας
<<Η απόλυτη απουσία του χιούμορ από την Αγία γραφή>> σημειώνει ο Ουάιτχεντ <<είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Ιησούς έκλαψε. Μήπως όμως γέλασε κιόλας;>> Άγνωστο
<<Ο Κοσμάς Πολίτης έλεγε ότι το χιούμορ είναι παιδί της μελαγχολίας>>. Όταν είμαστε μελαγχολικοί, εκλαμβάνουμε τα πάντα με μια θανατερή ισοπεδωτική κυριολεξία. Το ίδιο ισχύει και με τους στενόμυαλους, σοβαροφανείς ανθρώπους, είτε είναι μελαγχολικοί είτε όχι. Η αμφισημία των πραγμάτων και ο αυτοσαρκασμός τους είναι άγνωστη λέξη- ή μάλλον τους προκαλεί αίσθημα απειλής: παίρνουν τόσο πολύ σοβαρά τον ευατό τους που δεν τα αντέχουν. Ορίστε λοιπόν :κυριολεξία, το δηλητήριο του χιούμορ
Μια τόση δα μετατόπιση όμως μπορεί και από το κλάμα να βγει γέλιο
Μα δεν έχει ένα μεγαλείο το χιούμορ; Και την ίδια στιγμή κάτι μυστηριώδες; Τι κάνει έναν άνθρωπο, απελπισμένο, και με τον θάνατο να φαντάζει βέβαιος, να αστειεύεται με την ίδια του την κατάσταση; Και αυτό το αστείο να νικά, εν τέλει τον χρόνο;
Την περασμένη βδομάδα είχε ξεκινήσει να μου μιλά για το βιβλίο του Τζιμ Χολτ <<Η ιστορία και η φιλοσοφία των ανεκδότων>>. Ο Χολτ έχει γράψει περί του χρόνου, του απείρου, του Αϊνστάιν, της θεωρίας των χορδών, της αγιοσύνης, της αλήθειας και των ανοησιών (bullshit επί λέξει). Είναι συστηματικός και φανατικός συλλέκτης ανεκδότων. Στο βιβλίο του λοιπόν γράφει ότι αυτοί που συνήθως δεν γελούν και δεν έχουν χιούμορ είναι μεταξύ των άλλων, οι δικτάτορες. Ο Στάλιν, γράφει, ήταν αγέλαστος. Άλλοι μεγάλοι αγέλαστοι ήταν οι Τζόναθαν Σουίφτ, η Μάργκαρετ Θάτσερ και βέβαια ο Ιησούς. Ο Χόλτ δεν θα μπορούσε να μην μνημονεύσει το <<Όνομα του Ρόδου>> του Έκο, όπου οι αγέλαστοι καλόγεροι μα και η αναζήτηση του <<ιερού δισκοπότηρου>> των απανταχού κλασικών φιλολόγων, του χαμένου κειμένου του Αριστοτέλη περί κωμωδίας
<<Η απόλυτη απουσία του χιούμορ από την Αγία γραφή>> σημειώνει ο Ουάιτχεντ <<είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Ιησούς έκλαψε. Μήπως όμως γέλασε κιόλας;>> Άγνωστο
<<Ο Κοσμάς Πολίτης έλεγε ότι το χιούμορ είναι παιδί της μελαγχολίας>>. Όταν είμαστε μελαγχολικοί, εκλαμβάνουμε τα πάντα με μια θανατερή ισοπεδωτική κυριολεξία. Το ίδιο ισχύει και με τους στενόμυαλους, σοβαροφανείς ανθρώπους, είτε είναι μελαγχολικοί είτε όχι. Η αμφισημία των πραγμάτων και ο αυτοσαρκασμός τους είναι άγνωστη λέξη- ή μάλλον τους προκαλεί αίσθημα απειλής: παίρνουν τόσο πολύ σοβαρά τον ευατό τους που δεν τα αντέχουν. Ορίστε λοιπόν :κυριολεξία, το δηλητήριο του χιούμορ
Μια τόση δα μετατόπιση όμως μπορεί και από το κλάμα να βγει γέλιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου